Tác giả tác phẩm Trưởng giả học làm sang (Kết nối tri thức 2024) Ngữ văn 8 chi tiết nhất

Tác giả tác phẩm: Trưởng giả học làm sang - Ngữ văn 8

I. Tác giả Mô-li-e

- Mô-li-e (1622 - 1673) tên khai sinh là Jean-Baptiste Poquelin.

- Molière sinh ở Paris, gia đình làm thợ của triều đình rất lâu đời. Lên 10 tuổi, Mô-li-e mồ côi mẹ. Molière học ở Jesuit Clermont College (nay là Lycée Louis-le-Grand), là nơi học sinh phần nhiều học bằng tiếng Latin.

- Poquelin thông thạo tiếng Latinh và đã dịch tác phẩm 'Về bản chất sự vật' của thi hào Lucretius sang tiếng Pháp (bản dịch bị thất lạc). Vào năm 1639, ông học xong Jesuit Clermont College, năm 1639 – 1640 học luật tại Đại học Orlean. Bố của Poquelin thường nhắc con theo con đường của ông - nối nghiệp chức vị trong cung đình. Tuy nhiên ông không theo ý cha, nhường công việc này cho em trai và chọn nghề diễn viên.

- Vào năm 1643, ông thành lập đoàn kịch Illustre Théâtre và lấy nghệ danh Molière từ đây. Sau một số thất bại do mắc nợ nhiều, đoàn kịch phải giải thể, Molière bị bỏ vào tù.

- Ông được biết đến với vai trò là nhà thơ, nhà viết kịch, người sáng tạo ra thể loại kịch cổ điển và ông là một bậc thầy của kịch nghệ châu Âu

- Năm 1655, ông viết vở kịch thơ đầu tiên là “Gàn dở”

- Đến năm 1672 - 1673 ông viết vở kịch cuối cùng là “Bệnh giả tưởng”.

II. Đọc tác phẩm Trưởng giả học làm sang

HỒI THỨ HAI

LỚP V

PHÓ MAY, THỢ BẠN

(Mang bộ lễ phục của Giuốc-đanh)

ÔNG GIUỐC-ĐANH, NHỮNG TÊN HẦU

Ông Giuốc-đanh: - À! Bác đã tới đấy à! Tôi đang sắp phát cáu lên với bác đấy.

Phó may: - Tôi không làm sao đến sớm hơn được, ấy là tôi đã cho hai chục chú thợ bạn xúm lại chiếc áo của ngài đấy.

Ông Giuốc-đanh: - Bác đã gửi đến cho tôi đôi tất lụa chật quá, tôi khổ sở vô cùng mới xỏ chân vào được, và đã đứt mất hai mắt rồi đấy.

Phó may: - Rồi nó giãn ra, lo lại không rộng quá ấy chứ.

Ông Giuốc-đanh – Phải, nếu tôi cứ làm đứt mãi các mắt thì sẽ rộng thật. Lại đôi giày bác bảo đóng cho tôi, làm tôi đau chân ghê gớm.

Phó may – Thưa ngài, đâu có.

Ông Giuốc-đanh – Đâu có là thế nào?

Phó may – Không, không đau đâu mà.

Ông Giuốc-đanh – Tôi bảo đau, là đau.

Phó may – Ngài cứ tưởng tượng ra thế.

Ông Giuốc-đanh – Tôi tưởng tượng vì tôi thấy đau. Lí với lẽ hay chưa kìa !

phó may – Thưa, đây là bộ áo lễ phục đẹp nhát triều, và thích hợp nhất. Sáng chế ra được một kiểu áo lễ phục trang nghiêm mà không phải màu đen, thật là một kì công tuyệt tác. Tôi thách các thợ may giỏi nhất mà làm nổi đấy.

Ông Giuốc-đanh – Thế này là thế nào ? Bác may hoa ngược mất rồi !

Phó may – Ngài có bảo là ngài muốn may xuôi hoa đâu !

Ông Giuốc-đanh – Lại còn phải bảo cái đó à ?

Phó may – Vâng, phải bảo chứ. Vì những người quý phái đều mặc như thế này cả.

