TOP 15 bài Nghị luận phân tích Tiếng đàn mưa (HAY NHẤT 2024)

Nghị luận phân tích Tiếng đàn mưa

Đề bài: Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (thơ song thất lục bát) - Tiếng đàn mưa (Bích Khê)

Nghị luận phân tích Tiếng đàn mưa (mẫu 1)

Mỗi khi mưa rơi, dường như cảm xúc trong mỗi người lại trở nên nhạy cảm hơn. Tiếng mưa đi kèm với những tâm trạng nhớ nhung, khắc khoải và những suy tư về cuộc sống. Cũng như chúng ta, đứng trước mưa mà xao xuyến nỗi lòng, Bích Khê đã đưa cảm xúc ấy vào chính tác phẩm của mình, bài thơ Tiếng đàn mưa.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã gợi nên khung cảnh về một ngày mưa:

“Mưa hoa rụng, mưa hoa xuân rụng

Mưa xuống lầu, mưa xuống thềm lan

Mưa rơi ngoài nẻo dặm ngàn

Nước non rả rích giọng đàn mưa xuân.”

Sự vật như rơi rụng cùng những giọt mưa nặng hạt. Những giọt mưa rơi xuống, rơi xuống từng hạt rồi xuống “lầu”, xuống cả “thềm lan”. Mưa bao trùm mọi thứ xung quanh. Khung cảnh của một ngày mưa được tái hiện cùng sự rụng rơi của những sự vật. Một khung cảnh tả thực, được vẽ nên bằng chính ngòi bút của tác giả. Ông gọi tiếng những giọt mưa rơi ấy là “giọng đàn mưa xuân”. Mưa xuân, mùa mưa mang đến hạnh phúc, vậy nên tiếng mưa dưới mùa xuân nghe thấy tiếng đàn. Tiếng đàn ấy mang sức thôi miên con người, nghĩ v về những gì đã qua êm ái, những gì tốt đẹp còn vương lại trong tâm trí. Mưa rơi, bao phủ lên mọi nẻo, mọi chốn:

“Lầu mưa xuống, thêm lan mưa xuống

Cùng nước non hoa rụng mưa xuân

Mưa rơi ngoài nội trên ngàn

Nghe trong ý khách giọt đàn mưa rơi.”

Mưa rơi xuống lầu, lại rơi xuống thềm hoa lan xinh đẹp. Mưa rơi từ những cánh đồng tới những núi non suối thác. Một khung cảnh chỉ toàn những giọt nước mưa rửa trôi những thứ cũ để mang đến những cái mới lạ. “Nghe trong ý khách giọt đàn mưa rơi” đâu đó ta nghe thấy tiếng của nỗi lòng đầy tâm sự. Tiếng đàn có thể cất lên trong tiếng mưa chút buồn. Nó gợi lên cái tâm tư riêng khó đoán của người khách. Lúc vui lúc buồn, chỉ có thể là nhớ và tìm những hoài niệm xưa chốn cũ:

“Đầm mưa xuống nẻo đồi mưa xuống

Bóng dương tà rụng bóng tà dương

Hoa xuân rơi với bóng dương

Mưa trong ý khách mưa cùng nước non.”

Lại tiếp tục là một khổ thơ nói tới những nơi mưa rơi xuống, cảnh vật cũng rơi cũng rụng theo mưa. Khắp nẻo đồi thấy mưa rơi thành đầm. Khi mà mặt trời chuẩn bị lặn, cùng với những cánh hoa xuân, khung cảnh mờ ảo, hư thực mà đầy mơ mộng. Ta thấy được sự cảm nhận, tình yêu thiên nhiên sâu sắc mới có thể tinh ý nhận ra vẻ đẹp đến từ thiên nhiên dưới những cơn mưa như vậy. “Mưa trong ý khách mưa cùng nước non”, đâu đó ta thấy được tình yêu thiên nhiên, đất nước, nơi đang tồn tại của nhân vật. Chính những cung bậc cảm xúc và tình yêu thiên nhiên như vậy, mới nghe được tiếng mưa như một tiếng đàn và cũng mới thấu được cái đẹp mà thiên nhiên đem lại. Mượn cảnh mà cũng gợi được tình, gợi cái cảm xúc và suy tư:

“Rơi hoa kết mưa còn rả rích

Càng mưa rơi cánh tịch bóng dương

Bóng dương với khách tha hương

Mưa trong ý khách muôn hàng lệ rơi”.

