Tác giả tác phẩm Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới (Chân trời sáng tạo 2024) Ngữ văn 11 chi tiết nhất

Tác giả tác phẩm: Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới - Ngữ văn 11

I. Tác giả Ma-la-la Diu-sa-phdai

- Ma-la-la Diu-sa-phdai là một nhà hoạt động xã hội người Pakistan, được nhận giải thưởng Nô -ben Hòa bình năm 2014.

- Cô là người công khai lên tiếng phản đối việc cấm đoán phụ nữ đi học và phá hủy các trường học dành cho trẻ em gái ở Pakistan. 

- Ngày Ma–la –la là ngày cô xuất hiện trước toàn thế giới để đấu tranh cho quyền đi học của các bé gái.

II. Đọc tác phẩm Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới

Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới

Ma-la-la Diu-sa-phdai (Malala Yousafzai)

Anh chị em thân mến, xin hãy ghi nhớ một điều. Ngày Ma-la-la không phải là ngày của tôi. Hôm nay là ngày của tất cả mọi phụ nữ, mọi thanh thiếu niên nam nữ đã cất cao tiếng nói để bảo vệ quyền lợi của mình. Hàng trăm nhà hoạt động nhân quyền, hàng trăm nhân viên xã hội đã lên tiếng bảo vệ nhân quyền, và không chỉ có thế, họ còn đang đấu tranh để đạt được những mục tiêu khác về giáo dục, hoà bình và bình đẳng. Hàng nghìn người đã bị những kẻ khủng bố sát hại, hàng triệu người bị thương. Tôi chỉ là một trong số đó mà thôi.

Vì vậy, hôm nay tôi đứng đây... Tôi chỉ là một, trong số rất nhiều cô gái như tôi. Tôi cất tiếng – không phải cho bản thân tôi, mà cho tất cả các thanh thiếu niên nam nữ như tôi. 

Tôi cao giọng – không phải để thét lên, mà để người ta nghe thấy tiếng nói của những người không có tiếng nói.

Những người đã đấu tranh đòi quyền lợi cho mình.

Quyền được sống trong hoà bình.

Quyền được tôn trọng

Quyền được bình đẳng tiếp cận mọi cơ hội.

Quyền được đi học.

[...]

Anh chị em thân mến, một khi ta nhìn thấy bóng tối, nghĩa là ta nhận ra ánh sáng quan trọng như thế nào. Một khi ta im lặng, nghĩa là ta nhận ra tiếng nói của mình quan trọng như thế nào. Tương tự như vậy, khi chúng tôi ở quận Xơ-goát (Swat), miền Bắc Pa-kít-xtan, chúng tôi đã nhìn thấy súng đạn và khi đó chúng tôi nhận ra bút và sách quan trọng như thế nào.

Đúng như câu cách ngôn “Cây bút mạnh hơn thanh kiếm”, những kẻ cực đoan rất sợ sách và bút. Sức mạnh của giáo dục khiến họ sợ hãi. Họ sọ phụ nữ. Sức mạnh từ tiếng nói của phụ nữ khiến họ sợ hãi. Và đó là lí do tại sao họ đã giết mười bốn sinh viên y khoa vô tội trong một vụ tấn công mới đây ở Két-ta (Quetta). Và đó là lí do tại sao họ đã giết rất nhiều cô giáo và nhân viên y tế ở Kai-bo Pác-tun Goa (Khyber Pukhtoon Khwa) và FATA. Đó là lí do tại sao ngày nào họ cũng phá hoại trường học.

[...]

