Soạn bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ lớp 8 (Chân trời sáng tạo)

Soạn bài Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

* Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 58 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Theo em, vì sao thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài?

Trả lời:

Thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài vì: Tất cả muôn loài kể cả con người đều được thiên nhiên nuôi dưỡng trong hàng triệu năm để có được như bây giờ.

* Trải nghiệm cùng văn bản

1. Suy luận: Các hình ảnh so sánh, liên tưởng trong đoạn văn này gợi ý nghĩa gì?

- Các hình ảnh so sánh, liên tưởng trong đoạn văn này cho ta thấy mảnh đất và con người nơi đây như hòa chung cùng một nhịp, mang ý nghĩa như tình thân gia đình.

2. Suy luận: Việc lặp lại giả định “Nếu… bán cho Ngài mảnh đất này” có ý nghĩa gì?

- Việc lặp lại giả định “Nếu… bán cho Ngài mảnh đất này” có ý nghĩa nhấn mạnh mảnh đất này là mảnh đất vô cùng thiêng liêng và quý trọng đối với người dân nơi đây, nếu ngài của mua nó hãy tôn trọng và giữ gìn nó như cách mà họ đã và đang làm.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: Qua bức thư trả lời yêu cầu mua đất của Tổng thống Mĩ Phreng-klin, thủ lĩnh người da đỏ Xi-át-tơn, tác giả đã đặt ra một vấn đề có ý nghĩa toàn nhân loại: Con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, phải chăm lo bảo vệ môi trường và thiên nhiên như bảo vệ mạng sống của mình.

Câu 1 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Xác định hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản.

Trả lời:

Hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản là:

- Luận điểm 1: Những điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Mảnh đất là người mẹ, bông hoa là người chị, người em.

• Dòng nước là máu của tổ tiên.

• Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông.

- Luận điểm 2: Những lo lắng của người da đỏ nếu bán đất cho người da trắng

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Họ sẽ lấy đi trong lòng đất những gì họ cần.

• Lòng thèm khát của họ sẽ ngấu nghiến đất đai.

• Họ chẳng để ý đến bầu không khí mà họ hít thở.

- Luận điểm 3: Kiến nghị của người da đỏ

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Phải biết quý trọng đất đai.

• Hãy khuyên bảo chúng đất là mẹ.

Câu 2 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Văn bản chủ yếu hướng đến luận đề nào dưới đây? Lí giải vào hệ thống luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng của văn bản.

a. Hồi đáp lời đề nghị mua đất của Tổng thống Mỹ.

b. Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

Trả lời:

Văn bản chủ yếu hướng đến luận đề: Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Vì:

- Luận điểm 1: Những điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Mảnh đất là người mẹ, bông hoa là người chị, người em.

• Dòng nước là máu của tổ tiên.

• Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông.

- Luận điểm 2: Những lo lắng của người da đỏ nếu bán đất cho người da trắng

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Họ sẽ lấy đi trong lòng đất những gì họ cần.

• Lòng thèm khát của họ sẽ ngấu nghiến đất đai.

• Họ chẳng để ý đến bầu không khí mà họ hít thở.

- Luận điểm 3: Kiến nghị của người da đỏ

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Phải biết quý trọng đất đai.

• Hãy khuyên bảo chúng đất là mẹ.

Câu 3 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Phân tích mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng.

Trả lời:

- Luận đề thể hiện ngay trong nhan đề văn bản là vấn đề chính được nêu ra để bàn luận.

- Luận điểm là những ý kiến thể hiện quan điểm của người viết về luận đề.

- Luận đề được làm sáng tỏ bằng hệ thống luận điểm và các lí lẽ, bằng chứng.

Câu 4 (trang 61 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Em hãy xác định câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn trích sau:

Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác. Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần, chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua. Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu nổi tại sao một con ngựa sắt nhà khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chúng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống. Con người là gì, nếu cuộc sống thiếu những con thú?

Trả lời:

Câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn trích là: Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác.

