Lý thuyết KHTN 6 ( Kết nối tri thức 2024) Bài 17: Tách chất khỏi hỗn hợp
Tóm tắt lý thuyết Bài 17: Tách chất khỏi hỗn hợp sách Khoa học tự nhiên 6 Kết nối tri thức ngắn gọn, chính xác sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm, ôn luyện để học tốt KHTN 6.
KHTN lớp 6 Bài 17: Tách chất khỏi hỗn hợp
A. Lý thuyết KHTN 6 Bài 17: Tách chất khỏi hỗn hợp
I. Nguyên tắc tách chất
- Ta có thể tách các chất trong hỗn hợp dựa trên sự khác nhau về tính chất của chúng.
Ví dụ:
+ Phù sa trong nước sông lắng xuống, tách khỏi nước .
+ Muối ăn không bị bay hơi nên khi làm cho nước biển bay hơi sẽ thu được muối ăn.
II. Một số cách tách chất
1. Lắng, gạn và lọc
- Lắng: tách các chất rắn lơ lửng nặng hơn ra khỏi các chất nhẹ hơn
Ví dụ:
+ Trong không khí thường có lẫn bụi.Khi lặng gió, sau một thời gian, hạt bụi nặng hơn tự động lắng xuống, giúp làm sạch không khí một cách tự nhiên.
+ Nước đục do bị lẫn đất, bùn, khi để yên, các hạt bùn đất sẽ lắng xuống đáy. Gạn lớp nước phía trên ta thu được nước trong hơn.
- Lọc: Dùng để tách các chất rắn không tan ra khỏi hỗn hợp lỏng.
Ví dụ: Khi các hạt chất rắn lơ lửng, khó lắng xuống, ta có thể lọc tách cúng ra khỏi chất lỏng hoặc chất khí.Để lọc chất rắn khỏi chất lỏng, ta thường dùng phễu lót giấy lọc. Giấy lọc chứa các lỗ li ti, khi chất lỏng chảy qua giấy lọc, các hạt chất rắn có kích thước lớn hơn lỗ này sẽ bị giữ lại.
2. Cô cạn
- Tách các chất khó bay hơi ra khỏi các chất dễ bay hơi.
Ví dụ:
+ Tách muối ăn từ nước muối: đun nóng dung dịch muối ăn cho đến khi nước bay hơi hết, còn lại là muối. Người làm muối cũng biết tận dụng nắng, gió để nước bay hơi, thu được muối ăn.
+ Tách các chất tan rắn ra khỏi dung dịch hoặc huyền phù bằng cách làm dung môi bay hơi, thu được chất rắn còn lại.
3. Chiết
- Tách các chất lỏng không tan vào nhau ra khỏi nhau bằng các dụng cụ như phễu chiết, bình chiết.
B. 10 câu trắc nghiệm KHTN 6 Bài 17: Tách chất khỏi hỗn hợp
Câu 1: Nếu không may làm đổ dầu ăn vào nước, ta dùng phương pháp nào để tách riêng dầu ăn ra khỏi nước?
A. Dùng máy li tâm. B. Cô cạn.
C. Chiết. D. Lọc.
Lời giải Dùng phương pháp chiết để tách dầu ăn ra khỏi nước vì dầu ăn không tan trong nước.
Đáp án: C
Câu 2: Nước giếng khoan thường lẫn nhiều tạp chất. Để tách bỏ tạp chất, người dân cho vào nước giếng khoan vào bể lọc, đáy bể lót các lớp cát mịn, sỏi và than củi. Nước chảy qua các lớp này sẽ trong hơn. Nhận định nào sau đây là không đúng?
A. Lớp than củi có tác dụng hút các chất hữu cơ, vi khuẩn.
B. Lớp cát mịn có tác dụng giữ các hạt đất, cát ở lại.
C. Sau một thời gian sử dụng, ta phải thay rửa các lớp đáy bể lọc.
D. Lớp sỏi làm cho nước có vị ngọt.
Lời giải
Tác dụng của các lớp lót:
- Lớp than củi có tác dụng hút các chất hữu cơ, vi khuẩn.
- Lớp cát mịn có tác dụng giữ các hạt đất, cát ở lại.
