Tác giả tác phẩm Đẽo cày giữa đường (Kết nối tri thức 2024) Ngữ văn 7 chi tiết nhất

Tác giả tác phẩm: Đẽo cày giữa đường - Ngữ văn 7

I. Tác giả

- Nguyễn Văn Ngọc (1890 - 1942) tự Ôn Như

- Là nhà văn, nhà giáo, nhà nghiên cứu văn hoá Việt Nam.

- Sách ông viết, biên soạn, khảo cứu gồm có: Nhi đồng lạc viên, Phô thông độc bản, Giáo khoa văn học Việt Nam, Cổ học tinh hoa, Đông Tây ngụ ngôn, Nam thi hợp tuyển, Tục ngữ phong dao, Truyện cổ nước Nam, Thơ Nôm và hát nói, Đào nương ca,...

- Những cuốn sách của ông không chỉ mang đậm giá trị văn hóa, văn học, giáo dục mà còn là một mẫu mực trong công tác biên soạn, khảo cứu sách.

II. Đọc tác phẩm Đẽo cày giữa đường

Xưa, có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày. Cửa hàng anh ta ở ngay bên vệ đường. Người qua, kẻ lại thường ghé vào xem anh ta đẽo cày.

Một hôm, có ông cụ nói:

- Phải đẽo cho cao, cho to thì mới dễ cày

Anh ta cho là phải, đẽo cáu nào cũng vừa to, vừa cao.

Mấy hôm sau, một bác nông dân rẽ vào, nhìn đống cày, lắc đầu nói:

- Đẽo thế này thì cày sao được! Phải đẽo nhỏ hơn, thấp hơn mới dễ cày

Nghe cũng có lí, anh ta liền đẽo cày vừa nhỏ, vừa thấp. Nhưng hàng bày đầy ra ở cửa, chẳng ai mua. Chợt có người đến bảo:

- Ở miền núi, người ta phá hoang, cày toàn bằng voi cả. Anh mau đẽo to gấp đôi, gấp ba như thế này thì bao nhiêu cày bán cũng hết, tha hồ mà lãi.

Nghe nói được nhiều lãi, anh ta đem bao nhiêu gỗ còn lại đẽo tất cả loại cày để cho voi cày. Nhưng ngày qua, tháng lại, chẳng thấy ai đến mua cày voi của anh ta cả. Thế là bao nhiêu gỗ của anh ta đẽo hỏng hết, cái thì bé quá, cái thì to quá. Vốn liếng đi đời nhà ma. Khi anh ta hiểu cả tin người là dại thì đã quá muộn.

III. Tác phẩm Đẽo cày giữa đường

1. Thể loại 

Truyện ngụ ngôn

2. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

- Trích Truyện cổ nước Nam tập I

3. Phương thức biểu đạt

tự sự

4. Ý nghĩa nhan đề

Nhan đề: 'Đẽo cày giữa đường' có nghĩa rằng: ý chỉ những người muốn làm việc nhưng không có chính kiến, ý kiến riêng của bản thân , chuyên đi nghe người khác nói cái này, cái nọ rồi tin và làm theo và cuối cùng luôn đạt kết quả không như mong đợi.

5. Tóm tắt tác phẩm Đẽo cày giữa đường

 Câu chuyện kể về một anh nông dân, lúc đầu anh ta thiếu chủ kiến không làm chiếc cày theo ý mình mà nhờ sự góp ý của mọi người xung quanh,  người nào  đi qua góp ý và ai nói gì anh ta cũng làm theo, nghe theo sự phán xét của nhiều người nên cuối cùng cái cày ban đầu chỉ còn là một mẩu gỗ bé xíu , vừa mất thời gian,công sức mà lại bị thiên hạ chê cười.

6. Bố cục tác phẩm Đẽo cày giữa đường

- Phần 1: Từ đầu … gấp bảy thứ thường bày ra bán: anh thợ không kiên định

- Phần 2: Còn lại : kết quả không bán được

7. Giá trị nội dụng tác phẩm Đẽo cày giữa đường

 Phê phán ý chí không kiên định của anh thợ đẽo cày

8. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Đẽo cày giữa đường

- Tình huống truyện lôi cuốn

- Mang lại ý nghĩa nhân văn sâu sắc

IV. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Đẽo cày giữa đường

1. Tình huống truyện

- Anh thợ đẽo cày

+ bỏ trăm quan tiền mua gỗ đẽo cày bán

- Ý kiến anh không kiện định, dựa vào lời khuyên của người khác

- Mỗi người qua đường một ý, anh vẫn nghe theo

+Người thì đẽo cho cao cho to dễ cày

+Người thì nhỏ hơn thấp hơn

+ Người thì khuyên đẽo gấp đôi gấp ba

- Kết quả bày bán không ai mua

$\to$Lắng nghe lời góp ý của mọi người là tốt, nhưng anh thợ thiếu chính kiến của bản thân

2. Ý nghĩa và bài học rút ra

- Dạy cho chúng ta biết rằng mỗi người phải có chính kiến riêng của bản thân, tiếp thu ý kiến của người khác phải có chọn lọc.Đừng để bản thân bị tác động từ các yếu tố bên ngoài.Bởi không ai hiểu bạn bằng chính bản thân bạn.

V. Các bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích người thợ mộc trong bài Đẽo cày giữa đường

Bài tham khảo 1

Một trong những truyện ngụ ngôn mà tôi cảm thấy yêu thích nhất là “Đẽo cày giữa đường”. Nổi bật trong truyện là nhân vật người thợ mộc được xây dựng với đặc điểm của một nhân vật trong truyện ngụ ngôn.

