Tác giả tác phẩm Tự học một thứ vui bổ ích (Chân trời sáng tạo 2024) Ngữ văn 7 chi tiết nhất

Tác giả tác phẩm: Tự học một thứ vui bổ ích - Ngữ văn 7

I. Tác giả

- Nguyễn Hiến Lê (1912- 1984)

- Quê quán: Hà Nội

- Là một tác giả, dịch giả, nhà giáo dục, nhà văn hóa với nhiều tác phẩm sáng tác, biên soạn và dịch thuật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.

- Tác phẩm tiêu biểu: Kim chỉ nam cho học sinh (1951), Nghệ thuật nói trước công chúng(1953),Tương lai trong tay ta (1962)

II. Đọc tác phẩm Tự học một thứ vui bổ ích

Tự học là cần thiết, nhưng không phải là một sự bắt buộc, ta họa toàn tự do, tự chủ, nhờ vậy nó là một cái thú.

Trước hết, cái thu tự học cũng giống cái thú đi chơi bộ ấy. Tự học cũng như một cuộc du lịch, du lịch bằng trí óc, một cuộc du lịch say mê gấp trăm lần du lịch bằng chân, vì nó là du lịch trong không gian lẫn thời gian. Những sự hiểu biết của loài người là một thế giới mênh mông. Kể làm sao hết được những vật hữu hình vô hình mà ta sẽ thấy trong cuộc du lịch bằng sách vở?

Ta cũng được tự do, muốn đi đâu thì đi, ngừng đâu thì ngừng. Bạn thích cái xã hội ở đời Đường bên Trung Quốc thì đã có những thi nhân đại tài tả viên Dạ minh châu của Đường Minh Hoàng, khúc Nghê thường vũ y của Dương Qúy Phi cho bạn biết. Tôi thích nghiên cứu đời con kiến, con sâu – mỗi vật là cả thế giới huyền bí đấy, bạn ạ – thì đã có J. H. Pha-rơ-bê (J.H. Fabre) và hàng chục nhà sinh vật học khác sẵn sàng kể chuyện cho tôi nghe một cách hóm hỉnh hoặc thi vị. […]

Hơn nữa, tự học quả là một phương thuốc trị bệnh âu sầu. Theo bác sĩ E. Gờ-ron-nơ-veo (E. Groenevelt), người Hà Lan, những bệnh nhân nào biết đọc sách cũng mau khỏe mạnh hơn những bệnh nhân khác. Nhiều bác sĩ Anh và Pháp, sau lời tuyên bố đó, làm những bảng thống kê các bệnh nhân trong các bệnh viện và thừa nhận ông E. Gờ-ron-nơ-veo có lí.

Khi đọc sách, ta thấy trong nỗi buồn khổ, lo lắng của người viết nỗi buồn khổ, lo lắng của ta và hiểu rằng chúng ta không phải cô độc trên thế giới này. Bất kì ta ở một tình thế khắt khe, chua chát nào, mở sách ra là ta cũng gặp người đồng cảnh hay đồng bệnh mà đọc học ta thấy ấm áp lại trong lòng. Biết bao danh sĩ đã nhờ sự đọc sách, sự tự học mà khỏi chán đời. Mon-tin (Montaigne) nói: “Sự tiếp xúc với sách an ủi tôi trong cảnh già và cô độc. Những nỗi đau khổ nhờ đó mà bớt nhói. Muốn tiêu khiển, tôi chỉ có cách đọc sách”. Còn Mông-te-xki-ơ (Montesquieu) thì nhận: “Tôi chưa lần nào buồn rầu đến nỗi đọc sách một giờ mà không hết buồn”.

Quan trọng hơn cả, tự học còn là một thú vui rất thanh nhã, nó nâng cao tâm hồn ta lên. Ta vui vì thấy khả năng của ta đã thăng tiến và ta giúp đời nhiều hơn trước. Một thầy kí, một bác nông phu, bất kì hạng người nào, nếu chịu học hỏi tìm kiếm, cũng có thể cải thiện phương pháp làm việc của mình, và giảng giải những kinh nghiệm của mình cho người khác. Sau cùng, còn gì vui bằng tìm tòi và khám phá: Pát-xơ-tơ (Pasteur), Anh-xơ-tanh (Einstein), hai vợ chồng Kiu-ri (Curie) và hàng trăm nhà bác học khác, suốt đời nghèo nàn mà lúc nào cũng mãn nguyện hơn những vua chúa trên ngai vàng; cả tháng cả năm tự giam trong phòng thí nghiệm, không hề biết những tiêu khiển của người đời mà thấy thời giờ trôi qua vẫn quá mau, là nhờ thú tự học tìm tòi của họ.

III. Tác phẩm Tự học một thứ vui bổ ích

1. Thể loại

nghị luận văn học

2. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

- Trích từ tác phẩm Tự học- một nhu cầu thời đại,NXB Văn hóa thông tin Hà Nội, 2007

3. Phương thức biểu đạt

Nghị luận,biểu cảm

4.Tóm tắt Tự học một thứ vui bổ ích

- Văn bản phân tích về vấn đề Tự học là một thú vui bổ ích.Tác giả đã đưa ra các lý lẽ trước hết tự học cùng giống như đi bộ,phương thuốc trị bệnh âu sầu, thú vui thanh nhã nâng tâm hồn ta lên và kèm với đó là dẫn chứng để làm rõ vấn đề.

