Tác giả tác phẩm Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng? (Chân trời sáng tạo 2024) Ngữ văn 8 chi tiết nhất

Tác giả tác phẩm: Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng? - Ngữ văn 8

I. Đọc tác phẩm Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng?

Nhiều người tin rằng, khi nhìn lên bầu trời và thấy sao băng, nếu nhanh chóng ước một điều gì đó thì điều đó chắc chắn sẽ trở thành sự thật. Một số quan niệm cho rằng, sao băng là một hình tượng đẹp và thường gắn liền với nhiều câu chuyện về tình yêu.

Sao băng là gì?

Sao băng thực chất là đường nhìn thấy của các thiên thạch khi chúng đi vào bầu khí quyển Trái Đất với vận tốc rất lớn (khoảng 100 000 km/h). Lực ma sát của không khí đốt cháy thiên thạch làm nó phát sáng khi di chuyển. Thiên thạch có nguồn gốc là bụi vũ trụ, mảnh vụn từ các sao chổi hoặc các tiểu hành tinh.

Hầu hết các thiên thạch bị đốt cháy trước khi chạm vào mặt đất. Tuy nhiên, nếu có kích thước lớn, chúng có thể rơi xuống và tạo nên những hố lòng chảo sâu trên lục địa.

Mưa sao băng là gì?

Mưa sao băng là hiện tượng nhiều sao băng xuất hiện đồng thời hoặc nối tiếp nhau từ chung một điểm xuất phát trên bầu trời.

Khi quan sát những trận mưa sao băng, chúng ta đều có thể dễ dàng nhận thấy các sao băng đều xuất phát hoặc hướng về một khu vực trên bầu trời. Khu vực đó được gọi là tâm điểm của mưa sao băng. Tên của các trận mưa sao băng sẽ được đặt theo tên khu vực chòm sao mà tâm điểm của trận mưa sao băng đó hướng tới.

Mỗi trận mưa sao băng thường kéo dài trong nhiều ngày, tuy nhiên khoảng thời gian sao băng xuất hiện nhiều nhất lại khá ngắn và trong khoảng cực điểm ấy, số lượng sao băng quan sát được có thể từ 10 cho đến 100 sao hoặc nhiều hơn nữa. Thỉnh thoảng, có những trận mưa sao băng dày đặc, mật độ sao quan sát được có thể lên đến hàng nghìn hay thậm chí hàng chục nghìn sao mỗi giờ. Những cơn mưa sao băng như thế được gọi là bão sao băng.

Mỗi năm thường có những trận mưa sao băng nào?

Mỗi năm có rất nhiều trận mưa sao băng. Sau đây là gợi ý cho bạn về một số trận mưa sao băng hằng năm có mật độ sao tương đối cao:

– Mưa sao băng Qua-đờ-ran-tít (Quadrantids): từ 1 – 5/01 hằng năm, cực điểm thường vào 3 – 4/01.
– Mưa sao băng En-ta A-qua-rít (Enta Aquarids): 19/4 – 28/5 hằng năm, cực điểm vào 5 – 6/5.
– Mưa sao băng Pơ-sây (Perseids): 17/7 – 24/8 hằng năm, cực điểm vào 12 – 13/8.
– Mưa sao băng Ơ-ri-ơ-nit (Orionids): 2/10 – 7/11 hằng năm, cực điểm vào 21-22/10.
– Mưa sao băng Lê-ô-nit (Leonids): 10 – 23/11 hằng năm, cực điểm vào 16 – 17/11.
– Mưa sao băng Gie-mi-nit (Geminids): 7 – 17/12 hằng năm, cực điểm vào 12 – 13/12

Việc quan sát được sao băng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như trời mây, độ ô nhiễm không khí của nơi đó hay ánh sáng của Mặt Trăng. Nếu bầu trời nhiều mây thì không thể quan sát được sao băng, hay nơi đó có quá nhiều bụi ô nhiễm hoặc ánh sáng thì việc quan sát sao băng cũng gặp nhiều khó khăn.

Vì sao mưa sao băng lại có chu kì?

