Soạn bài Bạn đến chơi nhà lớp 8 (Chân trời sáng tạo)

Soạn bài Bạn đến chơi nhà

*Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 101 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Khi có bạn đến chơi nhà, nhất là bạn lâu ngày gặp lại, chúng ta thường chuẩn bị những gì để tiếp đón?

Trả lời:

- Khi có bạn đến chơi nhà, nhất là bạn lâu ngày gặp lại, chúng ta thường chuẩn bị những đồ ăn, thức uống ngon: bánh kẹo, hoa quả, bữa cơm thân mật…

* Trải nghiệm cùng văn bản

1. Tưởng tượng: Bảy câu thơ đầu giúp em hình dung điều gì?

- Hình dung ra hoàn cảnh của nhà thơ, mọi thứ đều không có người đi mua, cá không thể đánh bắt, gà khó đuổi, rau chưa thể thu hoạch….

2. Suy luận: “Ta” trong câu thơ cuối là những ai?

'Ta' trong câu thơ cuối là dùng để chỉ nhà thơ với người bạn của mình.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: Bài thơ ca ngợi tình bạn chân thành thắm thiết, đậm đà, mộc mạc và tràn đầy niềm vui dân dã của tác giả.

Câu 1 (trang 102 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Tác giả đã sử dụng những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ nào trong bảy câu thơ đầu để giới thiệu về hoàn cảnh của mình cho bạn biết khi bạn đến chơi nhà?

Trả lời:

– Từ ngữ, hình ảnh: trẻ thời đi vắng, chợ thời xa, ao sâu nước cả, vườn rộng, rào thưa, cải chửa ra cây, cà mới mẹ, bầu vừa rụng rốn (bầu còn nhỏ), mướp đương hoa, trầu không có.

– Biện pháp nghệ thuật phóng đại.

Cảnh nhà tác giả: Bạn đến chơi đúng lúc không có ai ở nhà để phụ giúp, câu cá, bắt gà đều khó, rau quả trong vườn chưa đến độ thu hoạch, không có gì để thết đãi bạn.

Câu 2 (trang 102 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Phân tích ý nghĩa của câu thơ cuối.

Trả lời:

- Tác giả dùng từ khéo léo, “ta” là bạn mà cũng là mình, là chúng mình. Câu thơ cho thấy: tuy không có gì để thết đãi bạn nhưng tác giả có một tấm lòng, tình cảm chân thành với bạn. Và đó là điều quan trọng nhất, chỉ thế cũng là đủ.

Câu 3 (trang 102 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Tác giả cười ai, cười điều gì? Nêu tác dụng của những thủ pháp nghệ thuật đã tạo nên tiếng cười trong bài thơ.

Trả lời:

Bằng cách sử dụng lối nói phóng đại, tác giả đã tạo ra tiếng cười tự trào hóm hỉnh, nhẹ nhàng vì tuy tác giả tả cảnh không có gì thết đãi bạn nhưng qua câu thơ cuối lại làm cho mọi người thấy tình cảm của tác giả với bạn khăng khít hơn bao giờ hết.

Câu 4 (trang 102 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Tình cảm, cảm xúc của tác giả được thể hiện như thế nào trong bài thơ? Nêu bằng chứng để làm rõ ý kiến của em.

Trả lời:

– Tình cảm trân trọng, yêu quý bạn.

– Phân tích: Dù tác giả than cảnh khó không có gì thết đãi bạn ở bảy câu thơ đầu, nhưng câu thơ cuối với cách dùng đại từ “ta” độc đáo đã cho thấy tình cảm thắm thiết của tác giả với bạn, tuy hai mà là một: ta với ta.

Câu 5 (trang 102 sgk Ngữ văn lớp 2 Tập 1): Nêu chủ đề của bài thơ và chỉ ra những căn cứ giúp em xác định được chủ đề ấy.

Trả lời:

– Chủ đề: Qua tiếng cười tự trào hóm hỉnh, bài thơ khẳng định tình cảm trân trọng, yêu quý hết mực của tác giả dành cho bạn.

– Căn cứ xác định chủ đề: cách sử dụng thủ pháp trào phúng, nội dung câu thơ cuối, đặc biệt là cách sử dụng đại từ “ta”.

Câu 6 (trang 102 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Cảm hứng chủ đạo của bài thơ này là gì?

Trả lời:

- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là cảm hứng về tình bạn chân thành, sâu sắc.

Câu 7 (trang 102 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày quan niệm của em về tình bạn chân chính.

Trả lời:

Đoạn văn tham khảo

Bạn - một người không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Tình bạn cũng là một trong những tình cảm vô cùng cao đẹp, đáng quý, đáng trân trọng nhất của con người. Mỗi người hãy biết trân trọng tình bạn và những người bạn ở xung quanh mình ngay từ hôm nay. Tình bạn là tình cảm nghĩa những người có thể đồng trang lứa hoặc không, tuy không có mối quan hệ ruột thịt nhưng lại hiểu nhau, yêu thương nhau, sẵn sàng giúp đỡ nhau, cùng nhau chia sẻ mọi điều của cuộc sống và gắn bó với nhau. Tình bạn là một tình cảm không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi con người và chúng ta hãy kiếm tìm những người bạn chân chính cho riêng mình để cùng nhau chia sẻ và phát triển. Tình bạn chân chính là khi chúng ta sẵn sàng quan tâm, giúp đỡ nhau, cùng nhau san sẻ, vượt qua mọi khó khăn hoạn nạn mà không đòi hỏi quyền lợi gì hơn. Bên cạnh đó còn là việc ta hợp về tâm hồn, hiểu nhau, hợp nhau trên một phương diện nào đó, có thể tâm sự, trải lòng với sự tin tưởng nhất. Khi đủ thân, chân thành và tin tưởng, chúng ta coi nhau như người thân trong gia đình, không so đo tính toán thiệt hơn, sẵn sàng cho đi mà không mong nhận lại. Tình bạn có ý nghĩa và vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống: Một tình bạn đẹp sẽ là chỗ dựa tinh thần vững chãi và là điểm tựa của mỗi con người trong những lúc gặp khó khăn hoạn nạn. Hơn nữa, người bạn tốt là người giúp đỡ ta bằng năng lực của họ để ta vượt qua khó khăn. Ngoài ra, chúng ta có thể học hỏi nhiều điều hay lẽ phải từ những người bạn chân chính, cùng nhau phát triển hơn. Mỗi người muốn có một tình bạn đẹp thì trước hết phải có cách sống đúng đắn, làm một người tốt, sẵn sàng cho đi, không vụ lợi. Sống với mọi người bằng tình cảm chân thành nhất, đối xử công bằng, yêu thương với những người xung quanh và trân trọng những người đối xử tốt với bản thân mình. Bên cạnh đó, chúng ta cần có cho mình cá tính, chính kiến của bản thân để có thể “bắt sóng” với những người bạn tương thích để cùng nhau phát triển một tình bạn đẹp. Tình bạn cũng quan trọng như bao tình cảm cao đẹp khác. Chúng ta hãy nâng niu, trân trọng những người bạn ở xung quanh mình và sống hết mình vì họ để cùng nhau tốt hơn mỗi ngày, tô đậm vẻ đẹp tình người cho xã hội ngày càng nhân văn, tích cực hơn.