Al + H2O + NaOH → NaAlO2 + H2 l Al ra NaAlO2

Phản ứng Al + H₂O + NaOH → NaAlO₂ + H₂

1. Phương trình phản ứng 

2Al + 2H₂O + 2NaOH → 2NaAlO₂ + 3H₂↑

2. Điều kiện phản ứng

Nhiệt độ: Từ 400^oC - 500^oC

3. Phương trình ion rút gọn

Phương trình phân tử

2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂↑

Phương trình ion rút gọn

2Al + 2H₂O + 2OH^- → 2AlO₂^- + 3H₂

4. Cách tiến hành phản ứng 

Cho đồng Al tác dụng với dung dịch bazo NaOH.

5. Hiện tượng Hóa học

Kim loại Al tan dần trong dung dịch và xuất hiện bọt khí, khí thoát ra chính là hidro H.

Bản chất của phản ứng nhôm tác dụng với dung dịch kiềm như sau: Ở điều kiện bình thường nhôm có lớp oxit Al₂O₃ rất mỏng, bền và mịn bảo vệ nhôm nên nhôm không tác dụng với nước. Khi nhôm tiếp xúc với dung dịch kiềm thì lớp oxit Al₂O₃ này sẽ bị kiềm hòa tan, khi đó nhôm không còn màng oxit bảo vệ, nhôm sẽ tác dụng với nước theo phương trình sau:

2Al + 6H₂O → 2Al(OH)₃↓+ 3H₂↑ (1)

Al(OH)₃ tác dụng tiếp với dung dịch kiểm theo phương trình:

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + H₂O (2)

Vậy phản ứng nhôm tan trong dung dịch kiểm là sự tổng hợp của phương trình (1),(2) và giải phóng khí H₂:

2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂

6. Tính chất hóa học của nhôm

6.1. Tác dụng với oxi và một số phi kim.

4Al + 3O₂→ 2Al₂O₃

ở điều kiện thường, nhôm phản ứng với oxi tạo thành lớp Al₂O₃ mỏng bền vững, lớp oxit này bảo vệ đồ vật bằng nhôm, không cho nhôm tác dụng oxi trong không khí, nước.

2Al + 3Cl₂ → 2AlCl₃

6.2. Nhôm tác dụng với axit (HCl, H₂SO₄ loãng,..)

• Tác dụng với axit (HCl, H₂SO₄ loãng,..)

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Chú ý: Nhôm không tác dụng với H₂SO₄, HNO₃ đặc, nguội

• Tác dụng với axit có tính oxi hóa mạnh như HNO₃ hoặc H₂SO₄ đậm đặc

Al + 4HNO₃→ Al(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

Al + 6HNO₃ → Al(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

2Al + 6H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

6.3. Tác dụng với dung dịch muối của kim loại yếu hơn.

AI + 3AgNO₃ → Al(NO₃)₃ + 3Ag

2Al + 3FeSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Fe

6.4. Tính chất hóa học riêng của nhôm.

Do lớp oxit nhôm bị hòa tan trong kiềm nên nhôm phản ứng với dung dịch kiềm.

2Al + 2H₂O + 2NaOH → 2NaAlO₂+ 3H₂↑

6.5. Phản ứng nhiệt nhôm.

Phản ứng nhiệt nhôm là phản ứng hóa học toả nhiệt trong đó nhôm là chất khử ở nhiệt độ cao.

Ví dụ nổi bật nhất là phản ứng nhiệt nhôm giữa oxit sắt III và nhôm:

Fe₂O₃+ 2Al → 2Fe + Al₂O₃

Một số phản ứng khác như:

3CuO+ 2Al → Al₂O₃ + 3Cu

8Al + 3Fe₃O₄ → 4Al₂O₃ + 9Fe

6.6. Ứng dụng của Al

Máy cắt rất dễ kiếm và các bộ phận trong nhà máy sản xuất được làm bằng Al. Với đặc tính sáng và không rỉ sét, Al dần trở thành vật liệu không thể thiếu đối với mọi nhà máy. Một số mặt hàng được làm bằng Al, chẳng hạn như: Khung xe máy, khung xe hơi, thùng xe tải, các chi tiết tản nhiệt...