Nội dung của truyện kể về một người thợ mộc. Anh ta đã dốc hết vốn để mua gỗ làm nghề đẽo cày. Cửa hàng của anh ta nằm ngay bên vệ đường. Nhiều người thường ghé vào xem. Có ông cụ nói rằng phải đẽo cày cho cao, cho to mới dễ cày. Người thợ mộc liền làm theo. Lại có bác nông dân ghé vào bảo phải đẽo cày thấp hơn, nhỏ hơn mới dễ cày. Người thợ mộc cũng cho là có lí. Một lần, một người đến nói với người thợ mộc, ở miền núi người ta phá hoang toàn cày bằng voi, phải đẽo cày to gấp đôi, gấp ba kiểu gì cũng bán hết được nhiều lãi. Người thợ mộc nghe được nhiều lãi, liền đem hết số gỗ còn lại đẽo thành loại cho voi cày. Chẳng có ai đến mua cày của anh ta. Tất cả vốn liếng của người thợ mộc đều mất hết.

Ở đây, nhân vật người thợ mộc được xây dựng không có tên tuổi, lai lịch hay được miêu tả qua ngoại hình mà chủ yếu khắc họa qua hành động, ngôn ngữ. Từ đó, tác giả dân gian muốn làm nổi bật lên nét tính cách của người thợ mộc. Anh ta là một người không có chính kiến, thiếu hiểu biết. Bởi vậy dù người thợ mộc cũng có chí làm ăn, tự dùng vốn liếng của bản thân để tự mở cửa hàng đẽo cày. nhưng kết quả đạt được lại không như mong muốn. Mỗi khi có người ghé vào cửa hàng, đưa ra một ý kiến nào đó, người thợ mộc đều cho lại phải, không biết suy xét đúng sai mà đã quyết định làm theo.

Qua nhân vật người thợ mộc, tác giả dân gian cũng muốn đưa ra lời khuyên, khi làm việc gì cũng cần phải có chính kiến, nếu không sẽ gặp phải thất bại. Anh chàng thợ mộc trong truyện chỉ vì thiếu hiểu biết mà nghe theo lời khuyên của mọi người, đẽo ra những chiếc cày không thể sử dụng được. Cuối cùng, mọi vốn liếng, của cải đều “đi đời nhà ma”.

Có thể khẳng định rằng, nhân vật người thợ mộc đã được khắc họa trong truyện nhằm gửi gắm bài học giá trị cho mỗi người.

Bài tham khảo 2

Đến với truyện ngụ ngôn “Đẽo cày giữa đường”, người thợ mộc - nhân vật chính trong truyện được xây dựng để gửi gắm một bài học.

Truyện kể về nhân vật người thợ mộc đã dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày. Cửa hàng anh ta ở ngay bên vệ đường. Người qua, kẻ lại thường ghé vào xem anh ta đẽo cày. Một hôm, có ông cụ nói phải đẽo cày cho cao, cho to mới dễ cày. Người thợ mộc liền làm theo. Lại có bác nông dân ghé vào bảo phải đẽo cày thấp hơn, nhỏ hơn mới dễ cày. Người thợ mộc cũng cho là có lí. Thế rồi có người đến bảo ở miền núi người ta phá hoang toàn cày bằng voi, phải đẽo cày to gấp đôi, gấp ba kiểu gì cũng bán hết được nhiều lãi. Nghe vậy, người thợ mộc đem hết số gỗ còn lại đẽo thành loại cho voi cày. Ngày qua tháng lại, chẳng có ai đến mua cày của anh ta. Cuối cùng, bao nhiêu gỗ của anh ta đẽo hỏng hết, cái thì bé quá, cái thì to quá. Tất cả vốn liếng đều đi đời nhà mà.

Có thể thấy rằng, người thợ mộc cũng có đức tính tốt đẹp. Anh ta có chí lớn, mong muốn làm giàu và đã quyết tâm làm việc đó. Anh dùng hết vốn liếng của mình mua gỗ để làm nghề đẽo cày. Tuy nhiên, anh ta lại thiếu đi hiểu biết, bản lĩnh trong quá trình làm việc.

Ai góp ý, người thợ mộc cũng nghe theo mà không quan tâm đến chiếc cày cần phải đẽo ra sao cho phù hợp với mục đích sử dụng. Kết cục là bao nhiêu gỗ của anh ta đẽo hỏng hết, cái thì bé quá, cái thì to quá.

Bên cạnh đó, người thợ mộc còn thiếu bản lĩnh. Trước những lời góp ý, người thợ mộc đã không phản bác những điều sai mà điều góp ý nào cũng thấy phải. Hơn nữa, không phải lời góp ý nào cũng mang tính xây dựng, có những lời góp ý nhằm mục đích phá hoại. Nhưng người thợ mộc không nhìn nhận được điều đó, để rồi nhận lại hậu quả xấu. Rõ ràng, sự thiếu bản lĩnh này được xuất phát từ sự thiếu hiểu biết.

Không chỉ đúng đắn trong quá khứ, mà đến ngày nay câu chuyện này vẫn vẹn nguyên giá trị. Liên hệ với đối tượng học sinh, chúng ta cần có quan điểm riêng, tránh “gió chiều nào theo chiều ấy”. Mỗi người nếu không muốn “đẽo cày giữa đường”, cần phải nỗ lực học hỏi, trau dồi kiến thức. Chỉ có như thế, ta mới có một nền tảng vững vàng cho những suy nghĩ, quyết định của mình, từ đó mà sẽ không lung lay trước vô vàn ý kiến của người khác.

Nhân vật người thợ mộc trong truyện ngụ ngôn “Đẽo cày giữa đường” đã góp phần trong việc thể hiện nội dung gửi gắm qua câu chuyện.