Câu hỏi (trang 17 SGK Đạo đức 5 – Cánh diều):

Tham gia trò chơi Ai nhanh, ai đúng?

Cách chơi: Mỗi đội lần lượt tìm và nêu ra các câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về đức tính siêng năng, vượt khó trong học tập và cuộc sống. Đội nào tìm được nhiều câu đúng và nhanh nhất sẽ thắng cuộc.

Câu hỏi 1 (trang 17 SGK Đạo đức 5 – Cánh diều): Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

Câu hỏi:

a. Em hãy nêu những khó khăn của các bạn trong những bức tranh trên.

b. Hãy kể thêm những khó khăn trong học tập và cuộc sống mà em biết.

Câu hỏi 2 (trang 18 SGK Đạo đức 5 – Cánh diều): Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi:

Một học sinh nghèo vượt khó

Cô hiệu trưởng trường tiểu học kể với tôi: “Xóm Trại rất nghèo, lại xa trường nhất. Thảo là học sinh vượt khó, học giỏi tiêu biểu của trường. Nhà Thảo nghèo lắm, bố mẹ lại ốm yếu. Thảo phải làm rất nhiều việc nhà giúp bố mẹ, nhưng vẫn cố gắng học tập tốt nên cả trường ai cũng ngưỡng mộ'.

Tan học, tôi theo Thảo về thăm xóm Trại. Thảo dẫn tôi đi hết con đường làng, băng qua một cánh đồng rộng mới nhìn thấy xóm Trại xa tít tắp phía bờ sông. Vừa bước theo đôi chân thoăn thoắt của cô bé, tôi vừa tranh thủ hỏi chuyện

– Đi học xa thế, Thảo có thấy vất vả không?

– Lúc đầu, cháu cũng thấy vất vả lắm chú ạ, nhất là những hôm trời mưa rét, đường trơn,...

– Bận học như thế, cháu làm việc nhà vào lúc nào?

– Dạ, sáng cháu đi học, chiều cháu cho gà, vịt ăn, rồi tưới rau giúp đỡ bố mẹ.

– Vậy cháu học bài vào lúc nào?

– Ở lớp, cháu tập trung học, chỗ nào không hiểu, cháu hỏi ngay cô giáo hoặc các bạn. Buổi tối, cháu tranh thủ học bài, làm bài và sáng hôm sau dậy sớm để xem lại các bài đã học.

Tính hồn nhiên nhưng tự tin và dáng vẻ chăm chỉ, chịu khó của cô bé khiến tôi vừa thương mến, vừa cảm phục em.

Câu hỏi:

a. Bạn Thảo đã vượt qua những khó khăn trong học tập và cuộc sống như thế nào?

b. Sự vượt khó đó đã mang lại điều gì cho Thảo?

c. Vì sao chúng ta phải biết vượt qua những khó khăn trong học tập và cuộc sống?

Câu hỏi 1 (trang 19 SGK Đạo đức 5 - Cánh diều): Nhận xét các ý kiến dưới đây

a. Chỉ con nhà nghèo mới cần vượt khó vươn lên.

b. Làm bất cứ công việc gì cũng cần vượt khó thì mới thành công

c. Ý chí vượt qua khó khăn là do bẩm sinh nên không cần rèn luyện.

d. Vượt qua khó khăn giúp chúng ta biết quý trọng công sức của mình và người khác.

e. Vượt qua khó khăn làm chúng ta mất nhiều thời gian cho mỗi công việc.

g. Để vượt qua khó khăn, chúng ta luôn cần đến sự giúp đỡ của người khác trong mọi công việc.

Câu hỏi 2 (trang 19 SGK Đạo đức 5– Cánh diều): Em đồng tình hay không đồng tình với hành vi, việc làm nào dưới đây? Vì sao?

a. Mỗi khi gặp bài tập khó, Hùng mở ngay sách có lời giải ra chép.

b. Dù còn mệt sau đợt ốm, nhưng Hưng vẫn cố gắng tập thể dục đều đặn mỗi sáng.

c. Biết mình nói năng chưa lưu loát, Hà thường lảng tránh các hoạt động tập thể.

d. Mỗi khi gặp khó khăn, Lan thường tìm các phương án khác nhau để giải quyết vấn đề.

e. Thấy mình chưa học giỏi môn Tiếng Việt, Trường chỉ biết than phiền với bạn bè.

Câu hỏi 3 (trang 20 SGK Đạo đức 5 – Cánh diều): Nhận xét về sự vượt qua khó khăn của các bạn trong những trường hợp dưới đây:

Trường hợp 1

Đang học lớp 5, một tai nạn bất ngờ đã cướp đi đôi chân của Khánh. Để tự động viên mình, Khánh đã đọc sách về những tấm gương vươn lên của người khuyết tật. Được người thân và bạn bè giúp đỡ, Khánh đã nỗ lực vượt qua nghịch cảnh và nhanh chóng trở lại trường học tập, rèn luyện và tiếp tục theo đuổi ước mơ trở thành kĩ sư công nghệ thông tin.

Trường hợp 2

Để khắc phục nhược điểm nói lắp, An đã tìm kiếm và học hỏi các biện pháp từ sách báo, trên In-tơ-nét (Internet) và thử rèn luyện. Qua vài tuần tập luyện nhưng chưa thấy có kết quả, An rất nản lòng và không còn muốn sửa chữa khuyết điểm này nữa.

Trường hợp 3

Trang cùng gia đình chuyển từ thành phố về nông thôn sinh sống. Cách sống và giọng nói khác biệt của mọi người đã gây cho Trang nhiều khó khăn trong học tập và sinh hoạt. Để vượt qua điều đó. Trang đã tìm hiểu phong tục, thói quen sinh hoạt của người dân địa phương và các bạn trong lớp, tích cực nói chuyện và tham gia vào các hoạt động chung của tập thể. Trang còn mời các bạn về nhà chơi vào những dịp cuối tuần. Không lâu sau, Trang đã hoà nhập được với cuộc sống ở nơi đây.

Câu hỏi 2 (trang 16 SGK Đạo đức 5 – Cánh diều): Em hãy chọn và chia sẻ với các bạn nội dung, ý nghĩa của một câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn... về vượt qua khó khăn trong học tập và cuộc sống mà em thích nhất.