Lý thuyết Lịch sử 6 (Chân trời sáng tạo 2024) Bài 19: Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X

Lịch sử lớp 6 Bài 19: Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X

A. Lý thuyết Lịch sử 6 Bài 19: Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X

I. Cuộc đấu tranh giành quyền tự chủ của họ Khúc, họ Dương

1. Họ Khúc xây dựng nền tự chủ

 - Nhân cơ hội nhà Đường suy yếu, năm 905, Khúc Thừa Dụ tập hợp nhân dân đánh chiếm thành Đại La và tự xưng là Tiết độ sứ.

- Năm 907, Khúc Thừa Dụ mất, con trai là Khúc Hạo lên thay. 

- Trong 10 năm (907 - 917), chính quyền Khúc Hạo đã tiến hành nhiều cải cách tiến bộ, đặt nền móng cho chính quyền tự chủ của một nhà nước độc lập với phương Bắc.

2. Dương Đình Nghệ chống quân Nam Hán, củng cố nền tự chủ.

- Năm 930, quân Nam Hán xâm lược nước ta, Dương Đình Nghệ lãnh đạo nhân dân đấu tranh chống giặc.

- Từ Làng Ràng (Thanh Hóa), nghĩa quân nhanh chóng kéo về đánh chiếm, làm chủ Đại La. Quân Nam Hán đại bại, nền tự chủ của người Việt được khôi phục.

II. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938

- Hoàn cảnh:

+ Năm 937, Dương Đình Nghệ bị Kiều Công Tiễn giết hại. Ngô Quyền kéo quân ra Bắc để hỏi tội, Kiều Công Tiễn sai người cầu cứu nhà Nam Hán. 

+ Năm 938, quân Nam Hán vượt biển sang xâm lược nước ta. 

+ Ngô Quyền tiêu diệt Kiều Công Tiễn, khẩn trương chuẩn bị chống xâm lược.

- Sự chuẩn bị: Ngô Quyền sai người đem cọc vạt nhọn đầu bịt sắt đóng ngầm ở cửa biển - thuộc sông Bạch Đằng

- Diễn biến: 

+ Cuối năm 938, do Lưu Hoàng Tháo chỉ huy tiến vào cửa biển Bạch Đằng, Ngô Quyền  cho thuyền nhỏ ra khiêu chiến, nhử quân giặc tiến vào sâu vào bãi cọc ngầm. 

+ Khi thủy triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh tấn công, thuyền giặc va vào cọc nhọn,  Lưu Hoằng Tháo tử trận.

- Ý nghĩa: chấm dứt hơn 1000 năm Bắc thuộc, mở ra một thời kỳ độc lập tự chủ lâu dài cho lịch sử dân tộc.                         

B. 15 câu trắc nghiệm Lịch sử 6 Bài 19: Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X

Câu 1: Anh hùng dân tộc nào được đề cập đến trong câu đố dân gian dưới đây?

“Ai người đánh giặc trên sông,

Dựng bãi cọc ngầm, phá quân Nam Hán?”

A. Ngô Quyền.

B. Dương Đình Nghệ.

C. Khúc Thừa Dụ.

D. Khúc Hạo.

Đáp án: A

Lời giải: Nội dung câu đố trên đề cập đến Ngô Quyền.

Câu 2: Năm 938, Ngô Quyền lãnh đạo người Việt nội dậy đấu tranh, chống lại cuộc xâm lược của

A. nhà Triệu.

B. nhà Nguyên.

C. nhà Nam Hán.

D. nhà Đường.

Đáp án: C

Lời giải: Năm 938, Ngô Quyền lãnh đạo người Việt nội dậy đấu tranh, chống lại cuộc xâm lược của nhà Nam Hán.

Câu 3: Năm 931, Dương Đình Nghệ dấy binh khởi nghĩa ở

A. làng Ràng (Thanh Hóa).

B. Đường Lâm (Hà Nội).

C. núi Nưa (Thanh Hóa).

D. Hoan Châu (Nghệ An).

Đáp án: A

Lời giải: Năm 931, Dương Đình Nghệ dấy binh khởi nghĩa ở làng Ràng (Thiệu Dương, Thanh Hóa).

Câu 4: Sau khi đánh tan quân Nam Hán, Dương Đình Nghệ đã

A. tự xưng là Tiết độ sứ, khôi phục nền tự chủ.

B. lên ngôi hoàng đế, lập ra nhà nước Vạn Xuân.

C. lên ngôi hoàng đế, tiến hành cải cách đất nước.

D. tự xưng là Tiết độ sứ, tiến hành cải cách đất nước.

Đáp án: A

Lời giải: Sau khi đánh tan quân Nam Hán, Dương Đình Nghệ đã tự xưng là Tiết độ sứ, khôi phục nền tự chủ (SGK Lịch Sử 6/ trang 97).

Câu 5: Năm 938, quân Nam Hán tiến vào xâm lược nước ta, dưới sự chỉ huy của chủ tướng

A. Lưu Hoằng Tháo.

B. Dương Húc.

C. Sầm Nghi Đống.

D. Thoát Hoan.

Đáp án: A

Lời giải: Năm 938, quân Nam Hán tiến vào xâm lược nước ta, dưới sự chỉ huy của chủ tướng Lưu Hoằng Tháo (SGK Lịch Sử 6/ trang 99).

Câu 6: Năm 931, Dương Đình Nghệ lãnh đạo người Việt nội dậy đấu tranh, chống lại cuộc xâm lược của

A. nhà Lương.

B. nhà Đường.

C. nhà Tống.

D. nhà Nam Hán.

Đáp án: D

Lời giải: Năm 931, Dương Đình Nghệ lãnh đạo người Việt nội dậy đấu tranh, chống lại cuộc xâm lược của nhà Nam Hán.

