Lý thuyết KHTN 7 (Cánh diều 2024) Bài 21: Hô hấp tế bào

Khoa học tự nhiên lớp 7 Bài 21: Hô hấp tế bào

A. Lý thuyết KHTN 7 Bài 21: Hô hấp tế bào

I. HÔ HẤP TẾ BÀO

- Khái niệm: Hô hấp tế bào là quá trình phân giải chất hữu cơ, giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể sinh vật.

Sơ đồ thể hiện hô hấp tế bào

- Vai trò:

+ Quá trình hô hấp tế bào sẽ giải phóng năng lượng từ việc phân giải các chất hữu cơ, cung cấp năng lượng cho hoạt động sống của sinh vật.

+ Ngoài ra, các sản phẩm trung gian trong quá trình hô hấp tế bào cũng cung cấp nguyên liệu cho quá trình tổng hợp các chất trong tế bào.

- Phương trình:

Glucose + Oxygen → Carbon dioxide + Nước + Năng lượng (ATP và nhiệt)

+ Các chất tham gia vào quá trình hô hấp tế bào: Chất hữu cơ và Oxygen.

+ Sản phẩm của quá trình hô hấp tế bào: Carbon dioxide, năng lượng và nước.

- Hô hấp tế bào diễn ra ở ti thể. Tất cả các tế bào trong cơ thể đều có quá trình hô hấp tế bào.

- Tốc độ hô hấp tế bào nhanh hay chậm tuỳ thuộc vào nhu cầu năng lượng của tế bào.

Khi lao động, cần nhiều năng lượng hơn

nên hô hấp tế bào diễn ra mạnh hơn khi cơ thể nghỉ ngơi

II. MỐI QUAN HỆ HAI CHIỀU GIỮA TỔNG HỢP VÀ PHÂN GIẢI CHẤT HỮU CƠ Ở TẾ BÀO

- Quá trình phân giải và tổng hợp chất hữu cơ trái ngược nhau nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau:

+ Quá trình tổng hợp chất hữu cơ tạo ra nguyên liệu cho phân giải trong hô hấp tế bào. 

+ Quá trình hô hấp tế bào phân giải các chất hữu cơ, giải phóng năng lượng để diễn ra các hoạt động tổng hợp chất.

Sơ đồ mối quan hệ giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào

* Phân biệt quá trình phân giải và tổng hợp chất hữu cơ:

- Mối quan hệ giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào lá:

Sơ đồ mối quan hệ giữa tổng hợp và phân giải chất hữu cơ ở tế bào lá

+ Khi có nước, carbon dioxide và ánh sáng thì quá trình tổng hợp chất hữu cơ ở lá cây được thực hiện tạo ra chất hữu cơ.

+ Các chất hữu cơ được tổng hợp này dưới tác dụng của oxygen sẽ được phân giải giải phóng năng lượng, nước, carbon dioxide.

III. THÍ NGHIỆM VỀ HÔ HẤP TẾ BÀO CẦN OXYGEN Ở HẠT NẢY MẦM

1. Chuẩn bị

- Mẫu vật: 100g hạt đậu (hoặc hạt lúa, hạt ngô,…) nảy mầm.

- Dụng cụ: bình thủy tinh dung tích 1 lít, nắp đậy, que kim loại của giá đỡ nến, hai cây nến nhỏ, bật lửa hoặc diêm.

2. Tiến hành

- Bước 1: Chia số hạt đậu thành 2 phần (mỗi phần 50 g). Cho mỗi phần vào bình A và bình B.

- Bước 2: Đổ nước sôi vào bình B để làm chết hạt, chắt bỏ nước.

- Bước 3: Nút chặt các bình, để ở nhiệt độ phòng khoảng 1,5 - 2 giờ.

- Bước 4: Mở nút bình, đưa nhanh que kim loại có cây nến đang cháy vào trong hai bình. Quan sát hiện tượng xảy ra với cây nến

Thí nghiệm về hô hấp tế bào tiêu thụ oxygen ở hạt nảy mầm

3. Báo cáo kết quả: Theo mẫu báo cáo thí nghiệm bài 20.

B. Bài tập trắc nghiệm KHTN 7 Bài 21: Hô hấp tế bào

Câu 1. Hô hấp tế bào có vai trò như thế nào trong hoạt động sống của sinh vật?

A. Cung cấp khí oxygen cho hoạt động sống của sinh vật.

B. Cung cấp khi carbon dioxiode cho hoạt động sống của sinh vật.

C. Cung cấp năng lượng cho hoạt động sống của sinh vật.

D. Cung cấp nước và nhiệt cho hoạt động sống của sinh vật.

Câu 2. Vì sao sau khi chạy, cơ thể nóng dần lên, toát mô hôi và nhịp thở tăng lên?

A. Vì khi chạy các cơ bắp của con người đều hoạt động nên sinh ra nhiệt khiến cơ thể nóng dần lên, toát mồ hôi và tăng nhịp thở.

B. Vì khi chạy cần năng lượng, để có nguồn năng lượng này thì quá trình hô hấp tế bào tăng nên cần thêm lượng khí oxygen và tăng đào thải khí carbon dioxide đồng thời sinh ra nhiệt khiến cơ thể nóng dần lên, toát mồ hôi.

