Soạn bài Cây sồi mùa đông lớp 8 (Chân trời sáng tạo)

Soạn bài Cây sồi mùa đông

* Hướng dẫn đọc

Nội dung chính:

Bài văn Cây sồi mùa đông kể về câu chuyện của cô giáo An-na Va-xi-li-ep-na và học trò của cô, Va-xu-skin. Cậu bé luôn đi học muộn và trả lời câu hỏi sai, khiến cô giáo nghi ngờ về tài năng của học sinh. Cô quyết định yêu cầu cậu đưa mình về gặp mẹ của cậu để tìm hiểu về tình trạng này.

Câu 1 (trang 36 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Xác định đề tài và nêu nội dung bao quát của văn bản.

Trả lời:

- Đề tài truyện Cây sồi mùa đông: sự hiểu biết, trận trọng của giáo viên với học sinh; tình yêu thiên nhiên, sự kết nối giữa con người với thiên nhiên.

- Nội dung bao quát của truyện kể về chú bé Xa-vu-skin thường đi học muộn và câu trả lời (được cho là sai) của em trong tiết học từ vựng của cô An-na Va-xi-li-ép-na khi em nhất quyết khẳng định “cây sồi mùa đông” là danh từ. Điều này khiến cho cô giáo muốn tìm hiểu lí do đi học muộn của cậu bé. Sau chuyến đi vào rừng cùng chú bé Xa-vu-skin, cô giáo đã hiểu lí do chủ bé chọn đi con đường rừng để đến trường dù đường đó xa hơn, khiến em thường xuyên đi học muộn và vì sao cậu bé khăng khăng cho rằng “cây sồi mùa đông” là danh tử. Đồng thời, cô phát hiện được vẻ đẹp của một tâm hồn trẻ thơ trong sáng, nhân hậu, yêu thiên nhiên, trân trọng mọi sự sống. Từ đó, cô đã tự phê phán những bài giảng khô khan, chưa hiểu hết vẻ đẹp của tiếng mẹ đẻ cũng như vẻ đẹp muôn màu của cuộc sống.

Câu 2 (trang 36 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Nêu một số chi tiết tiêu biểu thể hiện tình cảm mà cậu bé Xa-vu-skin đã dành cho cây sồi và loài vật trong khu rừng. Điều này góp phần thể hiện nét tính cách gì của nhân vật?

Trả lời:

-Một số chi tiết tiêu biểu thể hiện tình cảm mà cậu bé Xa-vu-skin đã dành cho cây sồi và loài vật trong khu rừng:

+ Cách giới thiệu về cây sồi hết sức yêu thương, tự nhiên như giới thiệu một người quen cũ của mình với cô giáo: “Nó đây này, cây sồi mùa đông”.

+ Hành động cố gắng vần một măng tuyết để tìm con nhóm sống dưới một cái hố, ân cần đắp cho nhóm tấm chăn mộc mạc và trò chuyện với con nhóm, khen ngợi nó rất dịu dàng: “Nó tự ủ ấm mới khéo chứ!”.

+ Hành động bởi tuyết, đưa cô giáo đi thăm hỏi thế giới bé nhỏ sống dưới gốc cây sồi mùa đông: con nhái, bọ dừa, thằn lằn, rệp cây.

+ Cảm giác buồn, củi đầu xuống khi cô giáo An-na Va-xi-li-ép-na bảo chủ bé phải đi học bằng đường nhựa, không được đi tắt qua rừng để thăm cây sồi và các loài sinh vật. Khi cô giáo nói chủ bẻ có thể được đi tắt qua rừng, Xa-vu-skin không dám hứa với cô em sẽ không đi học trễ. Vì em hiểu, mỗi khi đi qua con đường này, tình yêu dành cho cây sồi và các loài vật sẽ mu chân em lại.

+Lời dặn cô An-na Va-xi-li-ép-na khi gặp các con thú có sừng trên đường về: cô chỉ cần giơ gậy làm nó sợ thôi, không nên đánh nó, nó sẽ “giận và bỏ rừng đi biệt mất”. Lời dặn này thể hiện tình yêu, sự lo lắng, quan tâm mà chú bé dành cho các loài vật.

– Từ các chi tiết trên, có thể nhận ra những đặc điểm sau trong tính cách của chú bé

Xa-vu-skin:

+Tâm hồn trong sáng, đẹp đẽ, hài hoà với thiên nhiên kì diệu.

+ Tấm lòng nhân hậu, yêu thương từ những động vật bé nhỏ, bình thưởng nhất cho đến cây sồi hùng vĩ, cao lớn.

+ Tinh tế, biết cách lo lắng, quan tâm, dịu dàng, chu đáo (thể hiện rõ nhất qua chỉ tiết đứng từ xa để bảo vệ cho cô giáo sau giây phút cô trò chia tay nhau).

Câu 3 (trang 36 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Vì sao ở phần cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ép-na bỗng hiểu rằng cái kì diệu nhất trong khu rừng này không phải là cây sồi mùa đông” và gọi Xa-vu-skin là “chú bé công dân tuyệt diệu và bí ẩn của tương lai”

Trả lời:

Ở phần cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ép-na “bỗng hiểu rằng cái kì diệu nhất trong khu rừng này không phải là cây sồi mùa đông” và gọi Xa-vu-skin là “chú bé công dân tuyệt diệu và bí ẩn của tương lai” vì:

– Tâm hồn chủ bé chứa đựng một tình yêu rộng lớn, thuần khiết, nâng niu sự sống của muôn loài. Tuy nhiên, vẻ đẹp của thế giới tâm hồn bên trong chủ bé Xa-vu-skin lại không dễ nhận thấy, nó là một “bí ẩn”, một thách thức cho những nhà sư phạm trong quá trình thấu hiểu học sinh, đồng cảm với những cảm xúc, rung động của chúng.

– Cây sồi chứa đựng sự sống diệu kì của tự nhiên, chú bé Xa-vu-skin chứa đựng sự sống, sức mạnh của tương lai một dân tộc: Những công dân nhân hậu, hiểu biết như chú bé chính là thế hệ sẽ phát triển đất nước. Tuy nhiên, đó cũng là những công dân bị ảnh vì thế giới trí tuệ, tâm hồn của các em cần được khơi gợi, đánh thức bằng sức mạnh của giáo dục. Đó chính là sứ mệnh của người thầy, của những bài giảng truyền cảm hứng và tình yêu đến từ những nhà giáo dục như cô An-na Va-xi-li-ép-na.

Câu 4 (trang 36 sgk Ngữ văn 8 Tập 2): Thông điệp mà nhà văn muốn gửi đến người đọc qua câu chuyện này là gì?

Trả lời:

- Thông điệp mà nhà văn muốn gửi đến người đọc qua câu chuyện này: Sứ mệnh của giáo dục là cần nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn của học sinh đồng thời con người cần sống hài hòa với thiên nhiên, nâng niu mọi sự sống.