Soạn bài Thương nhớ mùa xuân lớp 11 (Cánh diều)

- Xem lại phần Kiến thức Ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Khi đọc văn bản tùy bút, các em cần chú ý:

+ Văn bản viết về đề tài gì?

+ Kết cấu của văn bản được tổ chức như thế nào?

+ Những chi tiết nào của văn bản gây ấn tượng đối với người đọc?

+ Cái “tôi” tác giả thể hiện tình cảm, cảm xúc như thế nào?

+ Ngôn ngữ giàu chất thơ của văn bản thể hiện ra sao?

+ Văn bản đề cập giá trị văn hóa gì? Điều đó liên quan thế nào đến cuộc sống hiện nay và với bản thân em?

- Đọc trước văn bản Thương nhớ mùa xuân, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Vũ Bằng.

- Đọc nội dung giới thiệu sau đây để hiểu bối cảnh của đoạn trích:

Thương nhớ mười hai (1971) ra đời trong bối cảnh tác giả phải sống xa quê hương vì chiến tranh chia cắt đất nước. Tác phẩm là những trang văn viết về thiên nhiên, con người, phong tục của người Việt ở Bắc Bộ qua mười hai tháng trọn vẹn trong một năm, mỗi tháng đều mang những đặc trưng riêng. Qua những trang văn, tác giả kín đáo thể hiện tình yêu đối với Hà Nội và lòng mong mỏi đất nước thống nhất.

Đoạn trích dưới đây viết về tháng Giêng, thuộc chương một của tác phẩm.

Chú ý cách tác giả giới thiệu về tháng Giêng và mùa xuân.

Cảnh sắc và con người Hà Nội vào  mùa xuân có đặc điểm gì?

Cảm xúc của nhân vật 'tôi' trước mùa xuân thế nào?

Ở phần 3, tác giả đã bày tỏ cảm xúc gì về mùa xuân Hà Nội?

Thời tiết đặc trưng của Hà Nội sau rằm tháng Giêng như thế nào?

Trong tâm trí tác giả, trăng tháng Giêng có gì đặc biệt?

Đề tài của văn bản Thương nhớ mùa xuân là gì? Dựa vào đâu để em biết được điều đó?

Xác định nội dung chính của mỗi phần trong văn bản Thương nhớ mùa xuân. Theo em, mạch lô gích chính gắn kết các phần của văn bản là gì?

Cái “tôi” trữ tình trong văn bản thể hiện tình cảm, cảm xúc gì? Hãy dẫn ra một số câu văn thể hiện rõ tình cảm, cảm xúc ấy.

Phân tích sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình của thể loại tuỳ bút qua một vài biểu hiện cụ thể của văn bản Thương nhớ mùa xuân (ngôn ngữ, chi tiết, sự việc,...).

Chi tiết nào về thiên nhiên (hoặc phong tục, con người) Hà Nội trong văn bản để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Vì sao?

Em hiểu thêm được những gì về giá trị văn hoá dân tộc thông qua văn bản Thương nhớ mùa xuân?