- Lớp sỏi có tác dụng lọc và giữ lại các thành phần lơ lửng có kích thước nhỏ.
Đáp án: D
Câu 3: Cho hình ảnh về dụng cụ bên:
Theo em, dụng cụ này có thể dùng để tách riêng các chất trong hỗn hợp nào dưới đây?
A. Dầu ăn và nước. B. Bột mì lẫn trong nước.
C. Cát lẫn trong nước. D. Rượu và nước.
Lời giải Dụng cụ trên là phễu chiết, có thể dùng để tách riêng hỗn hợp gồm các chất lỏng không hòa tan vào nhau như dầu ăn và nước.
Đáp án: A
Câu 4: Hỗn hợp nào dưới đây có thể tách riêng các chất khi cho hỗn hợp vào nước, sau đó khuấy kĩ và lọc?
A. Bột đá vôi và muối ăn. B. Bột than và sắt.
C. Đường và muối. D. Giấm và rượu.
Lời giải
- Khi cho bột đá vôi và muối ăn vào nước thì chỉ có muối ăn tan, lọc thu được bột đá vôi.
- Bột than và sắt đều không tan trong nước nên không tách được.
- Đường và muối đều tan trong nước nên không tách được.
- Giấm và rượu là chất lỏng tan tốt trong nước tạo thành dung dịch nên không tách được.
Đáp án: A
Câu 5: Cách hợp lí nhất để tách muối từ nước biển là:
A. Lọc
B. Chưng cất
C. Bay hơi
D. Để yên cho muối lắng xuống rồi gạn nước.
Lời giải Hiện nay thì muối được sản xuất chủ yếu bằng cách cho bay hơi nước biển thì thu được muối kết tinh.
Đáp án: C
Câu 6: Một hỗn hợp gồm bột sắt và đồng, có thể tách riêng hai chất bằng cách nào sau đây?
A. Hòa tan vào nước.
B. Lắng, lọc.
C. Dùng nam châm để hút.
D. Tất cả đều đúng.
Lời giải Sắt bị nam châm hút còn đồng thì không.
Đáp án: C
Câu 7: Tác dụng chủ yếu của việc đeo khẩu trang là gì?
A. Tách oxygen ra khỏi không khí hít vào.
B. Tách khí carbon dioxide ra khỏi không khí hít vào.
C. Tách hơi nước ra khỏi không khí hít vào.
D. Tách khói bụi ra khỏi không khí hít vào.
Lời giải Đeo khẩu trang sẽ giúp lọc và giữ lại khói bụi trong không khí ở mặt ngoài khẩu trang, giúp chúng ta hít thở không khí được sạch hơn.
Đáp án: D
Câu 8: Phương pháp nào dưới đây là đơn giản nhất để tách cát lẫn trong nước?
A. Chiết. B. Dùng máy li tâm.
C. Cô cạn. D. Lọc.
Lời giải Phương pháp lọc là phương pháp đơn giản nhất để tách cát ra khỏi nước.
Đáp án: D
Câu 9: Việc làm nào sau đây là quá trình tách chất dựa theo sự khác nhau về kích thước hạt?
A. Giặt giẻ lau bảng bằng nước từ vòi nước.
B. Ngâm quả dâu với đường để lấy nước dâu.
C. Lọc nước bị vẩn đục bằng giấy lọc.
D. Dùng nam châm hút bột sắt từ hỗn hợp bột sắt và lưu huỳnh.
Lời giải Lọc nước bị vẩn đục bằng giấy lọc là quá trình tách chất dựa theo sự khác nhau về kích thước hạt vì vẩn đục có kích thước đủ lớn để bị giữ lại trên lớp giấy lọc.
Đáp án: C
Câu 10: Ở nông thôn, để tách thóc lép ra khỏi thóc, người dân thường đổ thóc rơi trước một cái quạt gió. Những hạt thóc lép sẽ bị gió thổi bay ra, đó là do thóc lép có
A. Kích thước hạt nhỏ hơn. B. Tốc độ rơi nhỏ hơn.
B. Khối lượng nhẹ hơn. D. Lớp vỏ trấu dễ tróc hơn.
Lời giải Do những hạt thóc lép có khối lượng nhỏ nên sẽ bị quạt gió thổi bay ra xa.
Đáp án: B