Lý thuyết Lịch sử 7 (Chân trời sáng tạo 2024) Bài 1: Quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu

Lịch sử lớp 7 Bài 1: Quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu

Video giải Lịch sử 7 Bài 1: Quá trình hình thành và phát triển của chế độ phong kiến ở Tây Âu - Chân trời sáng tạo

A. Lý thuyết Lịch sử 7 Bài 1: Quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu

1. Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu

- Đầu thế kỉ IV, Đế chế La Mã suy yếu, bị chia thành hai phần: Tây La Mã và Đông La Mã

- Cuộc xâm lược của người Giéc-man khiến đế chế La Mã sụp đổ vào năm 476.

- Những việc làm của người Giécman:

  + Thành lập nhiều vương quốc mới: Ăng-glô Xắc-xông, Phơ-răng, Tây Gốt, Đông Gốt…

+ Chiếm đoạt ruộng đất của chủ nô, đem chia cho nhau. Phế truất, phong tước vị ….

- Biến đổi xã hội: Xuất hiện 2 giai cấp mới: Lãnh chúa và nông nô.

  + Lãnh chúa được hình thành từ bộ phận: thủ lĩnh quân sự và tăng lữ giáo hội được nhà vua phân phong tước vị, ruộng đất. Lãnh chúa giàu có và nhiều quyền lực, sống sa hoa trên sự bóc lột nông nô.

  + Nông nô được hình thành từ bộ phận: nông dân bị mất ruộng đất, nô lệ được giải phóng… họ sống lệ thuộc vào lãnh chúa.

- Đến thế kỉ IX, về cơ bản xã hội phong kiến Tây Âu được hình thành.

2. Lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu

a. Lãnh địa phong kiến

- Thời gian hình thành: khoảng giữa thế kỉ IX

- Khái niệm: Lãnh địa là những vùng đất đai rộng lớn mà các quý tộc chiếm đoạt được đã nhanh chóng bị họ biến thành khu đất riêng

Mô phỏng cấu trúc lãnh địa phong kiến ở Tây Âu thời kì trung đại

- Đặc điểm lãnh địa phong kiến:

+ Lãnh chúa xây dựng những lâu đài kiên cố, có hào sâu, tường cao bao quanh. Phần đất đai ở xung quanh lâu đài bao gồm đất canh tác, đồng cỏ chăn nuôi gia súc, rừng và nhà ở của nông nô.

 + Trong lãnh địa, nền kinh tế chính là nông nghiệp chủ yếu, ngoài ra lương thực, thực phẩm, quần áo, giày dép, công cụ lao động,… đều do nông nô tự sản xuất. Tính chất của nền kinh tế là: tự cấp, tự túc.

 + Mỗi lãnh địa là một đơn vị hành chính độc lập. Lãnh chúa như một “ông vua” có toàn quyền quyết định trong lãnh địa của mình.

b. Quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu:

- Trong lãnh địa các lãnh chúa không bao giờ phải lao động, suốt ngày họ chỉ sống xa hoa, hưởng thụ.

- Nông nô lệ thuộc vào lãnh chúa về ruộng đất và thân phận. Cuộc sống nghèo khổ, bị lãnh chúa bóc lột, đối xử tàn nhẫn.

=> Như vậy quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu là quan hệ bóc lột giữa Lãnh chúa phong kiến và nông nô thông qua địa tô, thuế.

3. Sự xuất hiện các thành thị Trung đại:

- Nguyên nhân: Vào thế kỉ XI, sản xuất phát triển thợ thủ công đem hàng hoá ra những nơi đông người để trao đổi→ hình thành các thị trấn → thành thị trung đại ra đời ( thành phố).

- Hoạt động của thành thị:

 + Cư dân chính chủ yếu là thợ thủ công và thương nhân,…

 + Đặc điểm kinh tế: Nền kinh tế hàng hóa

 + Thị dân lập ra các trường đại học như: Bô lô nha (Ý). O-xphớt (Anh), Xooc-bon (Pháp)… để mở mang tri thức và hình thành các trung tâm kinh tế - văn hóa lớn như: Luân Đôn (Anh), Pa-ri (Pháp), Lu – bếch (Đức), Phi-ren-xê (Ý) để trao đổi sản xuất và buôn bán hàng hóa.

- Vai trò của thành thị:

+ Phá vỡ nền kinh tế tự niên của các lãnh địa. Tạo điều kiện cho sự hình thành và phát triển của kinh tế hàng hóa

+ Góp phần xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền

+ Đưa đến sự xuất hiện của tầng lớp thị dân.