Đặc biệt, Al được sử dụng trong sản xuất trong ngành hàng không vũ trụ. Thân máy bay và cánh được làm bằng nhôm. Các ứng dụng dựa vào trọng lượng riêng nhẹ và bền của nhôm là rất cần thiết để tiết kiệm tối đa trọng lượng trong không khí.

7. Tính chất hoá học của NaOH

NaOH là một bazơ mạnh nó sẽ làm quỳ tím chuyển màu xanh, còn dung dịch phenolphtalein thành màu hồng. Một số phản ứng đặc trưng của Natri Hidroxit được liệt kê ngay dưới đây.

Phản ứng với axit tạo thành muối + nước:

NaOH_dd + HCl_dd→ NaCl_dd + H₂O

Phản ứng với oxit axit: SO₂, CO₂…

2NaOH + SO₂→ Na₂SO₃ + H₂O

NaOH + SO₂→ NaHSO₃

Phản ứng với axit hữu cơ tạo thành muối và thủy phân este, peptit:

Phản ứng với muối tạo bazo mới + muối mới (điều kiện: sau phản ứng phải tạo thành chất kết tủa hoặc bay hơi):

2NaOH + CuCl₂→ 2NaCl + Cu(OH)_2↓

Tác dụng với kim loại lưỡng tính:

2NaOH + 2Al + 2H2O→ 2NaAlO₂ + 3H₂↑

2NaOH + Zn → Na₂ZnO₂ + H₂↑

Tác dụng với hợp chất lưỡng tính:

NaOH + Al(OH)₃ → NaAl(OH)₄

2NaOH + Al₂O₃ → 2NaAlO₂ + H₂O

8. Bài tập vận dụng liên quan

Câu 1. Nhận định nào sau đây sai về tính chất vật lí của nhôm?

A. Nhôm là kim loại nhẹ, dẫn nhiệt tốt.

B. Nhôm là kim loại màu trắng bạc, có ánh kim.

C. Nhôm dẫn điện tốt hơn đồng.

D. Nhôm có tính dẻo dễ kéo sợi.

Lời giải:

Đáp án: C

A đúng vì nhôm là kim loại nhẹ, dẫn nhiệt tốt.

B đúng vì nhôm là kim loại màu trắng bạc, có ánh kim.

C sai vì nhôm có độ dẫn điện bằng 2323 độ dẫn điện đồng (dẫn điện kém hơn đồng).

D đúng nhôm có tính dẻo dễ kéo sợi

Câu 2. Nhôm không tan trong dung dịch nào sau đây?

A. HCl.

B. H₂SO₄.

C. NaHSO₄.

D. NH₃.

Lời giải:

Đáp án: D

Phương trình phản ứng minh họa

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

2Al + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂

2Al + 6NaHSO₄ → 3Na₂SO₄ + Al₂(SO₄)₃ + 3H₂

Câu 3. Chất nào sau đây tác dụng với dung dịch NaAlO₂ thu được kết tủa?

A. khí CO₂.

B. dung dịch NaOH.

C. dung dịch Na₂CO₃.

D. dung dịch HCl dư.

Lời giải:

Đáp án: A

Phương trình phản ứng minh họa

NaAlO₂ + CO₂ + 2H₂O → Al(OH)₃↓+ NaHCO₃

NaAlO₂ + HCl + H₂O → NaCl + Al(OH)₃↓

Al(OH)₃ + 3HCl (dư) → AlCl₃ + 3H₂O

Câu 4. Cho 2,7 gam Al tan hoàn toàn trong dung dịch NaOH, sau phản ứng thu được V lít thoát ra. Giá trị của V ở điều kiện tiêu chuẩn là:

A. 6,72 lít

B. 2,24 lít

C. 3,36 lít

D. 4,48 lít

Lời giải:

Đáp án: C

n_Al = 0,1 mol

Phương trình phản ứng hóa học

2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂↑

0,1 mol → 0,15 mol

V_H2 = 0,15.22,4 = 3,36 lít

Câu 5. Rót 100ml dung dịch NaOH 3,5M vào 100 ml dung dịch AlCl₃ 1M thu được m gam kết tủa. Tính m?

