Câu hỏi quan sát 1 trang 18 SGK Khoa học 5: Sử dụng các từ ngữ: bay hơi, nóng chảy, đông đặc để nói về sự biến đổi trạng thái của các chất trong hình 5.

Câu hỏi 2 trang 17 SGK Khoa học 5: Nêu một số chất ở mỗi trạng thái rắn, lỏng, khí.

Câu hỏi 1 trang 17 SGK Khoa học 5: Xác định đặc điểm của chất ở các trạng thái rắn, lỏng, khí theo gợi ý trong bảng dưới đây.

Câu hỏi quan sát trang 16 SGK Khoa học 5: Tìm hiểu một số đặc điểm của chất ở trạng thái rắn, lỏng, khí.

Chất ở trạng thái khí

- Trong xi lanh có chứa khí màu vàng. Bơm hết khí màu vàng ở xi lanh sang lọ thủy tinh (hình 4). Quan sát thấy khí màu vàng chiếm đầy khoảng trống trong lọ thủy tinh. Thí nghiệm này chứng minh đặc điểm gì của chất ở trạng thái khí?

- Nhận xét về hình dạng của chất khí màu vàng khi chứa trong xi lanh và trong lọ.

Câu hỏi quan sát trang 16 SGK Khoa học 5: Tìm hiểu một số đặc điểm của chất ở trạng thái rắn, lỏng, khí.

Chất ở trạng thái lỏng

- Khi cho lượng nước ban đầu lần lượt vào các bình đong có hình dạng khác nhau đều cùng kết quả đo (hình 3). Thí nghiệm này chứng minh đặc điểm gì của chất ở trạng thái lỏng?

- Nhận xét về hình dạng của nước trong các bình chứa có hình dạng khác nhau.

Câu hỏi quan sát trang 16 SGK Khoa học 5: Tìm hiểu một số đặc điểm của chất ở trạng thái rắn, lỏng, khí.

Chất ở trạng thái rắn

- Khi cho một viên bi sắt lần lượt vào hai cốc nước khác nhau thì thấy nước trong mỗi cốc đều tăng lên cùng một lượng so với ban đầu (hình 2a, 2b). Thí nghiệm này chứng minh đặc điểm gì của chất ở trạng thái rắn?

- Nhận xét về hình dạng của viên bi sắt khi để ở bên ngoài và bên trong cốc thủy tinh (hình 2c).

Câu hỏi mở đầu trang 16 SGK Khoa học 5: Nêu cách đặt cái que vào kem để tạo thành que kem như hình 1.

Luyện tập và vận dụng trang 15 SGK Khoa học 5: Trong thực tế, người dân làm cách nào để thu được muối ăn từ nước biển?

Thực hành, thí nghiệm trang 15 SGK Khoa học 5: Thực hành tách muối ra khỏi dung dịch muối ăn

• Chuẩn bị:

• Tiến hành:

- Cho muối ăn vào cốc nước, dùng thìa khuấy cho muối tan hết. Cho dung dịch muối vào bát sứ. Đặt bát nước muối lên kiềng đun.

- Dự đoán chất còn lại sau khi đun dung dịch muối ăn đến khi nước bay hơi hết.

- Đun bát nước muối trên ngọn lửa đèn cồn.

- Quan sát phần còn lại trong bát sứ sau khi nước bay hơi hết và so sánh với dự đoán của em.

• Nêu cách tách muối ra khỏi dung dịch.

Chú ý: Phòng tránh bị bỏng và cháy nổ khi thực hiện thí nghiệm này.

Câu hỏi trang 14 SGK Khoa học 5: Kể thêm các dung dịch mà em biết.

Câu hỏi quan sát trang 14 SGK Khoa học 5: Hỗn hợp nào trong hình 4 là dung dịch? Vì sao?

Câu hỏi 2 trang 14 SGK Khoa học 5: Trong các hỗn hợp tạo ra ở thí nghiệm 2, mục 1, hỗn hợp nào là dung dịch?

Câu hỏi 1 trang 14 SGK Khoa học 5: Cho biết sau khi khuấy và để lắng thì cốc nào trong hình 1 chứa dung dịch. Vì sao?

Câu hỏi 3 trang 13 SGK Khoa học 5: Kể tên một số hỗn hợp khác thường gặp trong cuộc sống.

Câu hỏi 2 trang 13 SGK Khoa học 5: Không khí có phải là hỗn hợp không? Vì sao?

Câu hỏi 1 trang 13 SGK Khoa học 5: Từ hai thí nghiệm trên, nêu một số đặc điểm của hỗn hợp.

Thực hành, thí nghiệm trang 13 SGK Khoa học lớp 5: Tạo hỗn hợp

Thí nghiệm 2

• Chuẩn bị: Muối, mì chính, đường, tinh bột gạo, bốn cốc nước, thìa.

• Tiến hành:

- Lấy một thìa mỗi chất cho vào mỗi cốc nước (hình 3).

- Dự đoán hỗn hợp nào có các chất tan vào nhau.

- Khuấy đều và quan sát hỗn hợp thu được. Cho biết các chất trong mỗi hỗn hợp tan hay không tan vào nhau theo gợi ý sau.

- So sánh kết quả với dự đoán của em.

Thực hành, thí nghiệm 1 trang 12 SGK Khoa học 5: Tạo hỗn hợp

Thí nghiệm 1

• Chuẩn bị:

• Tiến hành:

- Quan sát màu sắc và nếm vị của từng chất: muối, mì chính, đường.

- Dự đoán các chất sau khi trộn với nhau tạo thành hỗn hợp có thay đổi tính chất không.

- Trộn các chất với nhau để tạo thành hỗn hợp.

