Lý thuyết Lực và gia tốc (Cánh diều 2024) Vật lí 10

Lý thuyết Vật Lí lớp 10 Bài 1: Lực và gia tốc

A. Lý thuyết Lực và gia tốc

I. Liên hệ giữa gia tốc với lực và khối lượng

- Lực có thể làm thay đổi độ nhanh chậm hoặc hướng của chuyển động. Ta nói rằng lực có thể gây ra gia tốc cho vật.

- Ví dụ khảo sát: Sử dụng xe có khối lượng không đổi m = 0,334 (kg), thay đổi giá trị F của lực tác dụng lên xe và xác định giá trị a của gia tốc xe.

- Kết quả thí nghiệm: $a~F$

- Ví dụ: Sử dụng xe có khối lượng khác nhau, kết quả đo giá trị a của gia tốc khi lực có giá trị như nhau ta được bảng:

- Kết quả thí nghiệm: $a~\frac{1}{m}$$\Rightarrow a=\frac{F}{m}$

Kết luận:

- Độ lớn gia tốc của một vật có khối lượng xác định tỉ lệ thuận với độ lớn của lực gây ra gia tốc cho vật.

- Một lực có độ lớn xác định gây ra cho các vật có khối lượng khác nhau các gia tốc có độ lớn tỉ lệ nghịch với khối lượng của mỗi vật.

II. Đơn vị cơ bản và đơn vị dẫn suất

- Mọi phép đo phải được thực hiện trên cùng một hệ đơn vị.

- Trong hệ SI có 7 đơn vị là đơn vị cơ bản.

- Các đơn vị khác đều có thể được biểu diễn qua các đơn vị cơ bản và được gọi là đơn vị dẫn xuất.

- Đơn vị dẫn xuất để đo một đại lượng được xác định bằng cách sử dụng định nghĩa hoặc biểu thức tính của đại lượng đó.                    

III. Định nghĩa đơn vị lực.

- Một Niuton là độ lớn của một lực gây ra gia tốc 1m/s2 cho vật có khối lượng 1kg. Do đó 1N = 1kg. 1m/s2 = 1kg.m/s2

B. Trắc nghiệm Lực và gia tốc

Câu 1: Một xe đang đi với vận tốc 60 km/h thì hãm phanh, xe đi tiếp được quãng đường 5m trước khi dừng lại. Độ lớn lực hãm phanh là bao nhiêu? Biết khối lượng xe là 90 kg.

A. - 540 N.

B. 540 N.

C. - 2500 N.

D. 2500 N.

Câu 2: Một niutơn là độ lớn của:

A. một lực gây ra gia tốc 10 m/s2 cho một vật có khối lượng 1 kg.

B. một lực gây ra gia tốc 1 m/s2 cho một vật có khối lượng 1 kg.

C. một lực gây ra gia tốc 10 m/s2 cho một vật có khối lượng 1 g.

D. một lực gây ra gia tốc 1 m/s2 cho một vật có khối lượng 1 g.

Câu 3: Sau khi chịu tác dụng của một lực có độ lớn 4 N, một vật đang đứng yên chuyển động với gia tốc là 5 m/s2. Khối lượng của vật đó là:

A. 9 kg.

B. 1 kg.

C. 20 kg.

D. 0,8 kg.

Câu 4: Lần lượt tác dụng các lực có độ lớn F1 và F2 lên một vật khối lượng m, vật thu được gia tốc có độ lớn lần lượt là a1 và a2. Biết 3a1 = 2a2. Bỏ qua mọi ma sát. Tỉ số $\frac{F_1}{F_2}$ là:

A. $\frac{3}{2}$.

B. $\frac{2}{3}$.

C. 3.

D. $\frac{1}{3}$.

Câu 5: Một chiếc xe có khối lượng 100 kg đang chạy với vận tốc 30,6 km/h thì hãm phanh. Biết lực hãm có độ lớn là 250 N. Quãng đường từ khi hãm phanh đến lúc dừng lại hẳn là:

A. 14,45 m.

B. 20 m.

C. 10 m.

D. 30 m.

Câu 11: Lực F gây ra gia tốc là 2 m/s2 cho vật có khối lượng m1 và gây ra gia tốc là 6 m/s2 cho vật có khối lượng m2. Hỏi F gây ra gia tốc là bao nhiêu cho vật có khối lượng m = m1 + m2?

A. 1 m/s2.

B. 1,5 m/s2.

C. 2 m/s2.

D. 4 m/s2.

Câu 12: Dưới tác dụng của một lực 20 N thì một vật chuyển động với gia tốc 0,4 m/s2. Nếu tác dụng vào vật này một lực 50 N thì vật này chuyển động với gia tốc bằng:

A. 0,5 m/s2.

B. 1 m/s2.

C. 2 m/s2.

D. 4 m/s2.

Câu 13: Một lực không đổi tác dụng vào một vật có khối lượng 5 kg làm vận tốc của nó tăng dần từ 2 m/s đến 8 m/s trong 3 s. Lực tác dụng vào vật có độ lớn là:

A.15 N.

B. 1 N.

C. 10 N.

D. 5 N.

Câu 14: Một lực F1 tác dụng lên vật có khối lượng m1 làm cho vật chuyển động với gia tốc a1. Lực F2 tác dụng lên vật có khối lượng m2 làm cho vật chuyển động với gia tốc a2. Biết $F_2=\frac{F_1}{3}$ và $m_1=\frac{2m_2}{5}$ thì $\frac{a_2}{a_1}$ bằng

A. $\frac{2}{15}$.

B. $\frac{6}{5}$.

C. $\frac{11}{5}$.

D. $\frac{5}{6}$.

Câu 15: Một lực có độ lớn 2 N tác dụng vào một vật có khối lượng 1 kg lúc đầu đứng yên. Quãng đường mà vật đi được trong khoảng thời gian 2s là:

A. 2 m.

B. 0,5 m.

C. 4 m.

D. 1 m.