A. 3,9 gam

B. 1,95 gam

C. 7,8 gam

D. 11,7 gam

Lời giải:

Đáp án: A

n_NaOH= 0,35 mol

n_AlCl3= 0,1 mol

Phương trình phản ứng hóa học

AlCl₃+ 3NaOH → Al(OH)₃ + 3NaCl

=> NaOH dư 0,05 mol. Tạo 0,1 mol Al(OH)₃

Vì dư kiềm nên Al(OH)₃ tan 1 phần

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂+ 2H₂O

=> n_{Al(OH)3 tan}= 0,05 mol

=> n_{Al(OH)3 dư}= 0,1 - 0,05= 0,05 mol

=> m_{Al(OH)3 dư}= 3,9g

Câu 6. Cho các nhận định sau:

(1) Nhôm là kim loại nhẹ, dễ dát mỏng, có tính khử mạnh, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt.

(2) Các kim loại kiềm thổ tác dụng được với nước ở điều kiện thường.

(3) Các kim loại kiềm và kiềm thổ được điều chế bằng phương pháp điện phân nóng chảy muối halogen.

(4) Thành phần cacbon trong gang trắng nhiều hơn trong gang xám.

(5) Trong công nghiệp, crom được dùng để sản xuất và bảo vệ thép.

(6) Phèn chua được dùng trong ngành thuộc da, chất cầm màu trong công nghiệp nhuộm vải.

(7) Các kim loại kiềm dễ cháy trong oxi khi đốt, chỉ tạo thành các oxit.

(8) Ở nhiệt độ cao, các kim loại đứng trước H đều khử được H₂O.

Số nhận định đúng là:

A. 3

B. 5

C. 4

D. 6

Lời giải:

Đáp án: C

Cho các nhận định sau:

(1) Đúng Nhôm là kim loại nhẹ, dễ dát mỏng, có tính khử mạnh, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt.

(2) Sai vì Mg, Be không tác dụng được với nước ở nhiệt độ thường

(3) Đúng Các kim loại kiềm và kiềm thổ được điều chế bằng phương pháp điện phân nóng chảy muối halogen.

Kim loại kiềm kiềm thổ và nhôm có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân nóng chảy.

Các kim loại kiềm và kiềm thổ được điều chế bằng phương pháp điện phân nóng chảy muối halogen.

(4) Đúng

Gang xám: Chủ yếu, thành phần của gang xám là; khoảng 2,5% đến 4,0% cacbon, 1% đến 3% silic và phần còn lại cân bằng sử dụng sắt.

Gang trắng: Nói chung, gang trắng chủ yếu chứa cacbon và silic; khoảng 1,7% đến 4,5% cacbon và 0,5% đến 3% silic.

(5) Trong công nghiệp, crom được dùng để sản xuất và bảo vệ thép.

(6) Đúng

Phèn chua được dùng trong ngành công nghiệp thuộc da, công nghiệp giấy, chất cầm màu trong ngành nhuộm vải, chất làm trong nước. Công thức hoá học của phèn chua là K₂SO₄.Al₂(SO₄)₃.24H₂O.

(7) Các kim loại kiềm dễ cháy trong oxi khi đốt, chỉ tạo thành các oxit.

(8) Ở nhiệt độ cao, các kim loại đứng trước H đều khử được H₂O.

Câu 7. Nhận định không chính xác về nhôm là:

A. Nhôm là kim loại nhẹ, dễ dát mỏng.

B. Nhôm là kim loại có tính khử tương đối mạnh.

C. Trong công nghiệp, nhôm được điều chế bằng phương pháp điện phân nóng chảy.

D. Nhôm có thể khử được các oxit của kim loại kiềm.

Lời giải:

Đáp án: D

Nhận định không chính xác về nhôm là: Nhôm có thể khử được các oxit của kim loại kiềm.