Sao băng là sự xuất hiện ngẫu nhiên của các thiên thạch trên bầu trời, vậy tại sao mưa sao băng lại có thể xuất hiện theo chu kì? Bên cạnh bụi vũ trụ thì trên thực tế, nguyên nhân chính làm xuất hiện mưa sao băng chính là các sao chổi. Sao chổi là những thiên thể quay quanh Mặt Trời với quỹ đạo riêng. […] Do được cấu tạo bởi băng, bụi và đá nên khi chuyển động gần Mặt Trời, đuôi sao chổi bị sức nóng của Mặt Trời đốt cháy, tạo thành những dải bụi trên quỹ đạo. Nếu quỹ đạo của Trái Đất cắt ngang quỹ đạo của dải bụi này thì ít nhất mỗi năm vào đúng một thời điểm nhất định, Trái Đất sẽ đi xuyên qua dải bụi đó và hiện tượng mưa sao băng sẽ xảy ra trong thời gian đó. Vì vậy, hầu hết các trận mưa sao băng đều có chu kì là một năm.

[…]

II. Tìm hiểu tác phẩm Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng?

1. Thể loại 

- Văn bản thông tin

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác 

- Theo sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng, https://voh.vom.vn, ngày 16/03/2022; 1001 thắc mắc: Sao băng lao nhanh thế nào, vì sao bốc cháy trên không trung?, https://tienphong.vn, ngày 16/3/2022)

3. Phương thức biểu đạt

Văn bản Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng? có phương thức biểu đạt là tự sự.

4. Ý nghĩa nhan đề Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng?

Sao băng là đường nhín thấy của các thiên thạch khi chúng đi vào bầu khí quyển..., mưa sao băng là hiện tượng nhiều sao băng xuất hiện đồng thời hoặc nối tiếp nhau từ chung một điểm xuất phát trên bầu trời; các trận mưa sao băng như Qua-đờ-ran-tit, En-ta A-qua-rít,.....

5. Tóm tắt văn bản Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng?

- Nêu định nghĩa “sao băng”

- Nêu định nghĩa “mưa sao băng”

- Cách đặt tên các trận mưa sao băng

- Thời gian và mật độ của các trận mưa sao băng

- Các trận mưa sa băng trong một năm

- Ảnh hưởng của thời tiết đến việc quan sát mưa sao băng

- Giải thích lý do mưa sao băng có chu kì

6. Bố cục bài Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng?

Gồm 4 phần.

- Phần 1 (từ đầu đến “trên lục địa”): giới thiệu về sao băng

- Phần 2 (tiếp đến “bão sao băng”): giới thiệu về mưa sao băng

- Phần 3 (tiếp đến “nhiều khó khăn”): Thống kê về mưa sao băng

- Phần 4 (còn lại): Chu kì của mưa sao băng

7. Giá trị nội dung

+ Giải thích và trình bày cơ chế, nguyên nhân dẫn đến sao băng và mưa sao băng.

8. Giá trị nghệ thuật

 Sử dụng ngôn ngữ phi vật thể giúp cho văn bản trở nên sinh động, dễ hiểu. 

- Sử dụng cách trình bày thông tin theo cấu trúc so sánh và đối chiếu đối tượng.

- …

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Sao băng là gì và những điều bạn cần biết về sao băng?

1. Giới thiệu khái quát và quá trình xảy ra sao băng và hiện tuợng mưa sao băng

- Sao băng thực chất là đường nhìn thấy của các thiên thạch khi chúng đi vào bầu khí quyển Trái Đất với vận tốc rất lớn (khoảng 100 000 km/h). 

- Mưa sao băng là hiện tượng nhiều sao băng xuất hiện đồng thời hoặc nối tiếp nhau từ chung một điểm xuất phát trên bầu trời.

- Mỗi trận mưa sao băng thường kéo dài trong nhiều ngày, tuy nhiên khoảng thời gian sao băng xuất hiện nhiều nhất lại khá ngắn và trong khoảng cực điểm ấy, số lượng sao quan sát được có thể từ 10 cho đến 100 sao hoặc nhiều hơn nữa. 