C. Vì khi chạy cần năng lượng, để có nguồn năng lượng này thì quá trình hô hấp tế bào tăng nên cần thêm lượng khí carbon dioxide và tăng đào thải khí oxygen đồng thời sinh ra nhiệt khiến cơ thể nóng dần lên, toát mồ hôi.

D. Vì khi chạy cần năng lượng, để có nguồn năng lượng này thì quá trình hô hấp tế bào tăng nên cần thêm lượng khí oxygen và tăng đào thải khí carbon dioxide đồng thời thu nhiệt khiến cơ thể nóng dần lên, toát mồ hôi.

1. Trong quá trình hô hấp tế bào, tế bào sử dụng carbon dioxide và thải ra khí oxygen và nước.

2. Tất cả các tế bào trong cơ thể sống đều có quá trình hô hấp tế bào.

3. Tốc độ hô hấp tế bào nhanh hay chậm tùy thuộc vào nhu cầu năng lượng của tế bào.

4. Hô hấp tế bào diễn ra trong một bào quan của tế bào được gọi là lục lạp.

Số nhận định đúng là

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Câu 5. Quá trình tổng hợp và hô hấp tế bào có mối quan hệ hai chiều. Trong đó, quá trình tổng hợp có vai trò

A. tạo chất hữu cơ là nguyên liệu cho quá trình phân giải trong hô hấp tế bào.

B. giải phóng năng lượng cần cho quá trình phân giải trong hô hấp tế bào.

C. giải phóng ra các chất khí cần cho quá trình phân giải trong hô hấp tế bào.

D. tạo chất vô cơ là nguyên liệu cho phân giải trong hô hấp tế bào.

A. tạo chất hữu cơ là nguyên liệu cho quá trình tổng hợp.

B. giải phóng năng lượng cần cho quá trình tổng hợp.

C. giải phóng ra các chất khí cần cho quá trình tổng hợp.

D. giải phóng ra nước cần cho quá trình tổng hợp.

Bước 1. An lấy 100 g hạt đậu chia thành 2 phần: 50 g cho vào bình A và 50 g cho vào bình B.

Bước 2. Đổ nước sôi vào bình B để làm chết hạt và chắt bỏ nước.

Bước 3. Nút chặt các bình, để ở nhiệt độ phòng khoảng 1,5 đến 2 giờ.

Bước 4. Mở nút bình, đưa nhanh que kim loại có cây nến đang cháy vào trong hai bình.

Theo em, sau khi đưa nhanh que kim loại có cây nến đang cháy vào trong hai bình thì có hiện tượng gì xảy ra?

A. Bình A ngọn nến cháy mạnh hơn còn bình B thì ngọn nến tắt.

B. Cả bình A và bình B ngọn nến đều tắt.

C. Cả bình A và bình B ngọn nến đều cháy mạnh hơn.

D. Bình A ngọn nến tắt còn bình B ngọn nến cháy bình thường.

A. Vì hạt giống nảy mầm dễ tìm kiếm.

B. Vì hạt giống nảy mầm xảy ra quá trình hô hấp mạnh và không có quá trình quang hợp.

C. Vì hạt giống nảy mầm xảy ra quá trình hô hấp mạnh và có quá trình quang hợp yếu.

D. Vì hạt giống nảy mầm xảy ra quá trình hô hấp mạnh và quá trình quang hợp mạnh.

Câu 12. Thí nghiệm của bạn An chứng minh điều gì?

A. Thí nghiệm chứng minh quá trình nảy mầm của hạt giống hấp thụ khí oxygen trong bình A. Do vậy mà khi cho ngọn nến vào, ngọn nến bị tắt.

B. Thí nghiệm chứng minh quá trình nảy mầm của hạt giống sinh ra khí oxygen trong bình A. Do vậy mà khi cho ngọn nến vào, ngọn nến cháy mạnh hơn.

C. Thí nghiệm chứng minh quá trình nảy mầm của hạt giống hấp thụ khí carbon dioxide trong bình A. Do vậy mà khi cho ngọn nến vào, ngọn nến bị tắt.

D. Thí nghiệm chứng minh quá trình nảy mầm của hạt giống hấp thụ khí carbon dioxide trong bình A. Do vậy mà khi cho ngọn nến vào, ngọn nến cháy mạnh hơn.

A. Để tạo điều kiện cho rễ cây có thể hấp thụ đầy đủ các chất khí tham gia quá trình hô hấp tế bào.

B. Để tạo điều kiện cho rễ cây có thể hấp thụ đầy đủ các chất khí tham gia quá trình quang hợp.

C. Để tạo điều kiện cho lá cây có thể hấp thụ đầy đủ các chất khí tham gia quá trình hô hấp tế bào.

D. Để tạo điều kiện cho lá cây có thể hấp thụ đầy đủ các chất khí tham gia quá trình quang hợp.

Câu 15: Nguyên liệu của quá trình hô hấp tế bào là

A. khí oxygen.

B. khí carbon dioxide.

C. nước.

D. không khí.