Lý thuyết Dạng bài tập tính chất của ảnh qua gương phẳng

1. Phương pháp giải

Bài toán 1: Bài tập định tính

Vận dụng kiến thức lý thuyết trọng tâm sau:

- Hình ảnh của vật nhìn thấy trong gương phẳng được gọi là ảnh của vật qua gương phẳng.

- Tính chất ảnh của vật qua gương phẳng:

+ Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng là ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn, có độ lớn bằng vật.

+ Khoảng cách từ ảnh đến gương phẳng bằng khoảng cách từ vật đến gương phẳng.

- Dựng ảnh của vật qua gương phẳng:

+ Các tia sáng từ điểm sáng S tới gương phẳng cho tia sáng phản xạ có đường kéo dài đi qua ảnh ảo S’.

+ Ảnh của một vật sáng là tập hợp ảnh của tất cả các điểm trên vật.

+ Ta nhìn thấy ảnh ảo S’ của điểm sáng S khi các tia sáng phản xạ lọt vào mắt có đường kéo dài đi quả ảnh S’.

Bài toán 2: Dựng ảnh của một điểm sáng, một vật sáng qua gương phẳng

Có hai cách dựng ảnh của một điểm sáng, một vật sáng qua gương phẳng:

Cách 1: Dựa vào định luật phản xạ ánh sáng.

+ Bước 1. Từ S vẽ một chùm sáng được giới hạn bởi hai tia sáng SI₁ và SI₂ tới gương.

+ Bước 2. Áp dụng định luật phản xạ ánh sáng, vẽ chùm tia sáng phản xạ được giới hạn bởi các tia sáng phản xạ I₁R₁ và I₂R₂ tương ứng.

+ Bước 3. Tìm giao điểm S’ của chùm phản xạ bằng cách kéo dài các tia sáng phản xạ (biểu diễn bằng nét đứt). Các đường này cắt nhau tại S’. S’ là ảnh ảo của S.

Khi đặt màn hứng chùm tia sáng phản xạ ta sẽ thấy ảnh S’ và có cảm giác như ánh sáng xuất phát từ S’ tới mắt ta.

+ Bước 4: Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng ta vẽ ảnh của các điểm đặc biệt trên ảnh sau đó nối các điểm ảnh cho ta ảnh của vật.

Cách 2: Dựa vào tính chất ảnh.

Chỉ cần lấy điểm đối xứng

- Ảnh S’ của S qua gương phẳng.

- Ảnh A’B’ của vật AB qua gương phẳng.

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Chỉ ra phát biểu sai.

Ảnh của vật qua gương phẳng

A. là ảnh ảo, kích thước luôn bằng kích thước của vật.

B. là ảnh ảo, kích thước càng lớn khi vật càng gần gương phẳng.

C. là ảnh ảo, đối xứng với vật qua gương phẳng.

D. là ảnh ảo, khoảng cách từ ảnh tới gương phẳng bằng khoảng cách từ vật tới gương phẳng.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

B sai vì ảnh của vật qua gương phẳng là ảnh ảo, kích thước luôn bằng kích thước của vật.

Ví dụ 2: Hình nào sau đây dựng ảnh của vật theo tính chất ảnh của vật đối xứng qua gương phẳng?

A.

B.

C.

D. Cả A và C.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

Trường hợp B sử dụng định luật phản xạ ánh sáng.

Ví đụ 3: Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương phẳng

A. bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương.

B. lớn khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương.

C. nhỏ khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương.

D. Cả A, B, C.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: A

Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương phẳng bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương.