Soạn bài Thuyền trưởng tàu viễn dương lớp 8 (Chân trời sáng tạo)

Soạn bài Thuyền trưởng tàu viễn dương

* Hướng dẫn đọc

Nội dung chính: 

    Văn bản đề cập đến ông Toàn Nha muốn thay đổi xã trở nên tốt đẹp hơn nhưng lại không có kiến thức. Vì sĩ diện cộng với sự thiếu hiểu biết đã gây nên vụ cháy nổ lớn tại trụ sở Ủy ban và bị thương. Cuối cùng ông đã phải đi cấp cứu trên chính con tàu chở phân đạm mà ông vẫn coi là tàu viễn dương do con rể tương lai của ông cầm lái.

Câu 1 (trang 123 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, giữa người coi trọng “sĩ diện” với người mắc “bệnh sĩ' có gì khác nhau? Văn bản trên (và đoạn tóm tắt vở kịch Bệnh sĩ) cho thấy nhân vật nào hiện thân đầy đủ cho người mắc “bệnh sĩ” Phân tích một số chi tiết tiêu biểu để làm rõ ý kiến.

Trả lời:

- Sự khác nhau giữa người coi trọng “sĩ diện” với người mắc “bệnh sĩ' là:

+ Người coi trọng sĩ diện là người sẽ làm mọi việc để bảo vệ lòng tự trọng của bản thân.

+ Người mắc bệnh sĩ diện là người sẽ làm mọi việc để thể hiện bản thân.

- Văn bản trên cho thấy nhân vật Ông Toàn Nha hiện thân đầy đủ cho người mắc ' bệnh sĩ'.

- Vì háo danh mà phát động cuộc thay trời đổi đất dù ông học hết lớp 4, cho người đóng giả thuyền trưởng tàu viễn dương... Ông làm mọi việc để có thể thể hiện bản thân, nâng cao tên tuổi của mình mà bất chấp làm giả, thậm chí có thể hại người khác.

Câu 2 (trang 123 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Điều gì khiến ông Toàn Nha nghĩ rằng ông đang được chở đi cấp cứu trên một “con tàu viễn dương”, mặc dù trên thực tế, đó chỉ là chiếc tàu chở phân đạm cho địa phương?

Trả lời:

- Vì ông háo danh nên bảo anh Hưng giả làm thuyền trưởng tàu viễn dương. 

- Vì bệnh sĩ của mình mà đến khi đi cấp cứu trên tàu chở phân đạm ông vẫn nghĩ rằng ông đang được chở đi cấp cứu trên một con tàu viễn dương.

Câu 3 (trang 123 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Nêu một số ví dụ trong văn bản về lợi đối thoại và lời chỉ dẫn sân khấu.

Trả lời:

Lời đối thoại là lời in thẳng, còn lời chỉ dẫn sân khấu là lời in nghiêng trong ngoặc đơn.

- Cá lửa nữa, phải dập mau... ta phải về đấy! Nào, Nhàn!

( Có mấy người định chạy đi thì có tiếng huyên náo)

- Ở đấy đã! Đã có người dập lửa! Cứu người cần hơn! Các anh ở đây đã! Cứu người! Cấp cứu!

( Anh Văn Sửu cùng ông Độp, ông Thình khiêng một cái cáng trên đó ông Toàn Nha nằm bất tỉnh, áo quần tơi tả, lấm lem khói pháo, người nhiều vết bỏng, tay, măt đen sì...) .......

Câu 4 (trang 123 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Tóm tắt các hành động làm nảy sinh xung đột và giải quyết xung đột giữa một trong các nhóm nhân vật sau giữa Tiến, Hưng và Xoan, Nhản, giữa Hung và Nhàn.

Trả lời:

Hành động làm nảy sinh xung đột giữa Hưng với Nhàn:

-  Hưng nói dối Nhàn về thân phận lái con tàu chở phân đạm.

- Hành động giải quyết xung đột: Hưng nói sự thật cho Nhàn biết

Câu 5 (trang 123 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):  Phân tích một số thủ pháp trào phúng trong văn bản.

Trả lời:

- Nhà văn xây dựng tình huống xung đột giữa các nhân vật để tô đậm lên tác hại của sự giả dối.

+ Hưng nói dối Nhàn nhưng Nhàn lại biết sự thật;

+ Ông Nha bị bỏng nhưng khi tỉnh dậy vẫn nghĩ mình đang ở trên tàu viễn dương....

- Sử dụng từ ngữ mang tính mỉa mai: Háo danh sĩ, cứ phải viễn dương cơ, biển cơ. Không có cái háo danh của các vị thì làm gì có việc gì rắc rối....

= > Khắc họa rõ nét tính cách của nhân vật từ đó châm biếm thói sống hão danh, mắc bệnh sĩ để rồi hại đến bản thân.

Câu 6 (trang 123 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên là hài kịch?

Trả lời:

- Có bố cục rõ ràng, phân chia các lời nhân vật.

- Có lời kể, hướng dẫn sân khấu

- Xây dựng tình huống truyện thể hiện sự mỉa mia, châm biếm

- …

Câu 7 (trang 123 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Cùng các bạn trong nhóm phân vai, diễn xuất hoặc đọc diễn cảm một cảnh trong văn bản trên.

Trả lời:

- Em và bạn cùng bàn trong nhóm tổ tự phân vai sau đó diễn xuất hoặc đọc diễn cảm một cảnh trong văn bản.