- Quan sát, nếm hỗn hợp thu được. Nhận xét tính chất của các chất sau khi tạo hỗn hợp.

- So sánh kết quả với dự đoán của em.

Câu hỏi mở đầu trang 12 SGK Khoa học 5: Trong cốc A và cốc B ở hình 1 có chứa gì? Sau khi khuấy đều và lắng, em còn nhìn thấy muối ăn hay cát trong mỗi cốc không? Vì sao?

Luyện tập và vận dụng trang 11 SGK Khoa học 5: Viết và chia sẻ suy nghĩ của em trước vấn đề ô nhiễm môi trường đất hoặc xói mòn đất ở Việt Nam.

Thực hành, thí nghiệm trang 11 SGK Khoa học 5: Thực hiện bảo vệ môi trường đất.

Bước 1: Đề xuất những việc làm góp phần bảo vệ môi trường đất.

Bước 2: Vận động những người xung quanh cùng thực hiện những việc làm đó.

Bước 3: Chia sẻ với các bạn những việc em và những người xung quanh đã làm được.

Câu hỏi trang 11 SGK Khoa học 5: Kể thêm một số tác hại của xói mòn đất.

Câu hỏi quan sát trang 11 SGK Khoa học: Nêu tác hại của xói mòn đất được thể hiện trong hình 12.

Câu hỏi trang 10 SGK Khoa học 5: Kể thêm một số nguyên nhân và biện pháp phòng chống xói mòn đất.

Câu hỏi quan sát 2 trang 10 SGK Khoa học 5: Lựa chọn những biện pháp phòng chống xói mòn đất trong hình 11 phù hợp với mỗi nguyên nhân ở hình 10.

Câu hỏi quan sát 1 trang 10 SGK Khoa học 5: Nêu các nguyên nhân gây xói mòn đất được thể hiện trong hình 10.

 Thực hành, thí nghiệm trang 9 SGK Khoa học 5: Tìm hiểu về xói mòn đất

Thí nghiệm 2:

• Chuẩn bị: Hai khay C, D có cùng loại đất và lượng đất; khay D có trồng cỏ hoặc cây, hai ca có chứa cùng lượng nước; hai ca hứng nước.

• Tiến hành:

- Đặt khay C và khay D có độ dốc như nhau. Đặt ca hứng dưới mỗi khay (hình 9).

- Dự đoán: Khi tưới nước vào hai khay, đất ở khay nào bị trôi nhiều hơn? Vì sao?

- Tưới lượng nước như nhau vào hai khay. Quan sát màu nước chảy ra từ hai khay và so sánh kết quả với dự đoán.

- Rút ra kết luận về vai trò của thực vật đối với việc chống xói mòn đất.

Thực hành, thí nghiệm trang 9 SGK Khoa học 5: Tìm hiểu về xói mòn đất

Thí nghiệm 1:

• Chuẩn bị: Hai khay A, B giống nhau, có ống thoát nước, chứa cùng một loại đất, lượng đất và được dàn đều như nhau, hai ca có chứa cùng lượng nước; hai ca hứng nước.

• Tiến hành:

- Đặt khay A và khay B có độ dốc khác nhau, đặt ca hứng dưới mỗi khay (hình 8)

- Dự đoán: Khi tưới nước vào hai khay, đất ở khay nào bị trôi nhiều hơn? Vì sao?

- Tưới lượng nước như nhau vào hai khay. Quan sát màu nước chảy ra từ hai khay, cho biết đất ở khay nào bị trôi nhiều hơn. So sánh kết quả với dự đoán.

- Rút ra kết luận về ảnh hưởng của độ dốc đối với xói mòn đất.

Luyện tập và vận dụng trang 8 SGK Khoa học 5: Nêu một số việc làm góp phần phòng chống ô nhiễm đất ở gia đình và địa phương em.

Thực hành, thí nghiệm trang 8 SGK Khoa học 5: Tìm hiểu tác hại của đất bị ô nhiễm.

Bước 1: Thu thập thông tin qua internet, sách, báo, quan sát thực tế,… về tác hại của đất bị ô nhiễm theo gợi ý sau:

Bước 2: Trao đổi thông tin trong nhóm và lựa chọn hình thức báo cáo.

Bước 3: Báo cáo kết quả.

Câu hỏi trang 8 SGK Khoa học 5: Kể thêm một số nguyên nhân và biện pháp phòng chống ô nhiễm đất.

Câu hỏi quan sát 2 trang 7 SGK Khoa học 5: Lựa chọn biện pháp phòng chống ô nhiễm đất trong hình 7 phù hợp với mỗi nguyên nhân ở hình 6.

Câu hỏi quan sát 1 trang 7 SGK Khoa học 5: Nêu các nguyên nhân gây ô nhiễm đất được thể hiện trong hình 6.

Luyện tập và vận dụng trang 6 SGK Khoa học 5: Vì sao trong trồng trọt cần làm cho đất tơi xốp?

Câu hỏi quan sát 2 trang 6 SGK Khoa học 5. Tìm hiểu một số thành phần của đất.

1. Mô tả thí nghiệm trong hình 3 và giải thích vì sao sau khi phơi nắng, khối lượng đất lại giảm. Thí nghiệm này chứng minh trong đất có thành phần nào?

2. Với mẫu đất và dụng cụ được chuẩn bị như ở hình 4, hãy đề xuất cách làm để chứng minh trong đất có chứa không khí và giải thích.

Câu hỏi quan sát 1 trang 5 SGK Khoa học 5. Nêu một số thành phần của đất và vai trò của đất đối với cây trồng.

Câu hỏi mở đầu trang 5 SGK Khoa học 5: Quan sát hình 1, cho biết điều gì xảy ra đối với đất và cây khi dòng nước lũ dâng cao và chảy mạnh.