Câu 8. Cho các nhận định sau, nhận định nào đúng

(1) Nhôm là chất rắn màu trắng, nhẹ, có ánh kim

(2) Nhôm dẫn điện , dẫn nhiệt kém

(3) Nhôm dễ dát mỏng, kéo sợi

(4) Nhôm dẫn nhiệt tốt nên được dùng làm nồi, xoong nấu ăn

(5) Điều chế nhôm bằng phương pháp điện phân nóng chảy

A. (1), (2), (3)

B. (1), (3), (4), (5)

C. (3),(4),(5)

D. (2), (4), (5)

Lời giải:

Đáp án: B

1) Nhôm là chất rắn màu trắng, nhẹ, có ánh kim => đúng

(2) Nhôm dẫn điện , dẫn nhiệt kém => sai

(3) Nhôm dễ dát mỏng, kéo sợi => đúng

(4) Nhôm dẫn nhiệt tốt nên được dùng làm nồi, xoong nấu ăn => đúng

(5) Điều chế nhôm bằng phương pháp điện phân nóng chảy => đúng

Câu 9. Hòa tan hết a mol Al vào dung dịch chứa 2a mol NaOH thu được dung dịch X. Kết luận nào sau đây đúng

A. Sục CO₂ dư vào dung dịch X thu được a mol kết tủa.

B. Dung dịch X không phản ứng với dung dịch CuSO₄.

C. Thêm 2a mol HCl vào dung dịch X thu được 2a32a3 mol kết tủa.

D. Dung dịch X làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ.

Lời giải:

Đáp án: A

Phương trình phản ứng hóa học

Al + 2H₂O + 2NaOH → 3H₂ + 2NaAlO₂

a a a (mol)

Dung dịch X gồm: NaOH dư (a mol) và NaAlO₂ (a mol)

A. 2H₂O + NaAlO₂ + CO₂ → Al(OH)₃ + NaHCO₃

a a a (mol)

NaOH + CO₂ → Na₂CO₃

B. CuSO₄ + NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄

C. HCl + NaOH → NaCl + H₂O

a a (mol)

H₂O + HCl + NaAlO₂ → Al(OH)₃ + NaCl

a a a (mol)

D. dung dịch X chứa NaOH dư do đó làm quỳ hóa xanh

Câu 10. Hòa tan m gam hỗn hợp X gồm Al và Na có tỉ lệ mol 1:2 vào nước dư thu được 4,48 lít khí (đktc). Giá trị của m là

A. 5,84.

B. 6,15.

C. 7,30.

D. 3,65.

Lời giải:

Đáp án: A

Gọi n_Al = x (mol)

=> n_Na = 2x (mol)

n_H2 = 4,48/22,4 = 0,2 (mol)

Phương trình phản ứng hóa học

Na + H₂O → NaOH + 0,5H₂↑

2x → x (mol)

Al + NaOH + H₂O → NaAlO₂ + 1,5H₂↑

x → 1,5x (mol)

Vì Na : Al có tỉ lệ 1: 2 nên cả Na và Al cùng phản ứng hết

=> n_H2 = x + 1,5x = 0,2

=> x = 0,08 (mol)

=> m = 0,08.27 + 2.0,08.23 = 5,84 (g)

Câu 11. Dãy chất nào dưới đây tác dụng với nhôm (dạng bột) là:

A. O₂, dung dịch Ba(OH)₂, dung dịch HCl.

B. Dung dịch Na₂SO₄, dung dịch NaOH, Cl₂

C. H₂, I₂, dung dịch HNO₃ đặc nguội, dung dịch FeCl₃

D. Dung dịch FeCl₃, H₂SO₄ đặc nguội, dung dịch KOH

Lời giải:

Đáp án: A

Al không phản ứng với dung dịch HNO₃ đặc nguội, H₂SO₄ đặc nguội, Dung dịch Na₂SO₄ nên => B, C, D sai

Phương trình phản ứng minh họa

4Al + 3O₂→ 2Al₂O₃

2Al + Ba(OH)₂ + 2H₂O → Ba(AlO₂)₂+ 3H₂

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Câu 12. Dãy các chất nào sau đây khi phản ứng với HNO₃ đặc nóng đều tạo khí:

A. Cu(OH)₂, FeO, C

B. Fe₃O₄, C, FeCl₂

C. Na₂O, FeO, Ba(OH)₂

D. Fe₃O₄, C, Cu(OH)₂

Lời giải:

Đáp án: B

Phương trình phản ứng minh họa

Fe₃O₄ + 10HNO₃ → 3Fe(NO₃)₃+ NO₂ + 5H₂O

C + 4HNO₃→ CO₂ + 4NO₂ + 2H₂O

3FeCl₂ + 10HNO₃ → 3Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O + 6HCl

Câu 13. Thí nghiệm nào sau đây có kết tủa sau phản ứng?

A. Cho dung dịch NH₃ đến dư vào dung dịch AlCl₃

B. Cho dung dịch NaOH đến dư vào dung dịch Cr(NO₃)₃

C. Thổi CO₂ đến dư vào dung dịch Ba(OH)₂

D. Cho dung dịch HCl đến dư vào dung dịch NaAlO₂

Lời giải:

Đáp án: A

B. Cho dung dịch NaOH đến dư vào dung dịch Cr(NO₃)₃.

NaOH + Cr(NO₃)₃ → Cr(OH)₃+ NaNO₃

Cr(OH)₃ + NaOH → NaCrO₂+ H₂O

C. Thổi CO₂ đến dư vào dung dịch Ba(OH)₂.

CO₂+ Ba(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

CO₂ + BaCO₃ + H₂O → Ca(HCO₃)₂.

D. Cho dung dịch HCl đến dư vào dung dịch NaAlO₂.

NaAlO₂ + HCl + H₂O → Al(OH)₃+ NaCl

Al(OH)₃ + 3HCl → AlCl₃ + 3H₂O.

A. Cho dung dịch NH₃ đến dư vào dung dịch AlCl₃.

AlCl₃ + 3NH₃+ H₂O → Al(OH)₃ + 3NH₄Cl

Nên thí nghiệm có kết tủa sau phản ứng: Cho dung dịch NH₃ đến dư vào dung dịch AlCl₃.

Câu 14. Chọn nhận định sai:

A. HNO₃ là chất lỏng, không màu, tan có giới hạn trong nước.

B. N₂O₅ là anhiđrit của axit nitric

C. Dung dịch HNO₃ có tính oxi hoá mạnh do có ion NO₃^-

D. HNO₃ là axit mạnh.

Lời giải:

Đáp án: A

HNO₃ là chất lỏng, không màu, tan có giới hạn trong nước.

Câu 15. Cho một lá nhôm vào ống nghiệm chứa dung dịch Hg(NO₃)₂, thấy có một lớp thủy ngân bám trên bề mặt nhôm. Hiện tượng tiếp theo quan sát được là:

A. khí hiđro thoát ra mạnh.

B. khí hiđro thoát ra sau đó dừng lại ngay.

C. lá nhôm bốc cháy.

D. lá nhôm tan ngay trong thủy ngân và không có phản ứng.

Lời giải:

Đáp án: A

Phương trình phản ứng có thể xảy ra

2Al + 3Hg(NO₃)₂ → 2Al(NO₃)₃ + 3Hg

Al sẽ tạo với Hg hỗn hống. Hỗn hống Al tác dụng với nước

2Al + 6H₂O → 2Al(OH)₃ + 3H₂

Câu 16. Thực hiện các thí nghiệm sau :

(a) Cho từ từ NaOH đến dư vào dung dịch Al₂(SO₄)₃,

(b) Cho từ từ Al₂(SO₄)₃ đến dư vào dung dịch NaOH,

(c) Cho từ từ NH₃ đến dư vào dung dịch Al₂(SO₄)₃,

(d) Cho từ từ Al₂(SO₄)₃ đến dư vào dung dịch NH₃.

(e) Cho từ từ HCl đến dư vào dung dịch NaAlO₂.

(f) Cho từ từ NaAlO₂ đến dư vào dung dịch HCl

(g) Cho từ từ Al₂(SO₄)₃ đến dư vào dung dịch NaAlO₂

Trong các thí nghiệm trên, số thí nghiệm xuất hiện kết tủa là

A. 2.

B. 3.

C. 5.

D. 7.

Lời giải:

Đáp án: C

a) Xuất hiện kết tủa màu trắng, lượng kết tủa tăng dần đến cực đại và sau đó kết tủa tan ra cho đến hết, dung dịch trở nên trong suốt.

Al₂(SO₄)₃ + 6NaOH → 2Al(OH)₃ + 3Na₂SO₄;

Al(OH)₃ + NaOH → NaAlO₂ + 2H₂O.

b) Xuất hiện kết tủa màu trắng

Al₂(SO₄)₃ + 6NaOH → 2Al(OH)₃ + 3Na₂SO₄

c) Có kết tủa keo trắng xuất hiện.

