Tác giả tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển” (Cánh Diều 2024) Ngữ văn 7 chi tiết nhất

Tác giả tác phẩm: Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển” - Ngữ văn 7

I. Tác giả

- Lê Phương Liên sinh năm 1951, quê ở Hà Nội.

II. Đọc tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

(1) Tác phẩm của nhà văn Giuyn Véc-nơ hấp dẫn bạn đọc mọi lứa tuổi, không chỉ bởi những yếu tố li kì mà còn bởi tính nhân văn.

Hai vạn dặm dưới đáy biển là câu chuyện về cuộc hành trình bất đắc dĩ của nhà nghiên cứu biển A-rôn-nác, Giáo sư Viện bảo tàng Pa-ri (Paris), cùng người cộng sự Công-xây và người thợ săn cá voi Nét Len sau khi đột nhiên bị rơi vào con tàu No-ti-lớt kì lạ.

(2) Đã từ lâu, biển cả mênh mông, dữ dội, đầy sóng gió và bão tố, chiếm ba phần tư diệ tích Trái Đất, luôn hiện diện đối kháng với con người, thách thức tất cả những ai muốn vượt ra khỏi mảnh đất chật hẹp của quê hương mình để đi tới những miền đất khác. Con người luôn luôn muốn tiến ra biển, muốn làm chủ biển cả và muốn chiếm lĩnh trọn vẹn tất cả các đại dương. Khát vọng đó đã thôi thúc các dân tộc Bắc Âu làm những con thuyền Vi-kinh (Viking) đi phiêu lưu trên biển cả. Khát vọng đó cũng thôi thúc người Hà Lan, người Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha đóng thuyền đi vòng quanh Trái Đất.

Hình ảnh thuyền trưởng Nê-mô xuất hiện trong Hai vạn dặm dưới đáy biển là một con người bí ẩn gần như huyền thoại, chính là hình tượng anh hùng mang tư tưởng của tác giả Véc-nơ. Thuyền trưởng Nê-mô là một con người vừa có trí tuệ, vừa có tính phiêu lưu, mạo hiểm. Ông đã trải qau nhiều đau khổ nên đứng trước mọi khó khăn đều quả quyết hành động dũng mãnh với một bản lĩnh sáng suốt, tự tin. Đọc Hai vạn dặm dưới đáy biển, người đọc được chia sẻ khát vọng khám phá cuộc sống cả về nội tâm và ngoại cảnh với nhân vật tự sự, Giáo sư A-rôn-nác, có lẽ cũng chính là hiện thân của tác giả.

(3) Ra đời vào nửa cuối thế kỉ XIX, tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển đã ghi nhận được một cách nóng hổi bầu không khí sôi sục, đầy khát vọng của một thời con người muốn chinh phục biển cả. Có lẽ bầu không khí đó đến thế kỉ XXI này lại càng nóng bỏng hơn. Điều mà Véc-nơ đã ghi dấu ấn vào lịch sử văn học thế giới chính là ở những sáng tạo mang tính khoa học viễn tưởng về những máy móc công nghệ chưa từng hiện diện trên Trái Đất; những dự cảm về không gian tận đáy biển sâu nhất, vùng biển xa xôi nhất, nguy hiểm nhất mà con người chưa thể đặt chân tới. Với những trang viết của Véc-nơ, người đọc thán phục tầm hiểu biết sâu rộng về địa lí thế giới, sự am hiểu cặn kẽ về kiến thức vật lí, toán học, sinh học, lịch sử, tự nhiên và xã hội,... Trên nền tảng văn hoá vững vàng, nhà văn đã để trí tưởng tượng của mình thăng hoa sáng tạo theo một mạch viết thật tự nhiên. Đọc những trang viết của Véc-nơ, ta được thưởng thức một lối kể chuyện hấp dẫn, cách tạo ra những tình huống bất ngờ, nghẹt thở, đầy kịch tính, lại được diễn đạt bằng một giọng văn hài hước, dí dỏm, chan chứa tình cảm yêu thương con người.

(4) Con người tưởng như là thật bé nhỏ, yếu ớt trước đại dương lớn lao, dữ dội. Nhưng với hình tượng thuyền trưởng Nê-mô và con tàu No-ti-lót sinh ra từ nỗi đau khổ quan gì tới nhan đề của thế giới loài người, nhà văn Pháp Véc-nơ đã khiến người đọc nhận ra rằng con người mới thật là dữ dội, bởi con người chứa trong tâm can “một đại dương”. Cuộc vật lộn giữa con người với đại dương thực sự là một cuộc hoà đồng, con người đã và sẽ sống chung với biển cả, bởi con người cần biển cả, yêu biển cả và càng ngày càng tìm hiểu biển cả sâu sắc hơn, như tìm hiểu chính bản thân mình. Phải chăng đó chính là những giá trị nhân văn khiến người ta đã và sẽ còn tìm đọc Véc-nơ, bởi ông không chỉ đơn giản là người kể chuyện hấp dẫn, những trang sách của ông còn là một đại dương tình người?

5 Ngoài Hai vạn dặm dưới đáy biển (1870), nhiều tác phẩm của Véc-nơ như Năm tuần trên khinh khí cầu (1863), Vòng quanh thế giới trong 80 ngày (1873),... đã chinh phục người đọc khắp năm châu, khẳng định ông là nhà văn đi tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng, một lối đi riêng biệt trong văn học thế giới. Những ý tưởng thiên tài của ông về cuộc sống hiện đại cũng như các thành tựu khoa học, công nghệ và hơn hết là khát vọng của con người mà ông đã diễn tả dường như cho đến nay vẫn còn mang tính thời sự.

III. Tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

1. Thể loại

Nghị luận văn học

2. Phương thức biểu đạt

Nghị luận

3. Tóm tắt tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

Văn bản phân tích những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển.

4. Bố cục tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

- Phần 1: Từ đầu ... kì lạ: Giới thiệu những nét đặc sắc của tác phẩm.

- Phần 2: Tiếp ...của tác giả.: Đặc sắc miêu tả nhân vật.

- Phần 3: Tiếp ... tình người?: Sự sáng tạo của Véc-nơ.

- Phần 4: Còn lại: Vị trí của Véc-nơ trên diễn đàn văn học thế giới.

5. Giá trị nội dung tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

- Văn bản cho người đọc hiểu hơn về nội dung, nhân vật, sự sáng tạo trong tác phẩm Hai vạn dặm dưới đại dương. Qua đó, người đọc cũng hiểu rõ hơn về tác giả và vị trí của ông trên diễn đàn văn học.

6. Giá trị nghệ thuật Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

- Văn bản đưa ra những nhận định xác đáng, phân tích sâu sắc.

- Dẫn chứng cụ thể, rõ ràng.

IV. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Sức hấp dẫn của tác phẩm “Hai vạn dặm dưới đáy biển”

1. Nghệ thuật miêu tả nhân vật đặc sắc

- Con người luôn khát vọng tiến ra biển, làm chủ biển cả, thấu hiểu biển cả.

- Nhân vật thuyền trưởng Nê-mô: Con người có trí tuệ, có tính phiêu lưu, mạo hiểm; hành động dũng mãnh, bản lĩnh sáng suốt, tự tin.

→ Bí ẩn như huyền thoại.

$\Rightarrow$Hình tượng anh hùng mang tư tưởng của tác giả.

- Nhân vật Giáo sư A-rôn-nác: người đọc hiểu được cuộc sống nội tâm và ngoại cảnh.

2. Sự sáng tạo của Véc-nơ trong tác phẩm

- Sự sáng tạo của Véc-nơ:

- Những máy móc công nghệ hiện đại.

- Những dự cảm về không gian tận đáy biển xa xôi, nơi con người chưa đặt chân đến.

→ Véc-nơ có vốn hiểu biết sâu rộng về địa lí thế giới, am hiểu cặn kẽ về kiến thức vật lí, toán học, sinh học, lịch sử, tự nhiên và xã hội... Chính những điều này đã tạo nên thành công cho tác phẩm của ông.

- Đặc sắc trong tác phẩm: 

+ Một lối kể chuyên hấp dẫn.

+ Tình huống bất ngờ, nghẹt thở, đầy kịch tính.

+ Giọng văn hài hước, dí dỏm, chan chứa tình cảm yêu thương con người.

→ Tạo nên sức hấp dẫn trong mọi thời đại của tác phẩm.

- Giá trị nhân văn: 

- Ca ngợi sức mạnh của con người.

- Thể hiện sự hòa đồng giữa con người với biển cả: con người cần biển cả, yêu biển cả, hiểu về biển cả hơn như tìm hiểu bản thân mình.

- Thể hiện tình cảm giữa con người với con người.

→ Tác phẩm mang những giá trị nhân văn sâu sắc, có giá trị mọi thời đại.

3. Giá trị nhân vật trong tác phẩm

- Hình tượng anh hùng mang tư tưởng của tác giả là thuyền trưởng Nê-mô: trải qua nhiều đau khổ nên đứng trước mọi khó khăn đều quả quyết hành động dũng mãnh với một bản lĩnh sáng suốt.

- Nhân vật tự sự - giáo sư A-rôn-nác: khát vọng khám phá cuộc sống cả về nội tâm và ngoại cảnh.