Tác giả tác phẩm Hương khúc (Chân trời sáng tạo 2024) Ngữ văn 7 chi tiết nhất

Tác giả tác phẩm: Hương khúc - Ngữ văn 7

I. Tác giả

- Nguyễn Quang Thiều sinh năm 1957

- Quê quán: Hà Nội

- Phong cách nghệ thuật: Ông sáng tác về nhiều đề tài với những cách biểu hiện khác nhau và nhiều cung bậc cảm xúc vượt khỏi phạm vi cảm hứng hiện thực hay siêu thực. Ông không mô phỏng, sao chép đời sống để viết thành những vần thơ đầy ẩn ý.

- Tác phẩm chính: Bí mật hồ cá thần (1998), con quỷ gỗ (2000), ngọn núi bà mù (2001)

II. Đọc tác phẩm Hương khúc

[…] Thường thì vào cuối tháng Mười Một âm lịch rau khúc bắt đầu nở lác đác trên đông. Nhưng phải sang tháng Giêng, tháng Hai, rau khi mới nở rộ. Đó là khoảng thời gian những làn mưa xuân ấm áp thưởng trở về trên cảnh đồng lúc gần sáng. Hồi còn nhỏ, trong những đêm gần sáng như thế, không liệu lý do gì mà tôi thưởng thức giấc. Bà nội kéo chiếc chăn chiên nhiều lỗ thủng ủ kín tôi và nói “Mưa ấm thế này, khúc lại nở trắng đồng”. Những lúc như thể, tối nín thở đdng tai nghe mưa nhưng chỉ nghe thấy tiếng côn trùng rỉ rả. Và tôi nói lại với bà “Cháu chẳng nghe thấy mưa gì cả”. Bà tôi khẽ khàng “Đang mưa đầy trời đấy”.

[…]Bà không bao giờ hái rau khúc vào buổi chiều. Rau khúc vào buổi sáng sớm khi sương vẫn còn đọng trên mặt ruộng là lúc rau khúc ủ nhiều hương nhất vì thể mà ngon nhất. Có lẽ vì vậy mà mỗi khi ngắt một ngọn rau khúc nhỏ lên, lấy hai ngón tay vỗ nhẹ thì mùi thơm ngậy của rau khúc dâng lên như mùi thơm của chõ bánh khúc vừa đổ chín trong bếp. Mỗi khi dỡ những chiếc bánh khúc trong chõ ra, bà nội lại xếp dăm cái lên đĩa để thắp hương trên bàn thờ. Rồi bà tôi dỡ đăm chiếc bánh khúc nóng hổi cho vào một chiếc đĩa để chị tôi mang vào cuối làng biếu bà ngoại tôi. Chỉ sau khi làm xong hai việc đó, bả mới cho chúng tôi ăn bánh khúc. Tôi nâng chiếc bánh khúc lên như mảng một báu vật. Mũi thơm ngậy của rau khúc đỏ chín, mũi của gạo nếp, mũi của nhân đậu xanh quyện với mùi hành mỡ toả ra và làm nên một thứ âm thực chứa đầy hạnh phúc lạ lùng trong tâm khảm tôi. Không phải hạnh phúc của một kẻ đói khát được ăn. Một thứ hạnh phúc của ẩm thực nhưng thiêng liêng và da diết mơ hồ

Mỗi lần hái được rau khúc về, bà tôi lấy nước mưa trong bể rửa sạch rau khúc và để cho thật ráo nước mới cho vào cối giã. Bả tôi giã rau khúc cho đến khi nhuyễn và dẻo như người ta giã giò. Sau đó bà tôi mới trộn rau khúc đã giã với bột nếp và nhào cho thật nhuyễn. Mỗi khi bà tôi nhào bột bánh xong, tôi cũng cúi rạp người xuống ghé sát mũi vào cối bột bảnh và hít thật sâu. Cho dù vẫn chỉ là bột sống nhưng hương vị bánh khúc đã dâng lên làm tôi ứa đầy nước miếng. Những lúc như thể, tôi lại giục bà đồ bánh khúc. Nhưng bà tôi không bao giờ đồ bánh ngay. Bà tôi cứ để cối bột đã nhào kỹ chừng hơn một tiếng mới bắt đầu nặn bánh. Ngày xưa, chả mấy khi có thịt làm nhân bánh như bây giờ. Bà tôi chỉ dùng một ít nước mỡ trộn với đậu xanh mà quê tôi gọi là đậu tằm được thổi chín và giã nhuyễn cùng với hành lá làm nhân. Thi thoảng mua được máy lạng mỡ phần thì bả tôi mới thái một ít để làm nhân bánh. Những miếng mỡ thái hạt lựu béo ngậy đến mê người. Khi ăn một chiếc bánh khúc như thế, tôi cứ nhai mãi mà không muốn nuốt. Cải béo của mỡ lợn, cải bùi của đậu và vị ngọt ngào của bột nếp và hương rau khúc làm nên một món ăn dân dã ngon lạ thưởng. Khú đồ bánh, bà tôi con phủ một lớp rau khúc kín mặt chõ bánh đề giữ hơi và làm cho chõ bánh đâm thêm đậm hương rau khúc.

