Lý thuyết Dạng bài tập về năng lượng ánh sáng, tia sáng, vùng tối

1. Phương pháp giải

Áp dụng kiến thức lí thuyết sau:

- Ánh sáng là một dạng năng lượng. Năng lượng ánh sáng có thể thu được bằng nhiều cách khác nhau.

- Nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng. Hầu hết các nguồn sáng phát ra ánh sáng cùng với sự tỏa nhiệt.

- Vật sáng gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.

- Người ta quy ước biểu diễn tia sáng bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng.

- Một chùm sáng hẹp song song có thể xem là một tia sáng.

- Có ba loại chùm sáng thường gặp: Chùm sáng song song, chùm sáng hội tụ, chùm sáng phân kì. Khi vẽ các chùm sáng, người ta quy ước: vẽ chùm gồm các tia sáng hoặc chỉ vẽ hai tia ngoài cùng của chùm tia.

- Nguồn sáng hẹp tạo ra vùng tối (bóng tối); nguồn sáng rộng tạo ra vùng tối (bóng tối) và vùng nửa tối (bóng nửa tối).

+ Vùng tối (bóng tối) là vùng nằm ở phía sau vật cản sáng, hoàn thoàn không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.

+ Vùng nửa tối (bóng nửa tối) là vùng nằm ở phía sau vật cản sáng, nhận được một phần ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.

- Nhật thực toàn phần (hay một phần) quan sát được ở chỗ có bóng tối (hay bóng nửa tối) của Mặt Trăng trên Trái Đất.

- Nguyệt thực xảy ra khi Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất không được Mặt Trời chiếu sáng.

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hình dưới đây biểu diễn một tia sáng truyền trong không khí, mũi tên cho ta biết

A. màu sắc của ánh sáng.

B. hướng truyền của ánh sáng.

C. tốc độ truyền ánh sáng.

D. độ mạnh yếu của ánh sáng.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: B

Hình biểu diễn một tia sáng truyền trong không khí, mũi tên cho ta biết hướng truyền của ánh sáng.

Ví dụ 2: Chùm ánh sáng phát ra từ đèn pha xe máy khi chiếu xa là chùm ánh sáng

A. hội tụ.

B. phân kì.

C. song song.

D. Cả A, B, C đều sai.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: C

Chùm ánh sáng phát ra từ đèn pha xe máy khi chiếu xa là chùm ánh sáng song song.

Ví dụ 3: Chọn phát biểu đúng?

A. Vật sáng gồm nguồn sáng và vật hắt lại ánh sáng.

B. Nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng.

C. Vật hắt lại ánh sáng là vật không tự phát ra ánh sáng.

D. Cả A, B, C đúng.

Hướng dẫn giải

Đáp án đúng là: D

A, B, C đều phát biểu đúng.