Ông Giuốc-đanh – Những người quý phái mặc áo ngược hoa à ?

Phó may - Thưa ngài, vâng.

Ông Giuốc-đanh – À ! Thế thì được đấy.

Phó may – Nếu ngài muốn, thì sẽ xoay hoa xuôi lại thôi mà.

Ông Giuốc-đanh – Không, không

Phó may – Ngài chỉ việc bảo tôi.

Ông Giuốc-đanh – Tôi đã bảo không mà. Bác may thế này được rồi. Bác cho rằng tôi mặc áo này có vừa sát không ?

Phó may – Còn phải nói ! Tôi thách một hoạ sĩ lấy bút mà vẽ cho sát hơn được. Ở nhà tôi có một chú thợ bạn, may quần cộc thì tài nhất thiên hạ ; và một chú khác, về may áo chẽn, là anh hùng của thời đại.

Ông Giuốc-đanh – Bộ tóc giả và lông cắm mũ có được chỉnh tề không?

Phó may – Mọi thứ đều tốt cả.

Ông Giuốc-đanh: (Nhìn áo của bác phó may) – Ô kìa, bác phó may, đây đúng là thứ hàng của bộ áo bác may cho tôi lần trước mà. Tôi nhận đúng nó rồi.

Phó may – Chả là thứ hàng đẹp quá nên tôi đã có ý gạn lấy một bộ áo để mặc.

Ông Giuốc-đanh – Phải, nhưng đáng lẽ đừng gạn vào áo của tôi.

Phó may – Ngài có muốn mặc thử áo không?

Ông Giuốc-đanh – Có, đưa tôi.

Phó may: – Khoan đã. Phải có thể thức chứ. Tôi có đem người đến để mặc áo cho ngài theo nhịp điệu, vì những loại áo này phải mặc có nghi lễ. Ở này! Vào đây, các chú. Các chú hãy mặc bộ áo này cho ngài đây, theo cách thức mặc cho những người quý phái.

Bốn chú thợ bạn ra, hai chủ cởi tuột quần cộc tập võ của lão, và hai chú kia cởi áo lót của lão ra. Rồi họ mặc áo mới vào cho lão; và ông Giuốc-đanh đi đi lại lại giữa đám họ và phô áo mới cho họ xem có được không. Tất cả những việc đó làm theo nhịp đàn của tất cả ban hợp xướng.

Thợ bạn: – Bẩm ngài quý tộc, xin ngài ban cho các anh em ít tiền uống rượu.

Ông Giuốc-đanh: – Anh gọi ta là gì?

Thợ bạn: – Ngài quý tộc.

Ông Giuốc-đanh: (Ngài quý tộc) – Ấy đấy, ăn mặc ra người quý phái thì thế đấy! Cứ bo bo y phục trưởng giả, thì chẳng có ai gọi là “Ngài quý tộc!”. Đây, thưởng cho câu “Ngài quý tộc!” đây này.

Thợ bạn: – Bẩm tướng công, anh em đa tạ tướng công ạ.

Ông Giuốc-đanh: (Tướng công) –Ỏ! Ó! “Tướng công!”. Hãy thong thả, chú mình. “Tướng công” là đáng thưởng lắm, “tướng công” không phải là một câu tầm thường đâu nhé. Này, tướng công ban cho các chú đấy.

Thợ bạn: – Bẩm tướng công, tất cả các anh em sẽ đi uống rượu chúc sức khoẻ của đại nhân!

Ông Giuốc-đanh: (Đại nhân) – Ố! Ố! Ố! Thong thả, đừng đi vội, gọi ta là “Đại nhân!” (Nói riêng) → Quả đáng tội nó mà đi tới Đức ông, thì nó sẽ được cả túi tiền mất. Này, thưởng cho câu “Đại nhân” đây.

Thợ bạn: — Bẩm tướng công, anh em xin bái tạ ơn Người.

Ông Giuốc-đanh: (Nói riêng) — Thế là phải chăng, ta đang sắp cho nó tất cả túi tiền.