2. Giải thích nguyên nhân diễn ra hiện tượng sao băng, mưa sao băng và sự việc cuối của hiện tượng mưa sao băng

- Nguyên nhân: Là do lực ma sát của không khí đốt cháy thiên thạch làm nó phát sáng khi di chuyển. 

-  Cách thức diễn ra: Các sao băng đều xuất phát hoặc hướng về một khu vực trên bầu trời. Khu vực đó được gọi là tâm điểm của mưa sao băng. 

- Sự việc cuối của hiện tượng sao băng, mưa sao băng là:

+ Mưa sao băng Quadrantids: xuất hiện từ ngày 01 đến ngày 05 tháng 1 hằng năm, cực điểm vào ngày 03 đến ngày 04 tháng 01. 

+ Mưa sao băng Enta Aquarids: xuất hiện từ ngày 19 tháng 4 đến ngày 28 tháng 5 hằng năm, cực điểm vào ngày 05 đến ngày 06 tháng 5. 

+...

IV. Các đề văn mẫu

Đề bài: Bài văn thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên sao băng

Thế giới tự nhiên vô cùng phong phú và đa dạng, trong đó có một hiện tượng đầy mê hoặc và kỳ thú – sao băng. Sao băng, một dấu ấn của vũ trụ trên bầu trời đêm, đã thu hút con người suốt hàng nghìn năm qua. Bài viết này sẽ giải thích về sao băng, nguyên nhân hình thành, tác động của nó, và tầm quan trọng trong tâm hồn con người.

Sao băng, thực chất, là dấu vết của các thiên thạch khi chúng tiếp xúc với bầu khí quyển Trái Đất. Chúng di chuyển với tốc độ lớn, khoảng 100,000 km/h, và lực ma sát của không khí đốt cháy chúng, tạo ra ánh sáng mạnh mẽ. Nguồn gốc của các thiên thạch này có thể là bụi vũ trụ hoặc các mảng đá từ sao chổi và tiểu hành tinh. Khi chúng tiếp xúc với không khí, áp suất tạo ra sự phát sáng đặc biệt của sao băng.

Một trong những điều thú vị về sao băng là nguyên nhân hình thành. Sao chổi, gồm băng, bụi, và đá, di chuyển xung quanh Mặt Trời theo quỹ đạo h hyperbolic hoặc elliptical. Khi một sao chổi tiến sát Mặt Trời, nhiệt độ gia tăng dẫn đến sự bay hơi và phát ra các bụi. Nếu sao chổi tiếp tục di chuyển và gần Trái Đất, các bụi và khí của nó bay vào khí quyển, tạo ra nhiều sao băng nhỏ. Điều này là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng mưa sao băng, khi nhiều sao băng xuất hiện đồng thời hoặc nối tiếp nhau từ cùng một điểm trên bầu trời.

Hằng năm, chúng ta có cơ hội quan sát mưa sao băng, và mỗi trận mưa sao băng có thể kéo dài trong nhiều ngày. Tuy nhiên, khoảng thời gian tối ưu để quan sát sao băng khá ngắn, thường chỉ vài giờ. Trong khoảng thời gian này, số lượng sao băng quan sát được có thể lên đến hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn. Đôi khi, có những trận mưa sao băng dày đặc, gọi là bão sao băng.

Tuy việc quan sát sao băng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời tiết, ô nhiễm ánh sáng, và vị trí địa lý, nhưng nó vẫn mang lại trải nghiệm độc đáo cho con người. Mưa sao băng thường được kết hợp với việc thực hiện điều ước. Dù cho điều ước có thành hiện thực hay không, sao băng vẫn là một phần của thế giới tự nhiên đầy kỳ diệu, luôn đánh thức sự tò mò và sự kính trọng của con người về vũ trụ rộng lớn.

Sao băng không chỉ là hiện tượng tự nhiên thú vị mà còn là một phần của văn hóa và tâm linh của loài người. Và với những người yêu thiên văn, sao băng luôn là một nguồn cảm hứng và niềm tin về sự kỳ diệu của vũ trụ.