Kính thưa ngài Tổng Thư kí,

Muốn có giáo dục, thì cần phải có hoà bình. Còn biết bao nhiêu nơi nữa trên thế giới này, nhất là ở Pa-kít-xtan và Áp-ga-nít-xtan (Afghanistan), trẻ em vẫn không được đến trường vì khủng bố, chiến tranh và xung đột. Chúng tôi đã thực sự mệt mỏi vì những cuộc chiến này. Ở nhiều nơi trên thế giới, dưới nhiều hình thức khác nhau, phụ nữ và trẻ em vẫn đang phải chịu đựng bao khốn khổ. Ở Ấn Độ, nhiều em bé vô tội và nghèo khổ vẫn là nạn nhân của tệ lạm dụng lao động trẻ em. Ở Ni-giê-ri-a (Nigeria), nhiều trường học bị tàn phá. Người dân ở Áp-ga-nít-xtan suốt nhiều thập kỉ qua đã phải chịu thiệt thòi vì những rào cản của chủ nghĩa cực đoan. Các bé gái bị bóc lột sức lao động trẻ em ngay trong gia đình và bị ép phải tảo hôn. Đói nghèo, thất học, bất công, tệ phân biệt chủng tộc và sự tước đoạt các quyền cơ bản, đó là những vấn đề chính yếu mà cả nam giới và phụ nữ đều phải đối mặt.

 [...]

Các anh chị em thân mến, đã đến lúc chúng ta phải lên tiếng.

Vậy nên, hôm nay chúng tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới hãy thay đổi những chính sách chiến lược của mình, để tiến đến hoà bình và thịnh vượng. Chúng tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới rằng tất cả các thoả thuận hoà bình phải hướng đến bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em. Không thể chấp nhận bất kì một thoả thuận nào đi ngược lại phẩm giá và quyền lợi của phụ nữ. Chúng tôi kêu gọi tất cả các chính phủ hãy đảm bảo giáo dục bắt buộc miễn phí cho tất cả trẻ em trên toàn thế giới. Chúng tôi kêu gọi tất cả các chính phủ hãy đấu tranh chống lại khủng bố và bạo lực, để bảo vệ trẻ em trước hung tàn và tổn hại.

Chúng tôi kêu gọi các quốc gia phát triển hãy hỗ trợ mở rộng cơ hội giáo dục cho trẻ em gái ở các nước đang phát triển.

Chúng tôi kêu gọi tất cả cộng đồng trên thế giới hãy khoan dung – hãy khước từ những định kiến dựa trên đẳng cấp, tín ngưỡng, giáo phái, tôn giáo hoặc giới tính.

Hãy đảm bảo quyền tự do và bình đẳng cho phụ nữ để họ phát triển. Một khi một nửa trong số chúng ta còn bị kìm hãm, thì tất cả chúng ta đều không thể thành công.

Chúng tôi kêu gọi các chị em gái trên toàn thế giới hãy can đảm lên – làm chủ sức mạnh bên trong con người mình và nhận thức rõ về tất cả tiềm năng của mình.

Các anh chị em thân mến, để em bé nào cũng có thể có một tương lai tươi sáng, thì chúng ta cần phải có trường học và giáo dục... Và nếu chúng ta muốn đạt được mục tiêu của mình, thì hãy tự trang bị cho mình vũ khí tri thức, và hãy tự bảo vệ mình bằng sự đoàn kết và gắn bó.

Các anh chị em thân mến, chúng ta không được phép quên rằng còn hàng triệu người vẫn đang phải chịu cảnh đói nghèo, bất công và thất học. Chúng ta không được phép quên rằng còn hàng triệu trẻ em vẫn không được đến trường. Chúng ta không được phép quên rằng còn nhiều anh chị em của chúng ta vẫn còn đang phải chờ đợi một tương lai hoà bình tươi sáng.

Vì vậy, chúng ta hãy tiến hành một cuộc chiến toàn cầu chống lại nạn mù chữ, đói nghèo và khủng bố, và chúng ta hãy cầm lấy sách và bút. Sách và bút là vũ khí mạnh mẽ nhất của chúng ta. Một đứa trẻ, một giáo viên, một cây bút và một cuốn sách có thể thay đổi thế giới.

Giáo dục là giải pháp duy nhất. Giáo dục là trên hết.

 (In trong Những bài diễn văn đã thay đổi thế giới, Phạm Ngọc Lan dịch, Những bài diễn Đình NXB Quercus, Luân Đôn, 2014, tr. 244 – 247)

III. Tìm hiểu tác phẩm Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới

1. Thể loại

Văn bản nghị luận

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

- Văn bản được in trong Những bài diễn văn đã thay đổi thế giới do Phạm Ngọc Lan dịch.

- NXB Quercus Luân Đôn năm 2014.