Bốn chú thợ bạn vui mừng nhảy múa, khúc múa này làm thành màn phụ thứ hai.

HỒI THỨ BA

LỚP 1

ÔNG GIUỐC-ĐANH, NHỮNG TÊN HẦU

Ông Giuốc-đanh : – Chúng bay hãy đi theo tao, để tao đi phố chưng diện bộ áo của tao một tí; cần nhất là hai đứa bay phải đi bám gót tao, cho thiên hạ thấy rõ chúng bay là quân hầu của tao đấy nhé.

Những tên hầu: – Bẩm ông, vâng ạ.

Ông Giuốc-đanh: – Gọi con Ni-côn (Nicole) lên đây cho tao sai bảo. Thôi, cứ đứng yên đấy, nó lên kia rồi.

LỚP II

NI-CÔN, ÔNG GIUỐC-ĐANH, NHỮNG NHỮNG TÊN HẦU

Ông Giuốc-đanh: – Ni-côn!

Ni-côn: – Dạ?

Ông Giuốc-đanh: – Nghe đây!

Ni-côn: - Hí, hí, hí, hí, hí!

Ông Giuốc-đanh: – Mày cười cái gì?

Ni-côn: - Hí, hí, hí, hí, hí, hí!

Ông Giuốc-đanh: – Cái con mất dạy này, làm cái trò gì thế?

Ni-côn: – Hi, hi, hi! Trông ông ăn mặc đến hay! Hí, hí, hí!

Ông Giuốc-đanh: — Thế nào?

Ni-côn: – Ối! Ối giời ơi! Hí, hí, hí, hí!

Ông Giuốc-đanh: – Con ranh con, lạ chưa kìa? Mày trêu tao đấy hẳn?

Ni-côn: – Không, thưa ông con đâu dám thế. Hí, hí, hí, hí, hí!

Ông Giuốc-đanh: – Mày mà còn cười nữa thì tao vả cho vỡ mặt bây giờ.

Ni-côn: – Thưa ông, con không thể nào nhịn được. Hi, hí, hí, hí!

Ông Giuốc-đanh: – Mày không thôi đi phỏng?

Ni-côn: – Thưa ông, con xin lỗi ông; nhưng nom ông buồn cười quá, con không thể nào nín cười được. Hi, hí, hi!

Ông Giuốc-đanh: – Cái con này mới láo chứ!

Ni-côn: – Nom ông như thế kia, tức cười quá. Hi, hí!

Ông Giuốc-danh: — Tạo thì...

Ni-côn: – Xin ông bỏ quá cho. Hí, hí, hí, hí!

Ông Giuốc-danh: – Này, hễ mày còn cười một tí nào nữa, tạo thề sẽ cho mày một cái tát bằng trời giáng cho mà xem.

Ni-côn: – Dạ vâng, thưa ông, thế là hết rồi, con không cười nữa ạ.

Ông Giuốc-đanh: — Cử rờ hồn đấy. Mày phải lau chùi ngay cho kịp..

Ni-côn: – Hí, hí!

Ông Giuốc-đanh: – Tạo bảo rằng phải lau chùi phòng khách, và...

Ni-côn: — Hi, hí!

Ông Giuốc-đanh: – Chưa thôi phỏng?

Ni-côn: — Thôi, thưa ông, thà là ông cứ đánh con đi nhưng để cho con được cười bằng thích, còn hơn. Hí, hí, hí, hí, hí!

Ông Giuốc-đanh: – Điên tiết thật!

Ni-côn: – Xin ông làm ơn để cho con cười. Hi, hí, hí!

Ông Giuốc-đanh: — Tao mà...

Ni-côn: – Thưa ô...ông, không cư..ời, thì con tức bụng mà chết mất. Hi, hí, hi!

Ông Giuốc-đanh: – Có con chết treo nào mà lại như cái con này, hỗn hỗn láo láo, cười sằng sặc vào mặt tao, chứ không nghe tao dặn bảo công việc.

III. Tìm hiểu tác phẩm Trưởng giả học làm sang

1. Thể loại

Trưởng giả học làm sang thuộc thể loại hài kịch

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

Trưởng giả học làm sang trích trong vở kịch 5 hồi Trưởng giả học làm sang và là lớp kịch kết thúc hồi II.