Al₂(SO₄)₃ + 6NH₃ + 6H₂O → 2Al(OH)₃ + 3(NH₄)₂SO₄

d) Có kết tủa keo trắng xuất hiện.

Al₂(SO₄)₃ + 6NH₃ + 6H₂O → 2Al(OH)₃ + 3(NH₄)₂SO₄

e) Ban đầu: NaAlO₂+ HCl + H₂O → Al(OH)₃↓ + NaCl.

Sau đó, Al(OH)₃ ↓ + 3HCl → AlCl₃ + 3H₂O

f) Có kết tủa trắng xuất hiện

NaAlO₂ + HCl + H₂O → Al(OH)₃↓ + NaCl

g) Có kết tủa trắng xuất hiện

Al₂(SO₄)₃ + 6NaAlO₂ + 12H₂O → 8Al(OH)₃ + 3Na₂SO₄

Câu 17. Cho m gam hỗn hợp X gồm 2 kim loại kiềm thuộc 2 chu kì liên tiếp tác dụng với 180 ml dung dịch Al₂(SO₄)₃ 1M thu được 15,6 gam kết tủa; khí H₂ và dung dịch A. Nếu cho m gam hỗn hợp X tác dụng với 240 gam dung dịch HCI 18,25% thu được dung dịch B và H₂. Cô cạn dung dịch B thu được 83,704 gam chất rắn khan. Biết rằng m < 45 gam. Phần trăm khối lượng của kim loại kiềm có nguyên tử khối nhỏ hơn trong X là:

A. 48,57%.

B. 37,10%.

C. 16,43%.

D. 28,22%.

Lời giải:

Đáp án: D

Đặt công thức chung của 2 kim loại là X : n_Al³⁺ = 0,36 mol; n_Al(OH)3 = 0,2 mol

Trường hợp 1: OH^- phản ứng với Al³⁺ dư:

n_OH^- = 3n↓ = 0,6 = n_X

Trường hợp 2: OH^- dư phản ứng Al³⁺

n_OH^- = 3n_Al³⁺ + (n_Al³⁺ - n_↓) = 1,24 = n_X

Nếu n_X = 0,6 < n_HCl ⇒ 83,704 gam muối XCl

⇒ n_Cl^- = 0,6 mol hay m_Cl^- = 21,3 gam ⇒ m_X = 62,404 gam > 45(loại)

Nếu n_X = 1,24 mol > n_HCl ⇒ 83,704 gam gồm muối XCl (1,2 mol) và XOH (0,04 mol)

⇒ m_X = 40,424 < 45 . Ta có: X = 32,6

Hai kim loại kiềm là Na và K

Tính được số mol Na và K lần lượt là 0,496 và 0,744

%m_Na = 28,22%

Câu 18. Dùng hóa chất nào sau đây để phân biệt Zn(NO₃)₂ và Al(NO₃)₃?

A. Dung dịch NaOH

B. Dung dịch Ba(OH)₂

C. Dung dịch NH₃

D. Dung dịch nước vôi trong

Lời giải:

Đáp án: C

Khi cho NH₃ vào 2 dung dịch cả 2 dung dịch đều xuất hiện kết tủa hidroxit, nhưng Zn(OH)₂ tạo thành có khả năng tạo phức với NH₃ nên kết tủa lại tan, còn với Al(OH)₃ không tan trong NH₃

Al³⁺ tạo kết tủa keo trắng Al³⁺+ 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃ + 3NH₄⁺

Zn²⁺ tạo kết tủa tan trong NH3 dư, Zn²⁺ + 2NH₃ + 2H₂O → Zn(OH)₂ + 2NH₄⁺

Zn(OH)₂ + 4NH₃ → (Zn(NH₃)₄)(OH)₂

Câu 19. Câu nào dưới đây nói đúng về tính chất vật lí của nhôm

A. Màu trắng bạc, nhẹ, có ánh kim, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt.

B. Màu trắng bạc nặng, có ánh kim, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt.

C. Màu trắng xám, nhẹ, có ánh kim, dẫn điện và nhiệt kém.

D. Màu trắng xám, nặng, có ánh kim, dẫn điện và nhiệt kém.

Lời giải:

Đáp án: A

Tính chất vật lí của nhôm: Màu trắng bạc, nhẹ, có ánh kim, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt.