3. Phương thức biểu đạt

Văn bản Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới có phương thức biểu đạt là nghị luận

4. Ý nghĩa nhan đề

5. Bố cục bài Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới

Gồm 3 phần:

+ Phần 1: Từ đầu đến “quyền được đi học” – Ma-la-la đứng lên đòi sự công bằng, bình đẳng cho nữ giới

+ Phần 2: Tiếp đến “đều phải đối mặt” – Tầm quan trọng của cây bút và quyển sách

+ Phần 3: Còn lại – Đến lúc cần lên tiếng và đòi lại công bằng.

6. Tóm tắt văn bản Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới

      'Chúng ta hãy nhớ rằng một đứa trẻ, một giáo viên, một quyển sách và một cái bút có thể thay đổi cả thế giới' là một câu nói nổi tiếng của Ma- la- la Diu- sa- phdai- nhà đấu tranh vì quyền giáo dục cho phụ nữ. Ngày 12 tháng 7 năm 2003, Ma- la- la đã được vinh dự nhân được lời mời tới đọc diễn văn trước toàn thể Đại hội đồng Giới trẻ Liên Hợp Quốc, nhằm mục đích kêu gọi sự chúng tay giúp đỡ giành lại quyền được tiếp cần nền giáo dục cho tất cả các trẻ em gái trên toàn thế giới. Với giọng điệu đanh thép, cùng sự tự tin của mình, cô đã hoàn toàn nhận được sự ủng hộ nồng nhiệt từ công chúng. Đặc biệt, Liên Hợp Quốc đã quyết định chọn ngày 12 tháng 7 hàng năm là ngày Ma- la- la để kỉ niệm sự kiện to lớn này. Đồng thời đây cũng là một bước ngoặt quan trọng trong quá trình đấu tranh đòi quyền bình đẳng cho phụ nữ và trẻ em.  

7. Giá trị nội dung

+ Lời kêu gọi của Ma-la-la trước toàn thế giới để đấu tranh cho quyền đi học của các bé gái, quyền được sống trong một đất nước hòa bình và bình đẳng.

8. Giá trị nghệ thuật

- Văn phong tao nhã, cách cảm nhận tinh tế của một cây bút giàu trí tuệ, tổng hợp từ vốn hiểu biết sâu rộng đã làm nên sức hấp dẫn đặc biệt của văn bản nghị luận. 

- Hệ thống lí lẽ, dẫn chứng chặt chẽ, có sức thuyết phục cao.

IV. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới

1. Hệ thống luận điểm, lí lẽ và dẫn chứng

* Luận điểm 1: Nêu lí do và khẳng định quyền lợi

- Lí lẽ dẫn chứng: 

+ “Hôm nay là ngày của tất cả mọi phụ nữ, mọi thanh thiếu niên nam nữ đã cất cao tiếng nói để bảo vệ quyền lợi của mình”. 

+ “Tôi cất tiếng – không phải để thét lên, mà để người ta nghe thấy tiếng nói của những người không có tiếng nói.” 

+ … 

* Luận điểm 2: Đưa ra các nguyên nhân nhằm thuyết phục người đọc, người nghe. 

+ “Ở Ấn Độ, nhiều em bé vô tội và nghèo khổ vẫn là nạn nhận của tệ lạm dụng lao động trẻ em.” 

+ “Ở Nigeria, nhiều trường học bị tàn phá.” 

+ Người dân ở Áp-ga-nít-xtan suốt nhiều thập kỉ qua đã phải chịu thiệt thòi vì những rào cản của chủ nghĩa cực đoan.

+ … 

* Luận điểm 3: Lời kêu gọi

- Lí lẽ dẫn chứng: 

+ “Chúng tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới rằng tất cả các thỏa thuận hòa bình phải hướng đến bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em […]

+ “Chúng tôi kêu gọi tất cả các chính phủ hãy đảm bảo giáo dục bắt buộc miễn phí cho tất cả các trẻ em trên toàn thế giới. 

+ …. 

2. Mục đích và thái độ của tác giả

- Mục đích: Văn bản viết ra nhằm đòi quyền lợi được đi học của các bé gái, quyền được sống trong một đất nước hòa bình và bình đẳng.