5. Bố cục tác phẩm Tự học một thứ vui bổ ích

- Phần 1: từ đầu…tự học là một cái thú: Giới thiệu về việc tự học

- Phần 2: tiếp theo …cuộc du lịch bằng sách vở: Giải thích, làm rõ việc tự học

- Phần 3: tiếp theo…một giờ là không hết buồn: Đưa ra dẫn chứng phân tích vấn đề

- Phần 4: còn lại: khát quát lại vấn đề

6.Giá trị nội dung tác phẩm Tự học một thứ vui bổ ích

- Phân tích, làm rõ vấn đề nghị luận Tự học là một thú vui bổ ích

7. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Tự học một thứ vui bổ ích

- Sắp xếp các lý lẽ theo trình tự hợp lý

- Lý lẽ, bằng chứng đưa ra có tính thuyết phục cao

- Sử dụng ngôn từ mang tính truyền đạt

IV. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Tự học một thứ vui bổ ích

1. Ý kiến, lý lẽ của văn bản

- Tác giả đã đưa ra 3 ý kiến để làm rõ vấn đề

+ Cái thú tự học cũng giống như cái thú đi bộ ấy

- Triển khai vấn đề để làm rõ ý kiến được nói đến

+ Tự học giống như một cuộc du lịch

+ Du lịch bằng trí óc

- Bởi vì tự học giúp ta mở mang thêm kiến thức mới,tìm kiếm thật nhiều điều hay

+ Hành trình chúng ta tự đi tìm kiến thức , kiến thức trong cuộc sống này là vô tận

+ Bạn được tự do khám phá, tự do học hỏi điều mình muốn

- Tự học là một trị bệnh âu sầu

+ Đọc sách cùng lo lắng cùng buồn với tác phẩm

+ Ta cảm thấy không cô đơn lạc lõng

+ Có người đồng cảnh ngộ

- Đọc sách là một thú vui rất trang nhã, nâng cao tâm hồn chúng ta lên

+ Ta vui vì thấy khả năng của ta đã thăng tiến

+ Ta giúp đời nhiều hơn trước

2. Mục đích của việc trích dẫn trong văn bản

- Các trích dẫn trong văn bản được tác giả sử dụng khá nhiều

- Ở  đời Đường bên Trung Quốc thì đã có những thu nhân đại tài tả viễn Da minh châu của Đường Minh Hoàng

- Khúc Nghệ thường vũ y của Dương Quý Phi

-  J H Pla- bơ- rẻ (J H. Fabre) và hàng chục nhà sinh vật học khác sẵn sàng kể chuyện cho tôi nghe một cách hóm hỉnh hoặc thi vị

- Theo bác sĩ E. Gở- ron nở vào (E. Groenevelt), người Hà Lan, những bệnh nhân nào biết đọc sách cũng mau khỏe mạnh hơn những bệnh nhân khác.

-  Nhiều bác sĩ Anh và Pháp, sau lời tuyên bố đo, làm những bàng thống kê các bệnh nhân trong các bệnh viên và thừa nhận ông E. Gờ- roi -ne -veo có lí

- Mon- tin (Montaigne) nói. “Sự tiếp xúc với sách an ủi tôi trong cảnh gia và cô độc. Những nỗi đau khổ nhờ đó mà bớt nhói. Muôn tiêu khiển tôi chỉ còn cách đọc sách'

- Còn Mông- te- xki- ơ (Montesquen) thì nhân “Tôi chưa lần nào buôn rau đến nỗi đọc sách một giờ mà không hết buồn'

- Tác dụng của các dẫn chứng để làm rõ hơn vấn đề

- Người đọc có thể hình dung được những lý lẽ của người viết muốn nói

- Tăng tính thuyết phục cho đề tài

- Làm cho văn bản thú vị hơn.

V. Các bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích bài Tự học một thú vui bổ ích

Bài tham khảo 1

Ngày nay, khi khoa học kĩ thuật phát triển thì việc học tập cũng phát triển theo. Chính vì vậy giới học sinh chúng ta đã sáng tạo ra rất nhiều cách học nhằm mang lại hiệu quả cao nhất cho bản thân. Nhưng theo tôi: trong học tập, tự học là cách học tốt nhất giúp ta tiến bộ hơn trong khi học. Và khi nói đến vấn đề này, tôi muốn mọi người hiểu được trước nhất là ý nghĩa của việc học rồi mới đến cách tự học. Vậy học là gì ?