+ Tạo dựng cơ sở để xây dựng nền văn hóa mới, nhiều trường đại học mới được thành lập; mang lại không khí tự do và cởi mở.

Cảnh buôn bán tại một hội chợ ở thành thị

4. Sự ra đời của Thiên Chúa Giáo:

- Thiên Chúa Giáo ra đời vào thế kỉ I TCN ở Pa-le-xtin - một tỉnh của La Mã vào thời kì đế chế.

- Quá trình phát triển:

+ Ban đầu, Thiên Chúa giáo là tôn giáo của những người nghèo khổ, bị áp bức. Chính quyền đế chế La Mã ra sức đàn áp Thiên Chúa giáo.

+ Đến thế kỉ  VI, Thiên Chúa Giáo mới được Hoàng đế La Mã công nhận và có vị trí vững chắc trong xã hội.

+ Thế kỉ XI – XII, Giáo hoàng phát động cuộc thập tự chinh, đem quân đi tàn phá, cướp bóc Pa-le-xtin.

- Đứng đầu Giáo hội là Giáo hoàng có quyền lực chính trị, sức ảnh hưởng đến quyền cai trị các vị vua. Hầu hết người dân Tây Âu đều là giáo dân. Nhà Thờ là nơi để sinh hoạt văn hóa, diễn ra các nghi thức quan trọng trong cuộc sống.

Chúa Giê-su giáng sinh trên máng cỏ (tranh vẽ)

B. Bài tập trắc nghiệm Lịch sử 7 Bài 1: Quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu

Câu 1. Cư dân sinh sống chủ yếu trong các thành thị trung đại Tây Âu là

A. nông dân và binh lính.

B. thương nhân và thợ thủ công.

C. thợ thủ công và lãnh chúa phong kiến.

D. binh lính và nông nô.

Câu 2. Các thủ lĩnh quân sự được ban cấp ruộng đất, phong tước vị, dần trở thành tầng lớp nào trong xã hội phong kiến Tây Âu?

A. Nông dân tự do.

B. Nông nô.

C. Quý tộc quân sự.

D. Quý tộc tăng lữ.

Câu 3. Tầng lớp giàu có, nhiều quyền lực, gắn liền với tôn giáo và nhà thờ trong xã hội phong kiến Tây Âu là

A. nông dân tự do.

B. nông nô.

C. quý tộc quân sự.

D. quý tộc tăng lữ.

Câu 5. Về cơ bản xã hội phong kiến Tây Âu hình thành vào thời gian nào?

A. Đầu thế kỉ IV.

B. Thế kỉ X.

C. Thế kỉ IX.

D. Cuối thế kỉ IX.

Câu 7. Những vùng đất đai rộng lớn dần trở thành những đơn vị hành chính - kinh tế độc lập và thuộc quyền sở hữu của lãnh chúa phong kiến Tây Âu được gọi là

A. lãnh địa phong kiến.

B. đất công làng xã.

C. điền trang, thái ấp.

D. đồn điền.

Câu 8. Ý nào sau đây không phản ánh đúng đặc điểm của lãnh địa phong kiến?

A. Là một đơn vị hành chính - kinh tế độc lập, khép kín.

B. Là vùng đất đai rộng lớn, thuộc quyền sở hữu của lãnh chúa.

C. Là một vương quốc độc lập, được quyền cha truyền con nối.

D. Lãnh chúa có toàn quyền, được phép đặt quân đội, luật pháp riêng.

Câu 10. Những sản phẩm mà nông nô không tự sản xuất được trong lãnh địa phong kiến là

A. muối và sắt.

B. lương thực, thực phẩm.

C. công cụ lao động.

D. quần áo, giày dép.

Câu 11. Nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến sự sụp đổ của đế chế La Mã và chế độ chiếm nô cổ đại là gì?

A. Những cuộc nổi dậy của nông nô.

B. Đế chế suy yếu, bị chia làm hai phần.

C. Sự xâm nhập của người Mông Cổ theo đạo Hồi.

D. Cuộc xâm lược của các bộ tộc người Giéc-man.

Câu 13. Sự xuất hiện của các trường đại học thể hiện vai trò gì của thành thị trung đại Tây Âu?

A. Phá vỡ nền kinh tế tự nhiên của các lãnh địa.

B. Mang lại không khí tự do và nhu cầu mở mang tri thức.

C. Tạo điều kiện cho kinh tế hàng hóa phát triển.

D. Góp phần xóa bỏ sự cản trở của kinh tế lãnh địa.

Câu 14. Chế độ chiếm nô La Mã sụp đổ vào thời gian nào?

A. Năm 476.

B. Năm 477.

C. Năm 478.

D. Năm 479.