Mưa rơi khơi nguồn cảm xúc. Sự cô đơn dưới “bóng dương” đã làm tâm trạng sầu càng thêm sầu, buồn càng thêm buồn. Sự cô đơn như bao trùm, cùng nỗi nhớ về vùng đất xưa mà “muôn hàng lệ rơi”. Khổ thơ cuối như lý giải cảm xúc của cả bài thơ. Sự buồn rầu, nhớ nhung, cô đơn đã biến tiếng mưa trở thành tiếng đàn, ngân lên khúc nhạc đầy xao xuyến, khắc khoải, đầy nỗi nhớ nhung đang tuôn chảy vào từng lớp cảm xúc và tâm hồn của “người khách tha hương”.

Bích Khê đã thành công sử dụng thể thơ song thất lục bát kết hợp với những ngôn từ giàu sức biểu cảm để nói lên tâm trạng một cách sâu sắc. Cùng với đó là những biện pháp tu từ gần gũi như liệt kê cảnh vật trong mưa, lặp đi lặp lại những cảnh vật và đặc biệt là từ “mưa” để nhấn mạnh không gian gợi nên cảm xúc. Kết hợp với giọng thơ nhẹ nhàng, đã gợi nên cảm xúc từng câu từng chữ cũng cứ nhẹ nhàng lướt trong tâm trí người đọc. Nói về nỗi nhớ, sự cô đơn mà không hề nặng nề về cảm xúc mà cứ nhẹ rơi như những giọt mưa mang âm thanh của tiếng đàn.

Tiếng đàn mưa đã thành công khắc họa nên tâm trạng của con người tha hương trước cảnh mưa rơi. Rời xa quê hương, cảm nhận được sự cô đơn mà cuộc sống mang lại, con người lại nhớ về những khung cảnh đầy quen thuộc. Nỗi khắc khaoir của một tâm hồn, mang một nỗi nhớ nhung xa vời. “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”, và khi người buồn, thì tiếng mưa rơi cũng trở thành một tiếng đàn buồn thương, xuyến xao và ngập tràn nỗi nhớ thương.

Bài thơ không dài, không dùng quá nhiều từ ngữ và chi tiết những vẫn đem lại đủ cả hình ảnh và những tâm tư tình cảm của nhân vật trữ tình. Một bài thơ hết sức thành công trong bút pháp nghệ thuật của Bích Khê.

Nghị luận phân tích Tiếng đàn mưa (mẫu 2)​​​​​​​

Đầy cảm xúc mỗi khi mưa rơi, như thể lòng người trở nên nhạy cảm hơn bao giờ hết. Tiếng mưa đi kèm với những tâm trạng khắc khoải, nhớ nhung và suy tư về cuộc sống. Như một người đứng trước mưa, cảm xúc xao xuyến trong lòng, Bích Khê đã lồng ghép những cảm xúc ấy vào tác phẩm của mình, bài thơ 'Tiếng đàn mưa'.

Bài thơ mở đầu với khung cảnh một ngày mưa:

'Mưa hoa rụng, mưa hoa xuân rụng

Mưa xuống lầu, mưa xuống thềm lan

Mưa rơi ngoài nẻo dặm ngàn

Nước non rả rích giọng đàn mưa xuân.'

Những giọt mưa rơi như những điệu nhạc nặng hạt. Chúng rơi từ 'lầu', từ 'thềm lan', phủ lên mọi thứ xung quanh, tạo nên một khung cảnh thực tế được tô điểm bằng những nét vẽ tinh tế của tác giả. Bích Khê mô tả những giọt mưa này như 'giọng đàn mưa xuân', thể hiện sự thôi miên của mùa xuân, khi tiếng mưa trở thành giai điệu lôi cuốn con người, gợi nhớ về những kỷ niệm êm đềm và những khoảnh khắc tươi đẹp đã qua.

'Mưa rơi xuống lầu, thềm lan mưa xuống

Cùng nước non hoa rụng mưa xuân

Mưa rơi ngoài nội trên ngàn

Nghe trong ý khách giọt đàn mưa rơi.'

Mưa rơi từ lầu xuống, từ thềm lan xuống cánh đồng hoa lan tươi đẹp. Mưa lan tỏa từ những thung lũng đến những đỉnh núi, một cảnh vật chỉ toàn giọt mưa, rửa sạch những dấu vết cũ để đón nhận những điều mới mẻ. 'Nghe trong ý khách giọt đàn mưa rơi' như là tiếng lòng đầy cảm xúc, tiếng đàn lồng vào tiếng mưa, gợi lên tâm trạng riêng biệt của mỗi người.

'Đầm mưa xuống nẻo đồi mưa xuống Bóng dương tà rụng bóng tà dương Hoa xuân rơi với bóng dương Mưa trong ý khách mưa cùng nước non.'

Mưa rơi khắp nơi, mỗi cảnh vật đều rơi theo mưa. Những cánh đồi biến thành đầm mưa. Khi mặt trời lặn dần, cùng với hoa xuân rơi, tạo nên một bức tranh mơ hồ nhưng đầy màu sắc. Tác giả lồng vào đó cảm nhận sâu sắc về tình yêu thiên nhiên, chỉ có thể nhận ra vẻ đẹp từ thiên nhiên dưới những cơn mưa như thế.

'Rơi hoa kết mưa còn rả rích

Càng mưa rơi cánh tịch bóng dương

Bóng dương với khách tha hương

Mưa trong ý khách muôn hàng lệ rơi.'

Mưa là nguồn cảm xúc. Sự cô đơn dưới 'bóng dương' khiến tâm trạng thêm buồn, nhớ nhung thêm nỗi nhớ về quê hương xa xôi. 'Muôn hàng lệ rơi' như là biểu hiện cho sự cảm nhận sâu sắc của một tâm hồn đơn độc, với mưa như là nhạc cụ, những giọt lệ như là những giai điệu buồn.

Bích Khê đã thành công khi sử dụng thể thơ song thất lục bát kết hợp cùng với những từ ngữ giàu cảm xúc để diễn tả một cách sâu sắc. Với việc sử dụng những hình ảnh sống động, lặp lại từ 'mưa' để nhấn mạnh không gian gợi cảm, cùng với giọng thơ nhẹ nhàng, đã khơi gợi nổi cảm từng chữ câu trong tâm trí người đọc. Bài thơ của Bích Khê đã thành công trong việc gợi lên cảm xúc, suy tư về nỗi nhớ, sự cô đơn và tình yêu thiên nhiên mà mưa mang lại.

Nghị luận phân tích Tiếng đàn mưa (mẫu 3)

Điều khiến mỗi người trở nên nhạy cảm hơn khi mưa rơi. Tiếng mưa kèm theo những cảm xúc nhớ nhung, khắc khoải và những suy nghĩ về cuộc sống. Bích Khê đã khéo léo tái hiện cảm xúc này trong tác phẩm của mình, bài thơ 'Tiếng đàn mưa'.

Bài thơ mở đầu với một khung cảnh mưa rơi:

'Mưa hoa rụng, mưa hoa xuân rụng

Mưa xuống lầu, mưa xuống thềm lan

Mưa rơi ngoài nẻo dặm ngàn

Nước non rả rích giọng đàn mưa xuân.'

Những giọt mưa như những đóa hoa rơi rụng. Chúng rơi xuống từng hạt, từ 'lầu' xuống 'thềm lan'. Mưa phủ lên mọi chỗ, tái hiện lại khung cảnh mưa bằng chính ngòi bút của tác giả. Ông mô tả tiếng mưa như 'giọng đàn mưa xuân'. Mưa xuân mang đến niềm vui, và tiếng mưa nghe như tiếng đàn. Đó là âm thanh làm say đắm con người, nhắc nhớ về những kỷ niệm êm đềm và những điều tốt đẹp đã trải qua. Mưa rơi, phủ lên mọi nẻo đường:

'Lầu mưa xuống, thềm lan mưa xuống

Cùng nước non hoa rụng mưa xuân

Mưa rơi ngoài nội trên ngàn

Nghe trong ý khách giọt đàn mưa rơi.'

Mưa rơi xuống lầu, lại rơi xuống thềm hoa lan tươi đẹp. Mưa từ những cánh đồng đến những núi non và suối thác. Một khung cảnh chỉ có giọt mưa rửa sạch những thứ cũ, mang đến cái mới lạ. 'Nghe trong ý khách giọt đàn mưa rơi', chúng ta nghe thấy tiếng lòng đầy nghĩa khúc. Tiếng đàn có thể vang lên giữa tiếng mưa buồn. Nó gợi lên cái tâm tư khó đoán của khách, vui cũng như buồn, chỉ có thể là nhớ và tìm kiếm những kỷ niệm xưa:

'Đầm mưa xuống nẻo đồi mưa xuống

Bóng dương tà rụng bóng tà dương

Hoa xuân rơi với bóng dương

Mưa trong ý khách mưa cùng nước non.'

Lại là một đoạn thơ mô tả những nơi mưa rơi xuống, cảnh vật cũng rơi xuống cùng với mưa. Khắp nơi trên đồi, mưa rơi thành đầm. Khi mặt trời sắp lặn, với những cánh hoa xuân, khung cảnh mơ hồ và tưởng tượng. Chúng ta cảm nhận sâu sắc, tình yêu thiên nhiên mà chỉ có thể nhận ra sự đẹp từ thiên nhiên dưới mưa. 'Mưa trong ý khách mưa cùng nước non', chúng ta nhìn thấy tình yêu với thiên nhiên, đất nước, nơi chúng ta đang sống. Chính những cung bậc cảm xúc và tình yêu thiên nhiên, mưa nghe như một cây đàn và cũng như hiểu được cái đẹp mà thiên nhiên mang lại. Mượn cảnh như vậy, nhưng cũng mang lại cảm giác, gợi lên cảm giác và suy nghĩ:

'Rơi hoa kết mưa còn rả rích

Càng mưa rơi cánh tịch bóng dương

Bóng dương với khách tha hương

Mưa trong ý khách muôn hàng lệ rơi.'

Mưa mang đến cảm giác. Sự cô đơn dưới 'bóng dương' làm cảm giác buồn, nhưng cảm giác sẽ càng buồn, càng buồn. Sự cô đơn như bao trùm, cùng với nỗi nhớ về quê hương cũng là 'muôn hàng lệ rơi'. Đoạn thơ cuối cùng là sự giải thích cảm giác của cả bài thơ. Sự buồn rầu, nhớ về sự cô đơn đã biến tiếng mưa thành tiếng đàn, ngân lên khúc nhạc đầy xao xuyến, cảm giác, và cảm giác nhớ. Bài thơ không quá dài, không dùng quá nhiều từ và chi tiết, nhưng vẫn đem lại hình ảnh đầy đủ và cảm xúc của nhân vật. Một bài thơ nghệ thuật của Bích Khê.

Nghị luận phân tích Tiếng đàn mưa (mẫu 4)

Bài thơ 'Tiếng đàn mưa' của Bích Khê đã khắc họa một ngày mưa một cách tinh tế và sâu sắc. Mỗi khi mưa rơi, cảm xúc trong lòng người dường như trở nên nhạy cảm hơn bao giờ hết. Tiếng mưa kết hợp cùng những tâm trạng như nhớ nhung, khắc khoải và suy tư về cuộc sống. Tác giả đã tái hiện lại khung cảnh mưa bằng những câu thơ nhẹ nhàng nhưng sâu lắng:

'Mưa hoa rụng, mưa hoa xuân rụng

Mưa xuống lầu, mưa xuống thềm lan

Mưa rơi ngoài nẻo dặm ngàn

Nước non rả rích giọng đàn mưa xuân.'

Những giọt mưa như những giọt sầu lặng lẽ rơi xuống từng hạt, tạo nên một bức tranh mưa rất sống động và mơ màng. Tiếng mưa như là tiếng đàn, mang đến cho con người những cảm xúc sâu lắng, nhớ về những thứ đã qua và những điều tốt đẹp còn vương lại trong ký ức.

'Mưa rơi xuống lầu, lại rơi xuống thềm lan

Cùng nước non hoa rụng mưa xuân

Mưa rơi ngoài nội trên ngàn

Nghe trong ý khách giọt đàn mưa rơi.'

Những câu thơ tiếp tục tái hiện hình ảnh mưa rơi, những giọt mưa như những lời đàn khe kẽ thổn thức trong lòng người. Cảnh vật mưa trở thành biểu tượng cho sự tinh tế và sâu sắc của cảm xúc con người.

'Đầm mưa xuống nẻo đồi mưa xuống

Bóng dương tà rụng bóng tà dương

Hoa xuân rơi với bóng dương

Mưa trong ý khách mưa cùng nước non.'

Bài thơ khép lại với những dòng thơ như lời giải thích cho những cảm xúc sâu xa. Mưa như là nguồn cảm hứng tạo ra những giai điệu trong lòng người, khơi gợi những hoài niệm và tình yêu thiên nhiên dạt dào.

'Rơi hoa kết mưa còn rả rích

Càng mưa rơi cánh tịch bóng dương

Bóng dương với khách tha hương

Mưa trong ý khách muôn hàng lệ rơi.'

Bài thơ đã thành công khi sử dụng thể thơ song thất lục bát kết hợp với những ngôn từ giàu sức biểu cảm, tái hiện lại hình ảnh mưa và những cảm xúc sâu sắc của người tha hương trước cảnh mưa rơi. Đó là một tác phẩm nghệ thuật đầy cảm hứng và sức sống, khiến người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn hòa mình vào những cung bậc cảm xúc của nhân vật.

Nghị luận phân tích Tiếng đàn mưa (mẫu 5)

đang cập nhật