- Thái độ: Tác giả đã bày tỏ thái độ quyết liệt, mạnh mẽ cùng sự đồng cảm giữa con người với người làm nổi bật ý chí và mục đích của văn bản.

- Các yếu tố tự sự, miêu tả (nếu có) được nêu trong văn bản nhằm mục đích:

+ Tái hiện rõ nét đời sống, thực trạng của con người đang khốn khó và khổ cực như thế nào trong hiện tại. 

+ Làm nổi bật các luận điểm, luận cứ giúp người đọc, người nghe dễ dàng nắm bắt. 

+ Giúp cho văn bản trở nên hấp dẫn và thu hút người đọc, người nghe. 

V. Các bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích bài Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới

Bài tham khảo 1

Ma- la- la Diu- sa- phdai là một nhà đấu tranh vì quyền giáo dục cho phụ nữ nổi tiếng ở Pakistan, cô đã từng đạt giả Nobel Hòa Bình khi chưa đủ 18 tuổi. Và cô đã từng nói thế này 'Chúng ta hãy nhớ rằng một đứa trẻ, một giáo viên, một quyển sách và một cái bút có thể thay đổi cả thế giới'

Ma- la- la Diu- sa- phdai sinh ngày 12 tháng 7 năm 1997, thường được gọi là Ma- la- la, cô được mọi người biết tới với tư cách là một nhà hoạt động người Pakistan, cô đấu tranh đòi công bằng cho giáo dục của nữ giới. Ngay từ nhỏ, Ma- la- la đã được sinh ra và lớn lên trong một gia đình có tư tưởng tiến bộ, vậy nên tư tưởng của gia đình cũng là một phần tác động lớn tới suy nghĩ của cô. Trong một bài phỏng vấn, khi được người dẫn chương trình hỏi về việc làm thế nào để nuôi dạy được một Ma- la- la mạnh mẽ và càn đảm như vậy, bố cô chỉ từ tốn chia sẽ rằng: “Đừng hỏi tôi đã làm gì. Hãy hỏi tôi đã không làm gì. Tôi đã không cắt bỏ đôi cánh của con bé, và chỉ có vậy thôi'. Vậy nên từ khi còn bé Ma- la- la đã có cho mình những quan điểm rất rõ ràng về vấn đề xúc tiến giáo dục cho nữ giới ở quốc gia Pakistan. Vơi tư tưởng tiến bộ ấy, sau này khi lớn lên, cô đã rất dũng cảm hoạt động đấu tranh đòi quyền giáo dục cho nữ giới. Trên con đường ấy, cô đã gặp không ít các khó khăn và thách thức, nhưng cô vẫn rất mạnh mẽ vượt qua. Tiêu biểu trong số đó phải kể tới sự việc năm 2012, do công khai đứng lên phản đối việc ngăn cấm phụ nữ đi học và lên án hành động phá hủy trường học dành cho trẻ em gái ở Pakistan mà Ma-la-la đã bị các tay súng căm ghét và bắn trọng thương. Tuy vậy, Ma- la- la vẫn không bỏ cuộc, sau khi khỏe lại, cô vẫn can đảm đứng lên đấu tranh. Và may mắn đã mỉm cười với cô, cô đã được vinh danh và dành được rất nhiều giải thưởng quốc tế lớn. Đặc biệt là vào ngày 12 tháng 7 năm 2003, cô đã được vinh dự mời đến đọc diễn văn trước toàn thể Đại hội đồng Giới trẻ Liên Hợp Quốc, để kêu gọi quyền được tiếp cần nền giáo dục cho toàn thể các trẻ em gái trên thế giới. Qua đó Ma- la- la nhận được rất sự ủng hộ từ công chúng đồng thời Liên Hợp Quốc đã chọn ngày 12 tháng 7 hàng năm là ngày Ma- la- la để kỉ niệm cho sự kiện to lớn này.

