Giải bài tập Toán 10 Một số nội dung cho hoạt động trải nghiệm hình học 

 1. Kiểm tra tính đúng đắn của một kết quả hình học thông qua những ví dụ cụ thể

Chia nhóm lớp (tùy thuộc vào sĩ số mỗi lớp) và chọn một kết quả hình học để kiểm tra, chẳng hạn:

a) Định lí sin đối với một tam giác nội tiếp trong một đường tròn:

Cho tam giác ABC nội tiếp đường tròn. Sử dụng thước đo độ dài để đo độ dài các cạnh và độ dài bán kính của tam giác, thước đo góc để đo các góc của tam giác và máy tính bỏ túi (lấy kết quả gần đúng) để kiểm tra định lí sin: $\frac{BC}{\sin A}=\frac{AC}{\sin B}=\frac{AB}{\sin C}=2R.$ 

b) Định lí côsin đối với một tam giác:

Cho tam giác ABC. Sử dụng thước đo độ dài để đo độ dài các cạnh của tam giác, thước đo góc để đo các góc của tam giác và máy tính bỏ túi (lấy kết quả gần đúng) để kiểm tra định lí côsin:

BC2 = AB2 + AC2 – 2AB.AC.cosA;

AC2 = AB2 + BC2 – 2AB.BC.cosB;

AB2 = AC2 + BC2 – 2AC.BC.cosC.

c) Đẳng thức $a{h}_a=2\sqrt{p\left(p-a\right)\left(p-b\right)\left(p-c\right)}$ đối với tam giác:

Cho tam giác ABC. Sử dụng thước đo độ dài để đo độ dài các cạnh, độ dài chiều cao ha (kẻ từ A) của tam giác và máy tính bỏ túi để kiểm tra đẳng thức:

$a{h}_a=2\sqrt{p\left(p-a\right)\left(p-b\right)\left(p-c\right)}.$ 

Bài làm:

2. Sử dụng kết quả hình học để tính toán trong đo đạc thực tế

Chia nhóm lớp (tùy thuộc vào sĩ số mỗi lớp) và chọn các đối tượng đo đạc khác nhau tương ứng với hai bài toán:

Bài toán 1: Xác định khoảng cách từ vị trí đứng tới một vị trí khác (theo các bước tương ứng được đề cập trong Ví dụ 4, trang 40 của Bài 6, Tập một, SGK).

Bài toán 2: Xác định khoảng cách giữa hai vị trí A, B khác vị trí đứng C.

Đối với bài toán 2, ta cần thực hiện các bước như ở bài toán 1, để xác định khoảng cách từ C tới A và khoảng cách từ C tới B, sau đó, xác định góc C của tam giác ABC.

Khi đó ta tính AB dựa vào định lí côsin đã được học.

Bài làm:

 3. Gấp giấy, đo đạc và xác định các yếu tố của ba đường conic

Cách xác định các yếu tố của:

a) Một hình elip đã được vẽ trên giấy.

Bước 1: Ta xác định được hai trục đối xứng của elip bằng cách gấp giấy.

Giả sử một trục đối xứng cắt elip tại A1, A2 và trục đối xứng còn lại cắt elip tại B1, B2 (với A1A2 ≥ B1B2).

Bước 2: Chọn hệ trục tọa độ Oxy, có O là giao của hai trục đối xứng, tia Ox trùng với tia OA2, tia Oy trùng với tia OB2, chọn đơn vị đo trên mặt phẳng tọa độ là cm.

Bước 3: Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, elip có phương trình chính tắc là $\frac{x^2}{a^2}+\frac{y^2}{b^2}=1.$ 

Đo độ dài các đoạn A1A2, B1B2 (đơn vị: cm), ta tính được a, b.

Bước 4: Xác định tiêu cự và vị trí các tiêu điểm.

b) Một hypebol đã được vẽ trên giấy.

Bước 1: Ta xác định được hai trục đối xứng của hypebol bằng cách gấp giấy.

Giả sử một trục đối xứng cắt hypebol tại A1, A2.

Bước 2: Chọn hệ trục tọa độ Oxy, có O là giao của hai trục đối xứng, tia Ox trùng với tia OA2, tia Oy trùng với trục đối xứng còn lại.

Bước 3: Trong mặt phẳng tọa độ Oxy, hypebol có phương trình chính tắc là $\frac{x^2}{a^2}-\frac{y^2}{b^2}=1$

Lấy hai điểm trên hypebol, đo trực tiếp (đơn vị: cm) để xác định tọa độ của hai điểm đó, rồi thay vào phương trình trên từ đó tính được a, b.

Bước 4: Xác định tiêu cự và vị trí các tiêu điểm.

c) Một parabol đã được vẽ trên giấy

Bước 1: Ta xác định được hai trục đối xứng và đỉnh của parabol bằng cách gấp giấy.

Bước 2: Chọn hệ trục toạ độ Oxy, có O là giao của hai trục đối xứng cũng đồng thời là đỉnh của parabol, thoả mãn parabol có phương trình chính tắc y2 = 2px (đơn vị: cm).

Bước 3: Lấy một điểm trên parabol, đo trực tiếp (đơn vị: cm) để xác định tọa độ của điểm đó, rồi thay vào phương trình parabol để tính p.

Bước 4: Xác định tâm sai, vị trí tiêu điểm và đường chuẩn. 

Bài làm: