Chú ý hình ảnh người nông dân nghĩa sĩ trong cuộc sống đời thường.

- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Khi đọc hiểu một bài văn tế, các em cần chú ý:

+ Kết cấu văn bản có mấy phần, người được nói đến trong bài văn tế là ai, được tái hiện như thế nào?

+ Người đứng tế là ai, bộc lộ thái độ, tình cảm gì?

+ Từ ngữ, hình ảnh, giọng điệu có gì đặc sắc?

+ Chủ đề, cảm hứng chủ đạo của bài văn tế là gì?

- Đọc trước bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, tìm hiểu những từ ngữ khó, những điển cố được sử dụng trong văn bản.

- Tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nguyễn Đình Chiểu và hoàn cảnh sáng tác Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc giúp cho việc đọc hiểu tác phẩm.

Sưu tầm (qua sách vở, báo chí và các phương tiện truyền thông) những tấm gương tiêu biểu cho lối sống đẹp và các hiện tượng cần phê phán có liên quan đến tuổi trẻ

Tìm đọc các văn bản nhật kí, phóng sự, hồi kí trong sách, báo hoặc Internet. Khi đọc, cần lưu ý: tóm tắt nội dung văn bản, ghi lại những cảm xúc, điều tâm đắc, thích thú hoặc băn khoăn, chưa hiểu,... của bản thân về những văn bản đó.

Thái độ của A-ya khi đối mặt với căn bệnh nan y gợi cho em suy nghĩ gì? Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của em?

Chi tiết nào trong đoạn trích Một lít nước mắt để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Vì sao?

Dẫn ra một số câu văn cho thấy sự đau khổ, cô đơn nhưng không tuyệt vọng của nhân vật A-ya.

Phân tích tác dụng của sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật trong phần 2 của đoạn trích Một lít nước mắt.

Tính phi hư cấu của văn bản trên được thể hiện ở những yếu tố nào?

Câu văn nào dưới đây cho biết sự việc “vừa mới xảy ra” đối với nhân vật?

A. Một năm trước đây, mình vẫn có thể đứng, nói chuyện và cười.

B. Đến một ngày nào đó, không chừng mình sẽ phải nằm bẹp giường.

C. Sáng nay, mình bị ngã, cằm đập xuống đất.

D. Đây là năm cuối mình còn được trải nghiệm cuộc sống ở kí túc xá.

Phương án nào dưới đây cho thấy tác giả đã sử dụng thủ pháp miêu tả?

A. Mùa xuân rồi cũng qua đi, những cánh hoa bay lả tả lọt qua cửa xe hơi

B. Suốt một năm được nghĩ đến người khác khiến mình cảm thấy thật có ích

C. Khi thức dậy vào buổi sáng, mình thấy đáng sợ hơn buổi tối

D. Mình giờ đã thành một đứa chẳng thể làm gì ngoài khóc lóc

Dòng nào sau đây thể hiện thái độ tích cực của nhân vật A-ya đối với cuộc sống?

A. Khi gặp người quen, mình còn chẳng kịp nói lời chào

B. Lúc nào mình cũng cúi gằm mặt xuống

C. Mình phải hít thở và tiếp tục sống

D. Mình cảm giác có ai đó sau lưng

Văn bản Một lít nước mắt (trích) cho biết hoàn cảnh của nhân vật A-ya như thế nào?

A. A-ya phải chống chọi với căn bệnh nan y nên đau khổ, tuyệt vọng

B. A-ya phải chống chọi với căn bệnh nan y nhưng vẫn lạc quan, hi vọng

C. A-ya phải chống chọi với căn bệnh nan y nên không tiếp tục học nữa

D. A-ya phải chống chọi với căn bệnh nan y nên suy nghĩ tiêu cực

Thông tin nào dưới đây không phải là đặc điểm thể loại của văn bản trên?

A. Ghi chép hằng ngày về cuộc sống và suy nghĩ của nhân vật

B. Bộc lộ suy nghĩ, thái độ và đánh giá của nhân vật

C. Cốt truyện hoàn toàn hư cấu, tưởng tượng

D. Dùng lời độc thoại nhưng ngầm đối thoại với người khác

Để tham gia xét tuyển tại một trường đại học hoặc ứng tuyển một vị trí việc làm, em cần viết một bài luận hoặc một bức thư. Hãy chọn ngôn ngữ (trang trọng hoặc thân mật) phù hợp để viết bài luận hoặc bức thư đó.

Các đoạn văn dưới đây đã sử dụng ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật phù hợp chưa? Vì sao?

a) Con hổ dùng những cái vuốt nhọn hoắt cấu vào người, vào mặt Viên... Nhưng Viên vẫn ráng sức quần nhau với chú hổ.

(Dẫn theo Nguyễn Đức Dân)

b) Lời nhận xét ấy có đúng không? Đúng quá đi chứ! Nào, bạn hãy cùng tôi đi phân tích tác phẩm để hiểu rõ vấn đề.