3. Phương thức biểu đạt

Văn bản Trưởng giả học làm sang có phương thức biểu đạt là tự sự.

4. Ý nghĩa nhan đề Trưởng giả học làm sang

Giuốc-đanh dốt nát, quê kệch lại muốn học đòi làm sang nên đã bị nhiều kẻ lợi dụng moi tiền, cảnh Giuốc-đanh mặc lễ phục là một biểu hiện của thói học đòi lối ăn mặc sang trọng của quý tộc.

5. Tóm tắt văn bản Trưởng giả học làm sang

Lão Giuốc – Đanh là một tên cục mịch, quê kệch, khuôn mặt xấu xí, tính cách ngờ nghệch, dốt nát… Nhà lão nhờ buôn dạ nên trở nên giàu có. Chính vì vậy, lão muốn học đòi làm sang, muốn trở thành quý tộc nên đã bị không ít kẻ lợi dụng. Để có thể viết thư tình gửi cho một bà địa quý tộc mà lão phải lòng, lão đã mời rất nhiều thầy triết để học tiếng La – tinh, học lô –gic, luận lý, cả cách viết chính tả, cách phát âm… Sau đó, lão Giuốc – đanh muốn may cho mình một bộ lễ phục đẹp nhất triều đình. Và tên phó may cùng với bốn thợ phụ đã kéo đến để mặc thử lễ phục cho lão. Chúng biết được sự “ham” sang của lão nên đã không tiếc lời tâng bốc nào là “ông lớn”, “cụ lớn” rồi đến “đức ông” khiến lão vô cùng vui sướng. Sự ngờ nghệch đó đã khiến lão phải bị mất đi bao nhiêu tiền cho bọn nịnh hót, săn đón mình.

6. Bố cục văn bản Trưởng giả học làm sang

Bố cục văn bản gồm 2 phần:

- Phần 1: Lớp V - hồi hai: Ông Giuốc-đanh và những tên thợ may.

- Phần 2: Lớp I, II - hồi ba: Ông Giuốc-đanh và những tên hầu.

7. Giá trị nội dung

Văn bản khắc họa tính cách lố lăng của một tên trưởng giả đã dốt nát còn đòi học làm sang, tạo nên tiếng cười cho độc giả.

8. Giá trị nghệ thuật

Sử dụng lời thoại sinh động, chân thực và phù hợp, nghệ thuật tăng cấp khiến cho lớp kịch càng ngày càng hấp dẫn, tính cách nhân vật được khắc họa thành công, rõ nét.

IV. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Trưởng giả học làm sang

1. Ông Giuốc-đanh và phó may

- Tại phòng khách nhà ông Giuốc-đanh bác phó may mang bộ lễ phục đến

- Có 4 nhân vật: ông Giuốc-đanh, bác phó may, tay thợ phụ, gia nhân của giuốc đanh.

- Đối thoại chính: ông Giuốc-đanh và phó may.

- Chuyện xoay bộ trang phục mới của ông Giuốc - đanh (bộ lễ phục, đôi bít tất, giày, bộ tóc giả và lông đính mũ…), chủ yếu là bộ lễ phục.

- Chiếc áo ngược hoa. Có thể do sơ xuất cũng có thể là cố tình mà phó may đã may chiếc áo hoa ngược khiến Giuốc - đanh thành trò cười.

- Ông Giuốc-đanh chưa phải mất hết tỉnh táo, vẫn nhận ra chiếc áo ngược hoa.

- Phó may vụng chèo khéo chống bịa ra lí lẽ thuyết phục khiến ông Giuốc-đanh hài lòng.

- Giuốc đanh phát hiện phó may ăn bớt vải. Phó may lảng sang chuyện khác → nhắc Giuốc đanh mặc thử áo, đánh vào tâm lí.