Tự học là gì? Học là quá trình con người tiếp thu những kiến thức, kĩ năng do người khác truyền lại và tự học là việc con người phát huy những kiến thức,kĩ năng đã được truyền lại bằng chính sức lực,khả năng của riêng mình. Thực tế ngày nay cho thấy các cách học của các bạn chưa mang lại hiệu quả cao. Học sinh ngày nay đã quá phụ thuộc vào các bài giảng của thầy cô trên lớp, thầy cô dạy như thế nào thì lại hiểu và học như thế ấy dẫn đến quá trình thụ động, thiếu suy nghĩ và sáng tạo trong lúc học để đào sâu kho tàng kiến thức còn ẩn sâu các bài giảng của thầy cô. Và cũng chính vì chỉ học cô đọng trong các bài giảng bốn mười lăm phút trên lớp của thầy cô mà dẫn đến tình trạng học sinh phải đi học thêm tràn lan. Mà khi đã học thêm tràn lan thì lại càng khiến mọi người không chịu tự học, càng thêm phụ thuộc vào việc học thêm. Thêm việc ngày nay khi việc học được nâng cao thì có quá nhiều sách tham khảo, văn mẫu, hướng dẫn...dẫn đến việc học sinh đâm lười suy nghĩ trong khi làm các bài tập.

Hậu quả của những việc trên rất nặng nề vì như vậy sẽ dễ dẫn đến hiện tượng 'học vẹt': học thuộc bài nhưng không hiểu nội dung, vấn đề được nêu ra trong bài dẫn đến việc học xong là quên ngay, kiến thức không bền và sẽ không làm được các bài tập thực hành, chỉ học lí thuyết suông, kiến thức sẽ ngày càng rỗng, thành tích học tập sẽ càng sút kém khiến mọi người đâm nản chí. Một khi kiến thức đã trang bị không chắc chắn thì kết quả sẽ không bao giờ cao.

Chính những thực tế được nêu trên lại càng khẳng định việc tự học cho bản thân là rất quan trọng. Nó chính là một chiếc chìa khóa đưa ta đến kho tàng tri thức, là điều kiện giúp ta thành công trong học tập. Nếu chúng ta biết tự học cho bản thân thì chúng ta chắc chắn sẽ thành công và nâng cao được tri thức của chính mình. Tự học giúp con người có được ý thức tốt nhất trong quá trình học: chủ động suy nghĩ, tìm tòi, khám phá, nghiên cứu và nắm được bản chất vấn đề từ đó tự học giúp ta tiếp thu được kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau như sách, báo, từ truyền hình tivi, từ bạn bè hoặc từ những người xung quanh, những kinh nghiệm sống của nhân dân. Tự học giúp ta có thể chủ động ghi nhớ các bài giảng trên lớp, tiết kiệm được thời gian, có thể tiếp thu một lượng kiến thức lớn mà vẫn hiểu và nắm chắc bài học. Và qua tự học, từ lí thuyết, chúng ta biết chủ động luyện tập thực hành, giúp ta có thể nhanh chóng hình thành kĩ năng,củng cố và nâng cao kiến thức đã học. Vì vậy, chủ động tự học sẽ giúp ta tìm ra được phương pháp học tốt nhất mang lại hiệu quả cao cho chính bản thân mình.Ví như các vị danh nhân nổi tiếng trên thế giới thành đạt trong sự nghiệp học tập,có được kiến thức uyên thâm cũng là nhờ biết chủ động tự học mà dẫn đến thành công như Thần đồng Lương Thế Vinh khi xưa,nhờ cố gắng chủ động tự học cộng với phẩm chất thông minh trời ban mà sau đỗ trạng,chế ra bảng cửu chương còn lưu truyền mãi đến ngày nay...hay Trạng nguyên lừng danh Mạc Đinh Chi, lúc nhỏ nhờ biết chủ động tự học, sáng tạo cách học bắt đom đóm bỏ vỏ trứng mà sau đỗ trạng, đi xứ làm rạng danh nước nhà, được phong 'Lưỡng Quốc Trạng Nguyên' vang danh hai nước, ghi vào sử sách nhân loại về những tấm gương tự học sáng ngời. Tuy phương pháp tự học đã có từ lâu đời nhưng đó là một phương pháp rất có hiệu quả cho việc học tập. Tôi khẳng định rằng tự học là chìa khóa, là con đường đưa ta đến thành công...Vị lãnh tụ vĩ đại ngày trước của dân tộc Việt Nam ta cũng đã từng nỗ lực tự học, Bác đã tự say mê tìm tòi học hỏi và đã thành công, thông thuộc được nhiều ngôn ngữ của các nước trên thế giới và tìm ra được con đường cứu nước, đưa cả dân tộc Việt Nam ra khỏi ách đô hộ của giặc Tây tàn ác, hướng đến nền độc lập, dân chủ, tự do, hạnh phúc ngày nay.

Chính vì vậy, tự học là cách tốt nhất giúp ta tiến bộ hơn trong học tập,mang lại một kết quả học tập cao nhất có thể. Nếu chúng ta biết nỗ lực tự học, chúng ta sẽ thành công, sẽ mở được một tương lai rộng mở cho chính mình. Nếu chúng ta học tập thành công, chúng ta sẽ trở thành những người có ích cho xã hội, cho đất nước, đưa đất nước ngày càng đi lên, phát triển đến một tầm cao mới.