Câu 5 (trang 62 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

Em hiểu như thế nào về ý kiến: “Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất”? Tìm một số ví dụ từ thực tế để chứng minh cho cách hiểu của em.

Trả lời:

- Em hiểu ý kiến: “Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất” có nghĩa là:

Đất là “Mẹ” bao dung, ban cho “những đứa con” của đất là chúng ta cái “tổ sống”: trú ngụ, trồng trọt… “Những đứa con” của đất khi đó chỉ biết dựa vào bà mẹ thiên nhiên của mình để sinh tồn: nơi để trú ngụ, để trồng trọt, chăn nuôi tạo nên mùa màng hoa trái, cảnh quan thiên nhiên để con người thưởng ngoạn…

- Một số ví dụ thực tế chứng minh:

+ Có đất chúng ta mới có thể xây nhà làm nơi sinh sống, trú ngụ.

+ Có đất mới có thể trồng trọt từ đó có cái ăn cái uống.

+ Nếu đất hư hại sẽ dẫn đến lũ lụt, sạt lở… khiến cuộc sống con người bị đe dọa.

+…

Câu 6 (trang 62 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1): Đoạn văn nào trong bức thư để lại cho em ấn tượng mạnh nhất? Chia sẻ ấn tượng của em với các bạn trong lớp.

Trả lời:

- Đoạn văn trong bức thư để lại cho em ấn tượng mạnh nhất là: “Không khí quả là quý giá với người da đỏ… hương hoa đồng cỏ”.

→ Đọc đến đoạn này chúng ta càng hiểu rõ hơn về sự giao thoa giữa con người và thiên nhiên, mối quan hệ gắn bó tưởng chừng như không thể tách rời ấy đã động vào trái tim của người đọc, người nghe một cảm xúc thiêng liêng khó tả.

Câu 7 (trang 62 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

Theo em, con người cần ứng xử như thế nào với tài nguyên thiên nhiên và sự sống của muôn loài? Trình bày ý kiến của em về vấn đề này bằng một đoạn văn khoảng một trăm năm mươi chữ.

Trả lời:

Đoạn văn tham khảo

Từ xa xưa, thiên nhiên đã là người bạn tuyệt vời nhất và có tầm quan trọng vô cùng đặc biệt với con người. Con người cũng không phụ lòng thiên nhiên khi đã cùng chung tay thực hiện các chính sách bảo vệ môi trường, bảo vệ các loài thú hiếm, giúp chúng không rơi vào nguy cơ tuyệt chủng. Hiện nay, không ít hoạt động trồng cây xanh ven đường, trồng cây xanh-sạch-đẹp được các tổ chức cộng đồng, đặc biệt là được các bạn học sinh tham gia rất nhiệt tình. Cũng bên cạnh đó, có nhiều tổ chức Bảo vệ động vật quý hiếm được lập ra để đảm bảo sự an toàn cũng như ngăn chặn các hành vi săn bắt, buôn bán trái phép của bọn người buôn lậu. Mỗi ngày trôi qua, ở đâu đó lại xuất hiện những hành vi gây ảnh hưởng xấu đến môi trường thiên nhiên như hiện tượng lâm tặc đốn cây rừng, buôn bán gỗ trái phép, ngang nhiên tàn hại các loài thú quý hiếm. Thật đáng xấu hổ, họ chỉ biết hành động vì lợi ích cá nhân, mà không nghĩ đến rằng việc làm đó còn ảnh hưởng sâu sắc đến việc tàn phá môi trường. Là học sinh, tôi luôn có ý thức về sự quan trọng của môi trường đối với đời sống con người. Để thể hiện rõ tình yêu thiên nhiên, tôi và cũng như tất cả mọi người cần chung tay nhau giúp sức, tuyên truyền cho những người xung quanh mình biết về lợi ích của thiên nhiên khi chúng được bảo vệ và tác hại khi chúng ta phá hoại đi tài sản ấy. Vì sự sống của hành tinh này, chúng ta cần biết khai thác, sử dụng hợp lí cũng như bảo tồn, giữ gìn thiên nhiên để nó trở thành một trong những tài sản quý giá nhất của con người chúng ta.