Câu 20. Cho 0,51 gam oxit của một kim loại có công thức là M₂O₃ tác dụng vừa đủ 300 ml dung dịch HCl 0,1M. Công thức oxit đó.

A. Fe₂O₃

B. Al₂O₃

C. Cr₂O₃

D. Mn₂O₃

Lời giải:

Đáp án: B

n_HCl = 0,3.0,1 = 0,03 mol

Phương trình phản ứng tổng quát

M₂O₃ + 6HCl → 2MCl₃ + 3H₂O

x mol 6 mol

Ta có: 6x = 0,03 => x = 0,005 mol

=> M_M2O3 = 0,51/0,005 = 102 (g/mol) => MM =(102−3.12)/2= 27 (g/mol)

Câu 21. Thả một mẩu nhôm vào ống nghiệm chứa dung dịch CuSO₄. Sau phản ứng quan sát được hiện tượng gì:

A. Không có dấu hiệu phản ứng.

B. Có chất rắn màu trắng bám ngoài lá nhôm, màu xanh của dung dịch CuSO₄ nhạt dần.

C. Có chất rắn màu đỏ bám ngoài lá nhôm, màu xanh của dung dịch CuSO₄ nhạt dần.

D. Có chất khí bay ra, dung dịch không đổi màu

Lời giải:

Đáp án: B

Phương trình phản ứng minh họa

2Al + 3CuSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Cu

→ Có chất rắn màu đỏ bám ngoài lá nhôm, màu xanh của dung dịch CuSO₄ nhạt dần.

Câu 22. Cho 700 ml dung dịch KOH 0,1M vào 100 ml dung dịch AlCl₃ 0,2M. Sau phản ứng khối lượng kết tủa tạo ra là:

A. 0,78 (g)

B. 1,56 (g)

C. 0,39 (g)

D. 0,26 (g)

Lời giải:

Đáp án: A

Theo bài ra ta có: n_KOH = 0,7.0,1 = 0,07 (mol);

n_AlCl3 = 0,1.0,2 = 0,02 (mol).

Ta có phương trình phản ứng hóa học sau:

AlCl₃ + 3KOH → Al(OH)₃ + 3KCl

Ban đầu: 0,02 0,07 mol

Phản ứng: 0,02 0,06 0,02 0,06

Sau phản ứng: 0 0,01 0,02 0,06

Vì vậy KOH còn dư nên ta có phản ứng:

Al(OH)₃ + KOH → 2H₂O + KAlO₂

Ban đầu: 0,02 0,01

Phản ứng: 0,01 ← 0,01

Sau phản ứng: 0,01 0 0,01

Vậy sau khi xảy ra phản ứng hoàn toàn, ta có:

n_KAlO2= 0,01 (mol) và n_Al(OH)3 = 0,01 (mol)

⇒ m_Al(OH)3 = 0,01.78 = 0,78 (g).

Câu 23. Cho 0,5 lít dung dịch NaOH tác dụng với 300ml dung dịch Al₂(SO₄)₃ 0,2M thu được 1,56g kết tủa. Tính nồng độ mol/lit của dung dịch NaOH biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn.

A. 0,12M

B. 0,12M hoặc 0,92M

C. 0,92M

D. 0,15M hoặc 0,92M

Lời giải:

Đáp án: C

n_Al³⁺ = 0,12 mol; n↓ = 0,02 mol.

Ta thấy n↓ < n_Al³⁺ và bài không yêu cầu tính lượng NaOH là min hay max nên có 2 trường hợp xảy ra:

Trường hợp 1: Chỉ tạo kết tủa và Al³⁺ còn dư, khi đó chỉ xảy ra phản ứng tạo kết tủa.

Al³⁺ + 3OH- → Al(OH)₃

0,06 → 0,02

=> [NaOH] = 0,12M.

- TH2: Kết tủa sinh ra và bị hòa tan một phần.

n_{↓còn lại} = 4n_Al³⁺ - nOH^- → nOH^- = 4n_Al³⁺ - n↓ = 4.0,12 – 0,02 = 0,46 mol.

=> [NaOH] = 0,92M.