Tôi thường ngồi bên bếp lửa cùng bà đồ bánh. Căn bếp là nơi còn ấm áp và ngập tràn thương nhớ của tôi […] Có lần, khi bà tôi đưa cho tôi chiếc bánh khúc nóng hổi vừa đỡ từ chõ ra, tôi đã đánh rơi chiếc bánh xuống nền bếp tro. Tôi vội cầm lên và cứ thể ăn cả chiếc bánh của tro bếp. Tôi không thể nào làm sạch tro từ chiếc bánh. Nhưng có lẽ là tôi không thể nào bỏ đi dù cho là một hạt xôi nếp đẹp như một hạt ngọc và ngậy thơm làm vỏ dính trên chiếc bánh được.

III. Tác phẩm Hương khúc.

1. Thể loại

Tản văn

2. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

- Văn bản trích Tôi khóc những cánh đồng rau khúc, in trong Mùi của ký ức,NXB Trẻ, 2017

3. Phương thức biểu đạt

Tự sự,miêu tả

4. Ý nghĩa nhan đề

Nhan đề Hương khúc nói đến hương vị chiếc bánh khúc. Chiếc bánh khúc tuổi thơ tràn ngập sự ấm áp và thương nhớ khiến nhân vật “tôi” nhớ mãi, khắc sâu trong tâm thức người cháu những hình ảnh đẹp đẽ về người bà.

5.Tóm tắt Hương khúc

- Văn bản viết về mùa hoa khúc và quy trình bà làm bánh khúc và ký ức của tác giả về hương vị của món bánh khúc bà làm.

6. Bố cục tác phẩm Hương khúc

- Phần 1: Từ đầu..đang mưa đầy trời đấy: Mùa hoa khúc nở

- Phần 2: Tiếp theo….hương rau khúc: Quá trình làm bánh khúc

- Phần 3: Còn lại:Ký ức tác giả về nồi bánh khúc

7. Giá trị nội dung tác phẩm Hương khúc

- Giới thiệu về món bánh khúc bà làm

8. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Hương khúc

- Sử dụng từ ngữ gợi tả

- Bố cục tác phẩm chặt chẽ,mạch lạc

IV. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Hương khúc

1. Sức hấp dẫn của bánh khúc

- Bánh được làm từ rau khúc nở rộ vào tháng giêng, tháng hai

- Mùi thơm ngậy của rau khúc dâng lên như mùi của chõ bánh khúc vừa đồ

+ Chiếc bánh khúc được nâng như báu vật

+ Đây là một món ăn vô cùng thơm ngon

+ Mùi thơm ngậy của hoa Khúc đồ chín

+ Mùi của nếp, mùi đỗ xanh quyện với mớ hành tỏa ra

+ Đây là một thứ ẩm thực đầy hạnh phúc lạ lùng trong tâm khảm tác giả

- Cách làm bánh khúc

+ Hái rau khúc về rửa sạch

+ Giã nhuyễn và dẻo như người ta giã giò

+ Trộn rau khúc với bột nếp nhào thật nhuyễn

+ Nặn bánh

+ Làm nhân bánh

2. Cảm xúc tác giả về bánh khúc

- Hình ảnh bánh khúc bà làm là ký ức quen thuộc của tác giả

+Tác giả háo hức,mong chờ được ăn

+ Cảm giác thèm khi nhìn bà làm

+ Làm tôi ứa nước miếng

+ Ghé sát mũi vào cối bột,hít thật sâu

+ Giục bà đồ bánh khúc

- Tác giả nhớ mãi hình ảnh bà và bếp lửa hai bà cháu cùng đồ bánh

+ Tình cảm bà cháu ấm áp

- Tác giả nâng niu, trân trọng từng chiếc bánh

+ Đánh rơi bánh xuống tro

+ Tôi vội cầm lên và cứ thế ăn hết bánh cùng tro bếp.