(Dẫn theo Nguyễn Minh Thuyết, Nguyễn Văn Hiệp)

c) Trước lúc đi ngủ, San tâm sự với tôi:

- Cháu bị số phận hắt hủi. Giờ thì cả cha và mẹ đều không còn. Cuộc sống của cháu không còn ý nghĩa gì nữa.

Tôi chưa biết an ủi thế nào, cậu ta tiếp:

- Có lẽ cháu sẽ đi đâu đó. Ở mảnh đất nhốn nháo này, cháu chẳng còn gì duyên nợ. - Nhưng cháu còn người bà – Cuối cùng, tôi cất lời khuyên – Người bà ngoại khổ đau và bất hạnh.

(Dẫn theo Nguyễn Minh Thuyết, Nguyễn Văn Hiệp)

Em hãy tìm những câu văn trong văn bản Khúc tráng ca nhà giàn (Xuân Ba) thể hiện thái độ và cảm xúc của tác giả đối với những cán bộ, chiến sĩ ngày đêm bám trụ ở nhà giàn giữa biển khơi. Những câu văn ấy mang màu sắc trang trọng hay thân mật? Vì sao?

Văn bản Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm có sự kết hợp giữa ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật. Em hãy chỉ ra những đặc điểm của hai kiểu ngôn ngữ này trong đoạn trích sau:

a) Ai lại không tha thiết với mùa xuân, ai lại không muốn cái sáng ngời trong đôi mắt và trên đôi môi căng mọng khi cuộc đời còn ở tuổi hai mươi? Nhưng... tuổi hai mươi của thời đại này đã phải dẹp lại những ước mơ hạnh phúc mà lẽ ra họ phải có... Ước mơ bây giờ là đánh thắng giặc Mỹ, là Độc lập, Tự do của đất nước. Từ ước mơ đó mới có được những gì gọi là của riêng mình. Mình cũng như những thanh niên khác đã lên đường ra tiền tuyến, và tuổi trẻ qua đi giữa tiếng bom rơi đạn nổ.

b) Được thư mẹ... mẹ của con ơi, mỗi dòng chữ, mỗi lời nói của mẹ thấm nặng yêu thương, như những dòng máu chảy về trái tim khao khát nhớ thương của con. Ôi! Có ai hiểu lòng con ao ước được về sống giữa gia đình, dù chỉ là giây lát đến mức nào không? Con vẫn hiểu điều đó từ lúc bước chân lên chiếc ô tô đưa con vào con đường bom đạn.

Bài học sâu sắc đặt ra trong văn bản là gì? Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống hôm nay?

Bài học đặt ra trong văn bản đó chính là con người cần phải thay đổi linh hoạt các phương pháp khi giải quyết vấn đề sao cho phù hợp.

Theo em, tại sao Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho rằng việc thay đổi phương châm tác chiến là “Quyết định khó khăn nhất”?

Hãy nhận xét về thủ pháp trần thuật ở phần 2 của văn bản.

Tính xác thực của thể loại hồi kí được thể hiện qua những yếu tố nào của văn bản?

Dẫn ra một số câu văn cho thấy thái độ và suy nghĩ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong hoàn cảnh phải đưa ra “Quyết định khó khăn nhất”.

Văn bản kể lại sự kiện gì? “Quyết định khó khăn nhất” ở đây là gì? Ai là người kể lại?

Chú ý bài học sâu sắc về dân chủ nội bộ

Chú ý nguyên tắc cao nhất trong đánh địch được Đại tướng nhấn mạnh

Vì sao Đại tướng quyết định thay đổi phương châm tác chiến?

Vì sao Đại tướng quyết định triệu tập Đảng ủy Mặt trận họp gấp?

- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Đọc trước văn bản Quyết định khó khăn nhất. Tìm hiểu thêm thông tin về Đại tướng Võ Nguyên Giáp và hồi kí Điện Biên Phủ - điểm hẹn lịch sử.

- Đọc nội dung giới thiệu sau đây để hiểu bối cảnh của đoạn trích.

Theo em, vấn đề được nêu trong bài phóng sự có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội hiện nay?

Việc kết hợp thủ pháp trần thuật với miêu tả để kể về lịch sử ba thế hệ nhà giàn của văn bản nhằm mục đích gì? Người viết thể hiện thái độ và sự đánh giá như thế nào về vấn đề đó?

Chi tiết nào của văn bản để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Vì sao?

Khúc tráng ca nhà giàn đã sử dụng những biện pháp đặc trưng gì của thể loại phóng sự? Hãy chỉ ra một số dẫn chứng cụ thể.

Tính phi hư cấu của bài phóng sự trên được thể hiện ở những yếu tố nào? Điều đó có tác dụng gì đối với việc thể hiện nội dung, ý nghĩa của tác phẩm?

Phóng sự Khúc tráng ca nhà giàn viết về vấn đề gì? Tóm tắt nội dung chính của mỗi phần được đánh số trong văn bản.

Tác giả bày tỏ thái độ và cảm xúc như thế nào ở phần cuối?

Nội dung phần 3 kể chuyện gì?

Chuyện xảy ra vào giai đoạn nào?

Khu vực Ba Kè có gì đặc biệt?

Giá trị ẩn trong đảo chìm là gì?