=> Đoạn kịch có kịch tính cao Phó may đang ở thế bị động sang chủ động, tiếp đến ông Giuốc đanh phát hiện ra phó may ăn bớt vải chuyển sang chủ động

→ phó may chống trả yếu ớt. Nhưng ông ta đã đảo ngược tình huống bằng một nước cờ cao tay đánh vào tâm lí trưởng giả học làm sang của ông Giuốc- đanh.

=> Ông Giuốc đanh dốt nát dễ bị mắc lừa mà vẫn tưởng mình “sang”.

2. Ông Giuốc-đanh và tốp thợ phụ

- Tác giả chuyển cảnh hết sức tự nhiên và khéo léo bằng việc ông Giuốc-đanh mặc lễ phục xong là được tốp thợ phụ tôn xưng → khiến ông ta tưởng mặc lễ phục vào là thành quý phái.

- Chúng nắm được điểm yếu để nịnh hót, tâng bốc → moi tiền.

- Phép tăng tiến trong lời tâng bốc

→ Sự học đòi làm sang càng ngày càng mãnh liệt (sẵn sàng cho hết tiền để được sang hão )

=> Ông Giuốc- đanh, thích học đòi, mua danh hão mâu thuẫn với sự dốt nát, bị người khác lợi dụng, kiếm chác => Cười hình ảnh Giuốc-đanh mặc lễ phục thật hài trên sân khấu.

3. Ông Giuốc-đanh, Ni-côn và những tên hầu

- Lời thoại của Ni-côn: Hí, hí, hí, hí! Hí, hí, hí, hí, hí! Hi, hi, hi... Trông ông ăn mặc đến hay.

=> Lời thoại của Ni-côn chủ yếu là tiếng cười bởi vì: Lão Giuốc-đanh trọc phú dốt nát chỉ vì thói học đòi làm sang mà bị bác phó may và chú thợ phụ lợi dụng để kiếm chác. Lão đã khiến Ni- côn bật cười khi thấy lão tin rằng phải mặc áo ngược hoa thì mới là quý phái và cứ moi mãi tiền ra thưởng cho tay thợ phụ để mua lấy mấy cái tên gọi hão huyền.

- Lời đề nghị của Ni-côn: Thôi, thưa ông, thà là ông cứ đánh con đi nhưng để cho con được cười bằng thích, còn hơn. Hí, hí, hí, hí, hí!

=> Trong mắt những tên hầu, ông Giuốc-đanh chẳng khác nào một chú hề, kệch cỡm, lố bịch. Ông Giuốc-đanh ngu dốt chẳng biết gì, bị lừa mị, lợi dụng để những tên thợ may, phó may để kiếm chác.

V. Các đề văn mẫu

Đề bài: Phân tích tác phẩm Trưởng giả học làm sang

 “Trưởng giả học làm sang” là một trong những vở kịch nổi tiếng của nước Mỹ. Vở kịch do Mô-li-e xây dựng thành công phản ánh sinh động và chân thực bức tranh xã hội Pháp thế kỷ XVII và tiếng cười đầy châm biếm với những tên trọc phú đua đòi trở thành quý tộc và những gã quý tộc tham lam, xảo trá. 

       Vở kịch xoay quanh nhân vật Giuốc-đanh với hai phần, phần một là ông Guốc-đanh và bác phó máy, phần hai là ông Guốc-đanh và đám thợ phụ. Guốc-đanh là một tư sản đang học đòi, bày ra mọi thứ kệch cỡm với mong muốn trở thành quý tộc. Không chỉ sắm sửa, ăn diện quần áo giống quý tộc. Ông còn mời cả thầy dạy múa, dạy thanh nhạc, học cả kiếm. Hơn thế nữa ông còn tổ chức cả buổi hòa nhạc sang trọng. Ông còn đặt bác phó may thiết kế cho những bộ lễ phục lộng lẫy, khi biết bác phó may mang đến bộ lễ phục ngược, Guốc-đanh rất tức giận nhưng chỉ vài câu nịnh hót răng quý tộc họ mặc như vậy nên ông lại tỏ vẻ hài lòng. Mô-li-e không hổ danh là nhà kịch vĩ đại của nước Pháp, ông đã lột tả rõ sự đối lập đến lố bịch giữa khát khao được khoác trên mình bộ đồ quý tộc kiêu hãnh với cái đầu óc mu muội, chỉ ưa nịnh hót của nhà tư sản Guốc-đanh. Thêm phần đặc sắc hơn là sự khôn lỏi của bác phó may càng điểm thêm cho bản chất sĩ dởm, đua đòi của tên trưởng giả học làm sang.

