Lý thuyết Tìm số chưa biết trong phép tính
- Xác định số cần tìm là số nào trong một phép tính.
a.b = c thì a; b là thừa số và c là tích.
a:b = c với b ≠ 0 thì a là số bị chia, b là số chia và c là thương.
a:b = c (dư r) thì a là số bị chia, b là số chia và c là thương và r là số dư.
- Dựa vào bài toán để áp dụng một trong các quy tắc sau:
+ Muốn tìm một thừa số trong một tích ta lấy tích chia cho thừa số còn lại.
a.b = c thì a = c:b và b = c:a (a; b ≠0)
+ Muốn tìm số bị chia ta lấy thương nhân với số chia rồi cộng với số dư (nếu có).
+ Muốn tìm số chia ta lấy số bị chia trừ đi số dư (nếu có) rồi chia cho thương.
a:b = c (dư r) thì a = c.b + r; b = (a – r):c
+ Mở rộng: nếu a.b = 0 thì a = 0 hoặc b = 0.
- Kết luận số, chữ số tìm được.
Ví dụ 1. Tìm x biết:
a) (x – 25):9 =15
b) x: 15 = 5 (dư 3)
Hướng dẫn giải:
a) (x – 25):9 =15
x – 25 = 15.9
x – 25 =135
x = 135 + 25
x = 160
Vậy x = 160
b) x: 15 = 5 (dư 3)
x = 5.15 + 3
x = 78
Vậy x = 78
Ví dụ 2. Tìm x biết:
a) 250 : (10 – x) = 25
b) 483:x = 26 (dư 15)
Hướng dẫn giải:
a) 250 : (10 – x) = 25
10 – x = 250 : 25
10 – x = 10
x = 10 – 10
x = 0
Vậy x = 0
b) 483:x = 26 (dư 15)
x = (483 – 15) : 26
x = 468 : 26
x = 18
Vậy x = 18
Ví dụ 3. Tìm a; b biết:
a) 52.(9 – x) = 52
b) + 774
Hướng dẫn giải:
a) 52.(9 – x) = 52
9 – x = 52 : 52
9 – x = 1
x = 9 – 1
x = 8
Vậy x = 8
b) + 774 =
+ 774 =
− = 774
= 774 : 9
= 86
Vậy a = 8 và b = 6