Khi đứng trên bục phát biểu, cô đã rất tự tin mà nói rằng: “Anh chị em thân mến, xin hãy ghi nhớ một điều. Ngày Ma-la-la- không phải là ngày của tôi. Hôm nay là ngày của tất cả mọi phụ nữ, mọi thanh thiếu niên nam nữ đã cất cao tiếng nói để bảo vệ quyền lợi của mình.” Không chỉ vây, Ma- la- la còn khẳng định, để đạt được thành công như ngày hôm nay, là còn nhờ sự ủng hộ và giúp đỡ của hàng trăm, hàng nghìn nhà hoạt động nhân quyền, biết bao nhân viên xã hội, đã anh dũng chiến đấu, can đảm lên tiếng đấu tranh. Và hơn thế nữa, dù đã có được ngày Ma- la- la, nhưng đây mới chỉ là điều rất nhỏ bé, còn rất nhiều những nơi trên thế giới này vẫn tồn tại sự bất công trong giáo dục đối với phụ nữ và trẻ em gái. Vậy nên để đạt được nhiều mục tiêu về giáo dục khác, rất nhiều người đã không ngần ngại lên tiếng, đòi lại công bằng, và không ít lần họ bị những kẻ khủng bố ám sát , đã có “hàng nghìn người bị sát hạt”, “hàng triệu người bị thương”. Còn cô chỉ là một người rất nhỏ bé trong số đó. Vậy nên mục đích của Ma- la- la khi phát biểu tại Liên Hợp Quốc không phải để cho riêng bản thân cô mà “cho tất cả các thanh thiếu niên nam nữ như tôi” cùng với đó Ma- la- la cao giọng để “Không phải để thét lên, mà để người ta nghe thấy tiếng nói của những người không có tiếng nói”, “Những người đã đấu tranh đòi quyền lợi cho mình”, “Quyền được sống trong hòa bình”, “Quyền được tôn trọng”,… Cô nhớ lại rằng khi còn sống ở quận Xơ- goát, phía bắc đất nước Pakistan, từ nhỏ Ma- la- la và những người bạn, người dân ở đó đã quen với việc nhìn thấy súng đạn mỗi ngày. Và chính điều đó đã làm cho họ thấy bút vở trân quý đến nhường nào. “Đúng như câu cách ngôn “Cây bút mạnh hơn thanh kiếm””. Và thường thì những kẻ cực đoan lại rất sợ tri thức, và dường như họ cũng rất sợ khi phụ nữ được hưởng giảo dục, thì khi ấy những kẻ đó sẽ không có quyền lực gì để bắt nạt những người phụ nữ nữa “Và đó là lí do tại sao họ đã giết mười bốn sinh viên y khoa vô tội trong một vụ tấn công mới đây ở Két-ta (Quetta)?. Và đó là lí do tại sao họ đã giết rất nhiều cô giáo và nhân viên y tế ở Kai-bo Pác-tun Goa (Khyber Pukhtoon Khwa) và FATA”. Đó là lí do tại sao ngày nào họ cũng phá hoại trường học.” Ma- la- la đã lấy ra rất nhiều những ví dụ điển hình, qua đó chúng ta càng thấy những hành động sai trái, tàn bạo, của những kẻ vô lương tâm. Chúng sử dụng mõi cách, dùng vũ khí, dùng bạo lực để tự cắt đứt đi con đường đến với giáo dục của chính vợ và con gái hắn. Chúng tàn bạo, kìm hãm phụ nữ, không cho họ có được hưởng quyền sống của con người. Không chỉ ở đất nước cô đang sống, mà còn rất nhiều nơi trên thế giới này, trẻ em không được tới trường vì khủng bố, vì chiến tranh, vì bạo loạn hay những hủ tục lạc hậu. Nhiều nơi trẻ em và phụ nữ vẫn bị chà đạp, bị coi là những công cụ lao động, trường học thì bị phá dỡ, nhưng chẳng ai có đủ can đảm để đứng lên giúp họ đòi quyền sống, đỏi quyển được hưởng nên giáo dục bình đẳng. Vậy nên qua bài phát biểu này Ma- la- la muốn kêu gọi tới tất cả mọi người rằng, hãy mạnh mẽ đứng lên đấu tranh “Đã đến lúc chúng ta phải lên tiếng”.

Qua đây tác phẩm, chúng ta cần thêm trân quý và tự hào về cô gái này hơn. Đồng thời qua tác phẩm, nhà văn muốn kêu gọi mọi người hãy dũng cảm đứng lên đấu tranh đòi quyền công bằng giáo dục cho phụ nữ và trẻ em.