      Vở kịch được mở đầu với vẻ mặt tức tối của Guốc-đanh khi bác phó lụa may cho ông đôi tất quá chật. Nhưng tên phó may mồm mép nhanh nhảu đáp rằng: “Rồi nõ dãn ra thì lại rộng quá ý chứ”, lí do đó lại thuyết phục khi lọt vào tai của kẻ ưu nịnh. Không chỉ có thế, khi Guốc-đanh than giày bác đóng cho cũng trật thì gã phó may nhanh nhảu chuyển sang khen bộ lễ phục mình may cho ông là đẹp đẽ và lộng lẫy nhất. Lão còn thách tất cả các thợ may giỏi trong vùng không thể may được. Quả là một lời nhịnh nọt đến nực cười, ấy thế mà lại vừa ý Guốc-đanh bởi có lẽ với ông đây là bộ lễ phục “đẹp nhất triều đình và may vừa mắt nhất”. Đỉnh điểm của vở kịch khiến khán giả cười phá lên là cuộ tranh luận của Guốc-đanh và bác phó may về vấn đề may hoa. Khi nhận thấy chi tiết hoa may ngược, Guốc-đanh vội vàng tra hỏi: “Thế này là sao? Bác may hoa ngược mất rồi?”. Gã phó may lươn lẹo đáp: “Những người quý tộc toàn mặc như thế này cả”. Thế là Guốc-đanh bị đánh trúng tim đen, đành phải lấp liếm đi cái đầu rỗng tuếch của mình: “Thế thì bộ quần áo này may tốt đấy!”. Nực cười hơn nữa khi bác phó may dọa rằng sẽ đổi lại xuôi hoa theo ý ông muốn thì Guốc-đanh dãy nảy lên “Không!không!” vì ông muốn ăn mặc giống quý tộc. Ông như một con bù nhìn ngoan ngoãn nghe theo lời gã phó may, cả bị bị gã ăn bớt vải ông cũng chỉ chẹp miệng cho qua.

      Cho đến phần hai của vở kịch, yếu tố bi hài càng được bộc lộ mãnh mẽ. Gã phó may đã đổi cách xưng hô gọi Guốc-đanh là “ông lớn” khi nắm thóp được trưởng giả muốn trở thành quý tộc. Đương nhiên rằng điều đó làm Guốc-đanh rất thích thú và sung sướng. Trong đầu Guốc-đanh bây giờ, bộ lễ phục đó có thể quyết định hoàn toàn thân phận của ông từ “ngày” lên “bẩm ông lớn”. Được đà, lão phó may lại càng tung hứng “Bẩm cụ lớn!”. Đến giờ thì tên trưởng giả đã sướng rên lên đắc chí cười lớn “Ồ, cụ lớn, cụ lớn..!”, tiền của lão cũng từ từ phân phát trong sự thỏa mãn, hả hê. Dẫu biết bọn thợ làm vậy để tranh thủ bòn rút thêm tiền những lão vẫn sung sướng và ảo tưởng mình đã trở thành quý tộc thực sự. Đến bây giờ thì sự mỉa mai càng trở nên sâu sắc.

      Hai phần của vở kịch ngắn gọn nhưng quá đủ để chứng minh tài năng kiệt xuất của Mô-li-ê. Ông đã khắc họa rõ nét kiểu người đáng bị lên án trong xã hội bấy giờ. Ông vận dụng tiếng cười để làm công cụ sắc bén tiêu diệt tư tưởng lố bịch của kẻ như tên trưởng giả và lối sống cầu toàn đểu cáng của tầng lớp quý tộc Pháp. Từ đó, ông thổ lộ niềm tin, mong mỏi của mình ở thế hệ sau này sống có tri thức, hiểu biết, giàu lòng vị tha, nhân ái.