Câu 7: Năm 905, nhân cơ hội nhà Đường suy yếu, Khúc Thừa Dụ đã

A. nổi dậy khởi nghĩa, lên ngôi Hoàng đế, lập ra nước Vạn Xuân.

B. đánh chiếm thành Đại La, tự xưng Tiết độ xứ, xây dựng chính quyền tự chủ.

C. đánh chiếm Tống Bình, lên ngôi Hoàng đế, chấm dứt thời Bắc thuộc.

D. nổi dậy khởi nghĩa sau đó thi hành nhiều chính sách tiến bộ.

Đáp án: B

Lời giải: Năm 905, nhân cơ hội nhà Đường suy yếu, Khúc Thừa Dụ đã đánh chiếm thành Đại La, tự xưng Tiết độ xứ, xây dựng chính quyền tự chủ (SGK Lịch Sử 6/ trang 96).

Câu 8: Anh hùng dân tộc nào dưới đây đã tiến hành nhiều cải cách tiến bộ, đặt nền móng cho việc xây dựng chính quyền tự chủ của người Việt?

A. Khúc Thừa Dụ.

B. Khúc Hạo.

C. Dương Đình Nghệ.

D. Ngô Quyền.

Đáp án: B

Lời giải: Sau khi Khúc Thừa Dụ mất, Khúc Hạo lên thay. Chính quyền Khúc Hạo đã tiến hành nhiều cải cách tiến bộ, đặt nền móng cho việc xây dựng chính quyền tự chủ của người Việt.

Câu 9: Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng nội dung cải cách của Khúc Hạo?

A. Tổ chức lại các đơn vị hành chính.

B. Bãi bỏ chính sách bóc lột của quan lại đô hộ.

C. Chiêu mộ thêm binh lính, chỉnh lại mức thuế.

D. Duy trì bộ máy cai trị, bóc lột của nhà Đường.

Đáp án: D

Lời giải: 

- Một số nội dung trong công cuộc cải cách của Khúc Hạo:

+ Tổ chức lại các đơn vị hành chính.

+ Bãi bỏ chính sách bóc lột của quan lại đô hộ.

+ Chiêu mộ thêm binh lính, chỉnh lại mức thuế.

Câu 10: Kế sách nào của Ngô Quyền đã được quân dân nhà Trần kế thừa, vận dụng để đánh đuổi quân xâm lược Nguyên (1288)?

A. Đóng cọc trên sông Bạch Đằng.   

B. Vườn không nhà trống.

C. Tiên phát chế nhân.             

D. Đánh thành diệt viện.

Đáp án: A

Lời giải: Kế sách đóng cọc gỗ trên sông Bach Đằng của Ngô Quyền đã được quân dân nhà Trần kế thừa, vận dụng để đánh đuổi quân xâm lược Nguyên (1288).

Câu 11: Địa điểm nào dưới đây được Ngô Quyền lựa chọn làm trận địa chống quân Nam Hán?

A. Làng Ràng (Thanh Hóa).

B. Vùng cửa sông Bạch Đằng.

C. Vùng cửa sông Tô Lịch.

D. Hát Môn (Hà Nội).

Đáp án: B

Lời giải: Ngô Quyền lựa chọn vùng cửa sông bạch Đằng làm trận địa chống quân Nam Hán (SGK Lịch Sử 6/ trang 98).

Câu 12: Chiến thuật nào được Ngô Quyền sử dụng để chống lại quân xâm lược Nam Hán?

A. Đánh nhanh, thắng nhanh.

B. Đánh chắc, tiến chắc.

C. Công thành, diệt viện.

D. Đóng cọc gỗ trên sông Bạch Đằng.

Đáp án: D

Lời giải: Để đối phó với quân Nam Hán, Ngô Quyền đã sử dụng chiến thuật: đóng cọc gỗ trên sông Bạch Đằng

Câu 13: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 đã

A. mở ra thời kì đấu tranh giành độc lập, tự chủ của người Việt.

B. lật đổ ách cai trị của nhà Hán, lập nên chính quyền độc lập, tự chủ.

C. mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài trong lịch sử dân tộc Việt Nam.

D. lật đổ ách cai trị của nhà Đường, khôi phục nền tự chủ của người Việt.

Đáp án: C

Lời giải: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 đã mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài trong lịch sử dân tộc Việt Nam.

Câu 14: Nét độc đáo về nghệ thuật quân sự của trận Bạch Đằng năm 938 do Ngô Quyền tổ chức là gì?

A. Chủ động rút lui chiến lược tạo thế trận kháng chiến lâu dài.

B. Chủ động tiến công nhằm chặn trước thế mạnh của giặc.

C. Thực hiện tiến công thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng.

D. Lợi dụng thủy triều và địa thế tự nhiên để tổ chức trận địa mai phục.

Đáp án: D

Lời giải: Nét độc đáo về nghệ thuật quân sự của trận Bạch Đằng năm 938 do Ngô Quyền tổ chức là: Lợi dụng thủy triều và địa thế tự nhiên hiểm trở của vùng cửa sông Bạch Đằng để tổ chức trận địa mai phục.

Câu 15: Anh hùng dân tộc nào đã lãnh đạo người Việt đấu tranh chống quân Nam Hán xâm lược vào năm 931?

A. Ngô Quyền.

B. Triệu Quang Phục.

C. Dương Đình Nghệ.

D. Lý Nam Đế.

Đáp án: C

Lời giải: Năm 931, Dương Đình Nghệ lãnh đạo người Việt đấu tranh chống quân Nam Hán xâm lược.